Çocukluk çağı travmaları ve romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkide bağlanma stillerinin aracı rolü
The mediating role of attachment styles in the relationship between childhood traumas and irrational beliefs in romantic relationships
- Tez No: 967124
- Danışmanlar: PROF. DR. VESİLE SOYYİĞİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, çocukluk çağı travmaları ile romantik ilişkilerdeki akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkide bağlanma stillerinin (kaygılı ve kaçınan) üstlendiği aracı rolü incelemektir. Çalışma, bu etkinin doğrudan bir mekanizmadan ziyade, bağlanma stilleri aracılığıyla işleyen dolaylı bir süreç olup olmadığı sorusuna yanıt arayarak literatürdeki bu bütüncül model boşluğunu doldurmayı hedeflemektedir. İlişkisel tarama modeline göre tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu, 18-29 yaş aralığındaki 322 beliren yetişkin oluşturmuştur. Veriler, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Üç Boyutlu Bağlanma Stili Ölçeği ve Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Temel hipotezi test etmek amacıyla Hayes'in PROCESS makrosu ile aracılık analizi gerçekleştirilmiştir Araştırmanın temel bulguları, güvensiz bağlanma stillerinin, çocukluk çağı travmaları ile akılcı olmayan romantik inançlar arasındaki ilişkide tam aracılık rolü üstlendiğini ortaya koymuştur. Bulgular iki temel psikolojik patikaya işaret etmektedir: (1)“Kaygılı Patika”da, duygusal ve fiziksel taciz gibi travmalar, kaygılı bağlanma aracılığıyla“zihin okuma”ve“aşırı beklentiler”gibi talepkâr inançlara yol açmaktadır. (2)“Kaçınan Patika”da ise, duygusal ihmal ve aşırı koruma-kontrol gibi deneyimler, kaçınan bağlanma aracılığıyla“farklı düşünmeye tahammülsüzlük”gibi savunmacı inançlara zemin hazırlamaktadır. Bu sonuçlar, travmanın romantik inançlar üzerindeki etkisinin doğrudan olmadığını, bireyin geliştirdiği bağlanma stiline göre farklılaşan dolaylı mekanizmalarla ortaya çıktığını göstermektedir. Bulgular, psikolojik danışmanlık müdahalelerinin, bu mekanizmalara, yani bağlanma yaralarının iyileştirilmesine odaklanmasının önemini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
The primary aim of this study is to investigate the mediating role of attachment styles in the relationship between childhood trauma and irrational beliefs in romantic relationships. Accordingly, the research sought to determine whether traumatic experiences influence irrational beliefs directly or indirectly through the individual's development of specific attachment styles (anxious and avoidant). Employing a correlational survey design, the study comprised a sample of 322 emerging adults, aged from 18 to 29. Data were collected using a Demographic Information Form, the Childhood Trauma Questionnaire, the Three-Dimensional Attachment Style Scale, and the Irrational Romantic Relationship Beliefs Scale. To test the hypotheses, statistical methods such as mediation analysis using Hayes's PROCESS macro and hierarchical multiple linear regression were utilized. The core findings revealed that insecure attachment styles fully mediate the relationship between childhood trauma and irrational romantic beliefs. The results indicated two distinct psychological pathways: Through the Anxious Pathway, acts of commision such as emotional and physical abuse lead to demanding beliefs like“mind reading”and“over-expectations”via an anxious attachment style. Conversely, through the Avoidant Pathway, acts of ommision characterized by emotional neglect and overprotection-control foster defensive beliefs such as an“intolerance to different thinking”via an avoidant attachment style. These findings demonstrate that the impact of trauma on irrational beliefs is not direct but operates through indirect mechanisms that differ based on the individual's attachment framework. The implications of these pathways are discussed, providing recommendations for both clinical practice and future research.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı travmaları ile romantik ilişkilerde psikolojik şiddete maruz kalma arasındaki ilişki: Bağlanma stilleri ve dissosiyatif yaşantıların aracılık rolünün incelenmesi
The relationship between childhood traumas and victimization of psychological violence in romantic relationships: The examinaton on mediatonal role of attachment styles and dissociative experiences
ELİF NUR YAZICI
Doktora
Türkçe
2023
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- Çocukluk çağı travmaları ve evlilik doyumu: bilişsel esneklik ve romantik ilişkilerde mükemmeliyetçiliğin aracılık rolünün değerlendirilmesi
Adverse childhood experiences and marital satisfaction: an assesment of the mediating role of cognitive flexibility and perfectionism in romantic relationship
FATMA USTA GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYDİ AHMET SATICI
- Çocukluk çağı travmaları ve romantik ilişki doyumu arasındaki ilişkide çatışma çözme stillerinin ve ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediator roles of conflict resolution styles and the interpersonal cognitive distortions in the assocation between childhood trauma and romantic relationship satisfaction
MELİSA MİNAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK BAHTİYAR
- Çocukluk çağı travmaları ve romantik ilişkideki doyum arasında duygudurum bozukluklarının aracı rolü
The mediating role of mood disorders between childhood traumas and romantic relationship satisfaction
EDA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞLA ÇELİMLİ
- Çocukluk çağı travmaları ve ebeveynlerin istismar farkındalığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi
An examination of relationship between childhood traumas and parental abuse awareness
ASLI YOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiBursa Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI YEŞİL