Geri Dön

İlkokul 4. sınıf matematik derslerinde zorlanılan konulara yönelik okul dışı öğrenme uygulamaları: Tasarım tabanlı bir araştırma

Out-of-school learning practices for challenging topics in 4th grade elementary mathematics: A design-based research study

PDF İndir

  1. Tez No: 967019
  2. Yazar: OĞUZCAN DENİZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÖNÜL GÜNEŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Trabzon Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 245

Özet

Bu araştırmanın amacı, ilkokul 4. sınıf öğrencilerine yönelik matematik dersinde zorlanılan konulara ilişkin okul dışı öğrenme etkinlikleri tasarlamak, bu etkinlikleri uygulamak ve öğrencilerin öğrenme sürecine olan yansımalarını değerlendirmektir. Araştırma, Tasarım Tabanlı Araştırma (TTA) modeli çerçevesinde yapılandırılmış, öğretimsel süreç ise sistematik olarak ADDIE (Analysis, Design, Development, Implementation and Evaluation [Analiz, Tasarım, Geliştirme, Uygulama ve Değerlendirme]) modeli esas alınarak planlanmıştır. Çalışma, Ardahan il merkezindeki bir devlet ilkokulunda öğrenim gören 15 dördüncü sınıf öğrencisiyle yürütülmüş; ek olarak, 30 sınıf öğretmeniyle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler ve öğretmenlere yönelik etkinlik tasarımları aracılığıyla nitel veriler toplanmıştır. Araştırma sürecinde, öğrencilerin özellikle“Kesirlerle İşlemler”,“Geometrik Cisimler ve Şekiller”,“Sıvı Ölçme”ve“Veri Toplama ve Değerlendirme”gibi öğrenme alanlarında kavramsal anlamada zorlandıkları belirlenmiştir. Bu bağlamda, Ardahan İl Halk Kütüphanesi, Tarihi Ardahan Kongre Binası, Kafkas Arı Gen Merkezi ve Meteoroloji İl Müdürlüğü gibi yerel ve kültürel kurumlar, okul dışı öğrenme ortamı olarak yeniden yapılandırılmıştır. Her bir öğrenme alanı için 5E Öğrenme Döngüsü Modeli temel alınarak özgün ders planları ve öğrenci çalışma yaprakları geliştirilmiş, bu materyaller uygulama sürecinde etkin şekilde kullanılmıştır. Veriler, başarı testleri, öğrenci etkinlik değerlendirme formları, öğretmen görüşme formları, gözlem notları ve informal görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Nicel veriler betimsel istatistik yöntemleriyle; nitel veriler ise içerik analizi yoluyla değerlendirilmiştir. Uygulama öncesi ve sonrası başarı testleri karşılaştırıldığında, öğrencilerin başarı düzeylerinde anlamlı artışlar gözlenmiştir.“Kesirlerle İşlemler”alanında iki doğru cevabı birden veren öğrenci oranı %21,05'ten %60,52'ye yükselirken; yalnızca bir doğru cevabı olan öğrenci oranı %50'den %15,78'e düşmüştür.“Geometrik Cisimler ve Şekiller”alanındaki başarı oranı %55,26'dan %81,57'ye;“Sıvı Ölçme”alanında %39,48'den %63,15'e;“Veri Toplama ve Değerlendirme”alanında ise %52,63'ten %70,42'ye yükselmiştir. Bu bulgular, okul dışı öğrenme ortamlarının öğrencilerin kavramsal anlamalarını desteklemede etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Etkinlik değerlendirme formlarında öğrencilerin %78'i uygulamaları“öğretici”ve“eğlenceli”olarak tanımlamıştır. Öğretmen görüşlerinde, etkinliklerin planlama ve rehberlik süreçleriyle daha etkili hâle geldiği, materyal temini ve süre yönetiminin öğretmen hazırlığına bağlı olarak değiştiği vurgulanmıştır. Ayrıca informal görüşmelerde öğretmenler, sınıf ortamında düşük katılım gösteren öğrencilerin saha uygulamalarında yüksek motivasyonla sürece katıldıklarını belirtmiştir. Araştırma bulguları, okul dışı öğrenme ortamlarının matematik dersine yönelik öğretim süreçlerini destekleyici bir öğrenme bağlamı sunduğunu göstermektedir. Bu doğrultuda, etkinliklerin eğitim programlarıyla bütünleştirilmesi, öğretmenlere yönelik mesleki gelişim uygulamalarının bu yönde çeşitlendirilmesi ve yerel-kültürel unsurların öğretim süreçlerine dâhil edilmesi önerilmektedir. Ayrıca, bu tür etkinliklerin farklı branşlarda ve yaş düzeylerinde uygulanabilirliğinin araştırılması; uzun vadeli etki analizleriyle desteklenmesi gerektiği düşünülmektedir. Çalışma, okul dışı öğrenme ortamlarının eğitimdeki yerini ve katkı potansiyelini ortaya koyarak, alana yönelik özgün bir bakış açısı sunmaktadır. Bu araştırma, okul dışı öğrenme ortamlarının matematik öğretiminde bir eğitim aracı olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Araştırma bulguları, okul dışı etkinliklerin eğitim programlarına entegrasyonu, öğretmenlere yönelik mesleki gelişim programlarının artırılması ve yerel-kültürel değerlerin eğitime dahil edilmesi yönünde öneriler sunmaktadır. Gelecekteki çalışmalarda, okul dışı öğrenme ortamlarının yalnızca matematik değil, fen, sosyal bilgiler ve Türkçe gibi diğer branşlarda da uygulanabilirliğini, farklı yaş ve eğitim düzeylerinde (örneğin ortaokul veya lise) öğrenciler üzerindeki etkilerini, ayrıca bu etkilerin kalıcılığına ilişkin uzun vadeli sonuçlarını inceleyen daha kapsamlı ve çok boyutlu araştırmaların yapılması önerilmektedir. Bu kapsamda çalışma, okul dışı öğrenme ortamlarının eğitimdeki yeri ve potansiyeline dair önemli bir perspektif sunmaktadır.

Özet (Çeviri)

The aim of this study is to design out-of-school learning activities for fourth-grade primary school students in mathematics lessons, focusing on topics where students experience difficulties, to implement these activities, and to evaluate their reflections on the learning process. The research was structured within the framework of the Design-Based Research (DBR) model, and the instructional process was systematically planned based on the ADDIE model (Analysis, Design, Development, Implementation, and Evaluation). The study was conducted with 15 fourth-grade students attending a public primary school in Ardahan city center. In addition, semi-structured interviews with 30 classroom teachers and teacher-oriented activity designs were utilized to collect qualitative data. The research findings indicated that students particularly struggled with conceptual understanding in the areas of Fractions, Geometric Solids and Shapes, Liquid Measurement, and Data Collection and Evaluation. Accordingly, local and cultural institutions such as the Ardahan Public Library, the Historical Ardahan Congress Building, the Caucasus Bee Gene Center, and the Provincial Directorate of Meteorology were reorganized as out-of-school learning environments. For each learning domain, original lesson plans and student worksheets were developed based on the 5E Learning Cycle Model and effectively integrated into the implementation process. Data were collected through achievement tests, student activity evaluation forms, teacher interview forms, observation notes, and informal interviews. Quantitative data were analyzed using descriptive statistics, while qualitative data were analyzed through content analysis. Comparisons of pre- and post-tests revealed significant improvements in student performance. For example, in the Fractions domain, the proportion of students providing two correct answers increased from 21.05% to 60.52%, while the proportion providing only one correct answer decreased from 50% to 15.78%. Achievement rates rose from 55.26% to 81.57% in Geometric Solids and Shapes, from 39.48% to 63.15% in Liquid Measurement, and from 52.63% to 70.42% in Data Collection and Evaluation. These findings demonstrate the effectiveness of out-of-school learning environments in supporting students' understanding of challenging mathematical concepts. Student activity evaluation forms revealed that 78% of students described the activities as“educational”and“enjoyable.”Teacher evaluations emphasized that the effectiveness of the activities was enhanced by systematic planning and teacher guidance, while access to materials and time management varied depending on teacher preparation. Informal interviews further indicated that students who were less engaged in classroom settings participated with higher motivation during field applications. Overall, the findings highlight that out-of-school learning environments provide a supportive context for mathematics instruction, enriching both cognitive and affective dimensions of student learning. In this regard, the study recommends integrating such activities into curriculum design, diversifying professional development programs for teachers to address out-of-school pedagogies, and incorporating local and cultural resources into instructional practices. Furthermore, future research should investigate the applicability of such activities across different subjects (e.g., science, social studies, and Turkish), at varying educational levels (e.g., middle or secondary school), and examine their long-term effects through longitudinal designs. This study offers an original perspective on the role and potential of out-of-school learning environments in education, demonstrating their value as a pedagogical tool in mathematics instruction.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    812130

    Zihinden işlemler konusunda 1-5. sınıf matematik ders kitaplarının incelenmesi ve öğretmenlerin görüşleri

    An examination of mental computations subject in the 1-5th grade mathematics textbooks and teachers' opinions

    KEVSER ARSLANTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MAKBULE GÖZDE DİDİŞ KABAR

  2. Tez No

    426410

    Türkiye ve ABD'de ilkokul 4. sınıf matematik dersi öğretim programında kullanılan alternatif değerlendirme yöntemlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Adıyaman ve Pittsburgh örneği)

    Comparative investigation of alternative assessment methods used in Turkey and U.S elementary 4th grade mathematics curriculum (sampling of Adiyaman and Pittsburgh)

    MEHMET DEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. UĞUR BAŞBOĞAOĞLU

  3. Tez No

    472242

    Bir 4. sınıf matematik dersinde sunulan öğrenme fırsatları

    Learning opportunities presented in a 4th grade math class

    AYLİN YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimAdnan Menderes Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ESİN ACAR

  4. Tez No

    909129

    Ters yüz öğrenme modeline göre hazırlanan etkinliklerin öğrencilerin matematik başarılarına etkisi

    The effect of activities prepared according to the flapped learning model on the mathematics achievement of students

    SELÇUK ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YASİN GÖKBULUT

  5. Tez No

    600095

    Sorgulama temelli öğretimin 4. sınıf öğrencilerinin kesir dilini kullanma becerilerine ve akademik başarılarına etkisi

    The effect of inquiry-based teaching on the ability of the 4th grade students to use fraction language and their academic achievements

    BELGİN BAL İNCEBACAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs Üniversitesi

    İlköğretim Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ESEN ERSOY

Geri Dön