Bizans imparatorluğunda sosyal sınıflar ve devlet politikalarındaki rolleri
Social classes in the byzantine empire and their roles in state policies
- Tez No: 967263
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA ÇAPAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Bu çalışma Bizans İmparatorluğu'nun tarihsel evrimini ve çöküşünü, sosyal sınıfların rolleri ve etkileşimleri üzerinden analiz etmektedir. Literatürde genellikle belirli dönemlere veya konulara odaklanan çalışmaların aksine, bu araştırma, Roma mirasından devralınan toplumsal yapıdan başlayarak imparatorluğun sonuna kadar olan süreçte sınıflar arası dinamiklerin siyasi ve ekonomik sonuçlarını bütüncül bir yaklaşımla ele alarak mevcut boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın temel bulguları, Bizans'ın kaderinin büyük ölçüde içsel sosyal dinamikler tarafından belirlendiğini ortaya koymaktadır. Özellikle 11. yüzyıldan itibaren güçlenen askeri aristokrasinin (dynatoi), küçük köylü mülklerini yutarak ve pronoia sistemiyle yerel güç odakları oluşturarak merkezi otoriteyi zayıflattığı saptanmıştır. Bu süreç, imparatorluğun askeri ve mali temelini oluşturan asker-köylü (stratiotes) sınıfını eritmiş ve devleti içten çürütmüştür. Üst sınıfın kendi çıkarlarını devletin önüne koyması ve vergi yükünün adaletsiz dağılımı, Nika, Slav Thomas ve Zealotlar gibi büyük halk isyanlarını tetiklemiştir. Bu isyanlar, imparatorluğun kısıtlı kaynaklarını tüketerek onu dış tehditlere karşı savunmasız bırakmıştır. Aynı zamanda, para biriminin değer kaybetmesi ve İtalyan denizci cumhuriyetlerine tanınan ticari imtiyazlar gibi ekonomik politikalar, eşitsizliği derinleştirmiş ve orta sınıfın çöküşünü hızlandırmıştır. Çalışma, Bizans'ın yıkılışının aristokratik bencillik, derinleşen ekonomik eşitsizlik ve bunun doğurduğu toplumsal parçalanma nedeniyle yaşanan uzun bir iç çöküş sürecinin nihai sonucu olduğu tespitinde bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study analyzes the historical evolution and decline of the Byzantine Empire through the roles and interactions of its social classes. Unlike studies in the literature that generally focus on specific periods or topics, this research aims to fill the existing gap by adopting a holistic approach that examines the political and economic consequences of inter-class dynamics from the social structure inherited from the Roman heritage to the end of the empire. The main findings of the research reveal that the fate of Byzantium was largely determined by internal social dynamics. It has been determined that the military aristocracy (dynatoi), which gained strength especially from the 11th century onwards, weakened the central authority by absorbing small peasant properties and creating local power centers through the pronoia system. This process eroded the peasant-soldier (stratiotes) class, which formed the military and financial basis of the empire, and corroded the state from within. The upper class's prioritization of its own interests over those of the state and the unjust distribution of the tax burden triggered major popular rebellions such as the Nika, Thomas the Slav, and Zealot revolts. These insurrections depleted the empire's limited resources, leaving it vulnerable to external threats. Concurrently, economic policies such as currency devaluation and commercial privileges granted to Italian maritime republics deepened inequality and accelerated the collapse of the middle class. The study concludes that the fall of Byzantium was not merely a result of external military defeats, but rather the ultimate outcome of a long process of internal decay caused by aristocratic selfishness, deepening economic inequality, and the resulting social fragmentation
Benzer Tezler
- Bizans İmparatorluğunun iskân siyaseti (IV-VII. yüzyıllar)
Settlement politics of the Byzantine Empire between IV. and VII. centuries
CELAL BİÇER
- Türk-Yunan ilişkilerinde Anadolu (1918-1923)
Anatolia in Turkish-Greek relations (1918-1923)
FİLİZ TÜRKOĞLU
- Bizans İmparatorluğunda müsadere uygulamaları (Komnenos Hanedanı dönemi 1081-1185)
Confiscation applications in Byzantine Empire (Komnenian Dynasty period 1081-1185
MURATHAN KÖSEOĞLU
- Bizans İmparatorluğu'nda yemek ve mutfak kültürü
Food and culinary culture in the Byzantine Empire
AYŞEGÜL MELİS DİLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat Tarihiİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÜMMÜHAN MELDA ERMİŞ
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e İstanbul'da Latin Katolik yapıları
Latin Catholic buildings in Istanbul (From Tanzimat to Republican era)
SEZİM SEZER SEVİNÇ
Doktora
Türkçe
1997
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA GERMANER