Ortaokul öğrencisi ergenlerde okul temelli yalnızlık, dürtüsellik, dijital oyun bağımlılığı ve reaktif-proaktif saldırganlık arasındaki ilişki
Examining the relationship between school-based loneliness, impulsivity, digital game addiction, and reactive-proactive aggression in middle school adolescents
- Tez No: 967123
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KALYON
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Bu çalışma ortaokul öğrencilerinin okul temelli yalnızlık, dürtüsellik, dijital oyun bağımlılığı ve reaktif-proaktif saldırganlık davranışları arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda araştırmada nicel araştırma yaklaşımlarından ilişkisel model kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2024-2025 Eğitim-Öğretim dönemi birinci yarıyılında İstanbul Kağıthane ilçesinde 9 farklı resmi ortaokulda öğrenim gören 1390 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Bu örneklem grubu Covid-19 pandemi dönemini deneyimlemiş çocuk grubunu temsil etmektedir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çocuklar için Okul Temelli Yalnızlık Ölçeği, Reaktif-Proaktif Saldırganlık Ölçeği, Çocuklar için Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği, Barratt Dürtüsellik Ölçeği-Adolesan Formu Versiyonu ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmış olup, toplanan veriler SPSS 23.0 programında analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda ortaokul öğrencisi ergenlerin okul temelli yalnızlık, dijital oyun bağımlılığı ve dürtüsellik puanlarının reaktif-proaktif saldırganlık ile pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca okul temelli yalnızlık, dijital oyun bağımlılığı ve dürtüsellik puanları reaktif-proaktif saldırganlık ölçeğinin alt ölçek puanları ile de pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişkili bulunmuştur. Aynı şekilde ergenlerin dijital cihazlarda harcadıkları günlük ortalama süre ile reaktif-proaktif saldırganlık puanları pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişkilidir. Okul temelli yalnızlık, dijital oyun bağımlılığı, dürtüsellik, dijital ortamda şiddete uğrama ve cinsiyetin reaktif-proaktif saldırganlıktaki toplam varyansın %38'ini açıkladığı tespit edilmiştir. Araştırmada erkeklerin reaktif-proaktif saldırganlık puanları, dijital oyun bağımlılığı puanları, dijital cihazlarda ve dijital oyunlarda harcadıkları günlük ortalama süre kızlardan anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Kızların okul temelli yalnızlık puanları ve dürtüsellik puanları erkeklerden anlamlı düzeyde daha yüksektir. Ailesi düşük gelir düzeyine sahip ergenlerin reaktif-proaktif saldırganlık puanları, okul temelli yalnızlık puanları, dijital oyun bağımlılığı puanları ve dürtüsellik puanları ailesi orta ve yüksek gelir düzeyine sahip ergenlerden anlamlı düzeyde daha yüksektir. Ergenlerin reaktif-proaktif saldırganlık puanları, okul temelli yalnızlık puanları, dijital oyun bağımlılığı puanları, dürtüsellik puanları ve dijital cihazlarda harcadıkları günlük ortalama süre sınıf düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Sekizinci sınıfta okuyan öğrencilerin puanları yedinci, altıncı ve beşinci sınıftakilerden daha yüksek bulunmuştur. Ortaokul öğrencisi ergenlerin okul temelli yalnızlık puanları, dijital oyun bağımlılığı puanları, dürtüsellik puanları ve dijital cihazlarda harcadıkları günlük ortalama süre sosyal ve sportif faaliyetlere katılma sıklığına göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Sosyal ve sportif faaliyetlere hiç katılmayan ergenlerin puanları bu tür faaliyetlere düzenli katılan ve ara sıra katılan ergenlerden anlamlı düzeyde daha yüksektir. Dijital ortamda şiddete/zorbalığa maruz kalan ergenlerin reaktif-proaktif saldırganlık puanları, okul temelli yalnızlık puanları, dijital oyun bağımlılığı puanları ve dürtüsellik puanları dijital ortamda şiddete maruz kalmayanlara oranla anlamlı düzeyde daha yüksektir. Dijital cihazlarda gece geç saatlere kadar oyun oynayan ergenlerin reaktif-proaktif saldırganlık puanları, okul temelli yalnızlık puanları, dijital oyun bağımlılığı puanları ve dürtüsellik puanları dijital ortamlarda gece geç saatlere kadar oyun oynamayanlara oranla anlamlı düzeyde daha yüksektir. Araştırma sonuçları alan yazın doğrultusunda tartışılarak çeşitli öneriler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to reveal the relationship between school-based loneliness, impulsivity, digital game addiction and reactive-proactive aggression behaviors of middle school students. In this direction, the relational model, one of the quantitative research approaches, was used in the study. The sample of the study consists of 1390 middle school students studying in nine different public middle schools in the Kağıthane district of Istanbul in the first semester of the 2024-2025 academic year. This sample group represents the group of children who experienced the Covid-19 pandemic period. The School-Based Loneliness Scale for Children, the Reactive-Proactive Aggression Scale, the Digital Game Addiction Scale for Children, the Barratt Impulsivity Scale-Adolescent Form Version, and and the Personal Information Form were used as data collection tools in the study, and the collected data were analyzed in the SPSS 23.0 program. As a result of the study, it was found that the school-based loneliness, digital game addiction and impulsivity scores of middle school adolescents were positively and significantly correlated with reactive-proactive aggression. In addition, the school-based loneliness, digital game addiction and impulsivity scores were also found to be positively and significantly correlated with the subscale scores of the reactive-proactive aggression scale. Similarly, the average daily time spent on digital devices by adolescents was positively and significantly correlated with reactive-proactive aggression scores. It was found that school-based loneliness, digital game addiction, impulsivity, exposure to violence in dijital environments and sex explained 38% of the total variance in reactive-proactive aggression. In the study, the reactive-proactive aggression scores, digital game addiction scores, daily average time spent on digital devices and daily average time spent on digital games of boys were found to be significantly higher than those of girls. Girls' school-based loneliness scores and impulsivity scores were significantly higher than boys'. Adolescents with low-income families had significantly higher reactive-proactive aggression scores, school-based loneliness scores, digital game addiction scores, and impulsivity scores than adolescents with middle and high-income families. Adolescents' reactive-proactive aggression scores, school-based loneliness scores, digital game addiction scores, impulsivity scores, and daily average time spent on digital devices differed significantly by grade level. Scores of 8th grade students were found to be higher than those in 7th, 6th, and 5th grades. Middle school adolescents' school-based loneliness scores, digital game addiction scores, impulsivity scores, and daily average time spent on digital devices differed significantly by frequency of participation in social and sports activities. Scores of adolescents who never participated in social and sports activities were significantly higher than those who regularly participated in such activities and those who occasionally participated. Adolescents exposed to cyber violence/bullying had significantly higher reactive-proactive aggression scores, school-based loneliness scores, digital game addiction scores, and impulsivity scores than those not exposed to violence in cyber environments. Adolescents who play games on digital devices until late at night have significantly higher reactive-proactive aggression scores, school-based loneliness scores, digital game addiction scores, and impulsivity scores than those who do not play games in digital environments until late at night. The results of the study were discussed within the scope of the literature and various suggestions were developed.
Benzer Tezler
- 12–14 yaş grubu ergenlerde ders dışı etkinlikler ve egzersiz kapsamında uygulanan fiziksel aktivite programının ilköğretim öğrencilerinin yaşam kalitesi üzerindeki etkileri
12-14 age group in adolescent extra curri̇cular acti̇vi̇ti̇es and exercise under the significant impact on the quality of life of primary school students of physical activity program
OSMAN KÜRŞAT ERGÜL
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimCelal Bayar ÜniversitesiBeden Eğitimi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ÇAMLIYER
- Ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığı sıklığı ve ilişkili faktörler: Erzurum ili örneği
Prevalance and associated factors of peer bullying among middle school students: The case of Erzurum province
DİLEK YAPICI ÖZTÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Halk SağlığıAtatürk ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZEL BİLGE YERLİ
- Bilişsel temelli duygusal zekâ psiko-eğitim programının ortaokul öğrencilerinin boyun eğici davranışları, benlik saygıları, sosyal becerileri ve okula uyum düzeyleri üzerindeki etkisi
Effect of a cognitive-based emotional intelligence psycho-education program on submissive behavior, self-esteem, social skills and school adjustment levels of middle school students
ÖZGE KINIK
- Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ile psikolojik sağlamlık ve bilinçli farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between digital game addiction, resilience and mindfulness levels of the secondary school students
BURCU KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİGEN AKÇA
- Ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığının psikososyal yordayıcıları: Bir model testi
Psychosocial predictors of peer bullying in middle school students: A model test
ZUHAL YÖNTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT AĞIRKAN