Türkiye ve Azerbaycan'da ilkokul düzeyinde çevre eğitimi: Öğretim programları, öğrenci farkındalığı ve öğretmen görüşleri bağlamında karşılaştırmalı bir inceleme
Environmental education at the primary education level in Turkey and Azerbaijan: a comparative study in the context of curricula, student awareness, and teacher perspectives
- Tez No: 967008
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE AYSIN ŞENEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Environmental education, Environmental awareness, Turkey and Azerbaijan, Comparative research
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Bu araştırmanın amacı, Türkiye ve Azerbaycan ilkokullarında çevre eğitiminin konumunu karşılaştırmalı olarak incelemektir. Paralel karma yöntem deseniyle yürütülen çalışmada üç veri kaynağı kullanılmıştır: öğretim programları ve ders kitapları, ilkokul 4. sınıf öğrencileri ve sınıf öğretmenleri. Nicel boyutta, Türkiye-Eskişehir ve Azerbaycan-Bakü'de Yılmaz ve Mentiş Taş'ın (2017) geliştirdiği İlkokul Çevre Farkındalık Ölçeği uygulanmış, toplamda 1703 geçerli form betimsel istatistikler ve Mann Whitney U testiyle analiz edilmiştir. Nitel boyutta ise her iki ülkeden 7'şer öğretmenle odak grup görüşmeleri yapılmış, veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Bulgular, her iki ülkede de çevre eğitiminin ayrı bir ders olmayıp farklı derslerin içeriklerine entegre edildiğini göstermiştir. Öğretim programlarının içeriğinde, Türkiye'de uygulamaya ve davranış geliştirmeye dönük, Azerbaycan'da ise bilgi ve gözleme dayalı bir anlayış öne çıkmıştır. Öğrenci bulguları bu farklılığı desteklemiş, Türkiye'de öğrencilerin çevre farkındalık ölçeği ortalaması (X̄=155.76) Azerbaycan'dan (X̄=152.57) anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (U=286152.50; p
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to compare environmental education in primary schools in Turkey and Azerbaijan through a convergent parallel mixed-methods design. Data ere obtained from curricula and textbooks, fourth-grade students, and classroom teachers. Quantitatively, the Primary School Environmental Awareness Scale as administered in Eskişehir and Baku, ith 1703 valid forms analyzed using descriptive statistics and the Mann-Whitney U test, hile qualitatively, seven teachers from each country participated in focus group interviews analyzed through content analysis. Findings showed that environmental education is not a separate subject in either country but integrated into different courses, ith Turkey emphasizing a practice- and behavior-oriented approach and Azerbaijan a knowledge- and observation-based perspective. Student results supported this distinction, as Turkish students' mean score (X̄ = 155.76) as significantly higher than that of Azerbaijani students (X̄ = 152.57) (U = 286152.50; p < .05). Teacher views pointed to implementation-related shortcomings in both countries, hile in Azerbaijan the program structure as also criticized. In conclusion, environmental education should not be limited to knowledge transfer but supported ith practice-based activities, sensitivity to local environmental issues, and stronger teacher and community engagement.
Benzer Tezler
- Türkiye ve Azerbaycan'daki okul yöneticisi rollerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi
An investigation of school administrator roles in Türki̇ye and Azerbaijan according to teachers' views
MAHAMMAD ASLANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKütahya Dumlupınar ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ÖZDOĞRU
- Azerbaycan nüfusunun yapısal özellikleri ve eğitim açısından analizi
An analysis of demographic and education structure of Azerbaijan
REHMAN SEFEROV
Doktora
Türkçe
2004
CoğrafyaSelçuk ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKİF AKKUŞ
- Türkiye ve Azerbaycan'da ilkokulda okutulan ana dili ders kitaplarındaki değerlerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
A comparative study of the values in mother tongue textbooks taught in pri̇mary school i̇n turkey and Azerbai̇jan
ALMAZ ZAKARYAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE DİLEK BOYACI
- Azerbaycan Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti ve İngiltere'deki ilkokulların yönetim süreçlerinde okul kültürünün incelenmesi
Examination of school culture in the administration processes of primary schools in the Republic of Azerbaijan, the Republic of Türkiye and England
SHAMS MAMMADBAYLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH BALIKÇI
- Azerbaycan ve Türkiye'de uygulanan sosyal bilgiler öğretim programlarının karşılaştırılması
Compore of the social studies programs both in Turkey and Azebaijan
SAADET İBRAHİMOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK