Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne yansıyan kadın ve aile meseleleri (1923-1938)
Women and family issues reflected in the Turkish Grand National Assembly in the early years of the Republic (1923-1938)
- Tez No: 967536
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET OKUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Türk kadınının toplumsal konumu tarih boyunca önemli değişimlerden geçmiştir. Osmanlı döneminde sosyal ve siyasal hayatta güçlü bir konuma sahip olan kadın, zamanla özellikle İslam hukukunun etkisiyle geri planda kalmıştır. Tanzimat ve II. Meşrutiyet dönemleriyle başlayan yenileşme hareketleri kadınların eğitim ve toplumsal hayata katılımında önemli ilerlemeler sağlamış, kadınların örgütlenme ve düşüncelerini ifade etme çabaları artmıştır. Cumhuriyet'in kurulmasıyla birlikte kadınların sosyal, ekonomik ve siyasal haklarda kapsamlı kazanımlar elde ettiği bir dönem başlamıştır. Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitim olanakları genişlemiş, karma eğitim ve Latin alfabesinin kabulüyle kadınların eğitim seviyesi yükselmiş, toplumsal cinsiyet eşitliği yönünde önemli adımlar atılmıştır. Medeni Kanun ile kadınların evlilik ve boşanma gibi konularda hakları güvence altına alınmış, çok eşlilik yasaklanmıştır. Ekonomik alanda kadınların çalışma hayatına katılımı artmış; sanayi, hizmet sektörü ve devlet memurluğu gibi alanlarda kadınlara yer açılmış, yasal düzenlemelerle sosyal haklar güvence altına alınmıştır. Kadınların iş gücüne katılımı hem bireysel hem de toplumsal kalkınma açısından önemli olmuştur. Aynı zamanda kadınlar çeşitli cemiyetler kurarak sosyal hayatta aktif roller üstlenmiş ve siyasi hak taleplerinde bulunmuşlardır. En önemli kazanımlardan biri olan seçme ve seçilme hakkı, Türk kadınlarına pek çok ülkeden önce tanınmış ve böylece siyasi hayatta kadınların yer alması mümkün olmuştur. Ancak yapılan araştırma, 1935 yılında Meclis'e giren kadın milletvekillerinin, bu dönemde gerçekleştirilen çalışmalarda sınırlı rol üstlendiklerini, kadın ve aile konularına neredeyse hiç değinmediklerini aynı zamanda gerçekleştirilen tartışmaların ve konuşmaların büyük bölümünde geri planda kaldıklarını ortaya koymuştur. Tez kapsamında tüm bu gelişmeler 1923-1938 yılları arasındaki süreçte Türkiye Büyük Millet Meclisi zabıt cerideleri başta olmak üzere arşivler ve yardımcı kaynaklar ışığında detaylı bir şekilde incelenmiş ve ilgili dönem aralığı aydınlatılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The social status of Turkish women has undergone significant transformations throughout history. While women held a strong position in social and political life during the Ottoman period, they gradually became marginalized, particularly under the influence of Islamic law. However, the modernization movements that began with the Tanzimat and the Second Constitutional Era brought substantial progress in women's education and participation in social life, leading to an increase in their efforts to organize and express their ideas. With the establishment of the Republic, a period began in which women achieved significant gains in social, economic, and political rights. The Law on the Unification of Education (Tevhid-i Tedrisat Kanunu) expanded educational opportunities, while co-education and the adoption of the Latin alphabet raised the level of women's education and marked important steps toward gender equality. The Civil Code secured women's rights in matters such as marriage and divorce, while banning polygamy. In the economic sphere, women's participation in the workforce increased; they began to find places in fields such as industry, the service sector, and civil service, while legal regulations guaranteed their social rights. Women's involvement in the labor force was significant for both individual and societal development. At the same time, women actively took part in social life by establishing various associations and demanding political rights. One of the most important achievements, the right to vote and stand for election, was granted to Turkish women earlier than in many other countries, making it possible for women to take part in political life. However, the research has revealed that the women deputies who entered Parliament in 1935 played only a limited role in the legislative activities of the period, rarely addressed women and family issues, and largely remained in the background during the debates and discussions. Within the scope of this thesis, all these developments have been examined in detail for the period between 1923 and 1938, primarily through the minutes of the Grand National Assembly of Turkey (Zabıt Cerideleri), as well as archival documents and supplementary sources, in an effort to shed light on the era in question.
Benzer Tezler
- Köy enstitülerinin kuruluşunun eğitim planlaması aşamaları açısından analizi
Analysis of köy enstitüleri project in terms of educational planning stages
EFRAİM EZGİN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN ÇEKİÇ
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Ahmet Hamdi Başar'ın kalkınma ve devletçilik anlayışı
The perception of progres and estatism of Ahmet Hamdi Başar
YÜKSEL BAHÇECİ
- 1924 Anayasası'ndaki değişikliklerin Türk demokrasi tarihinin gelişimi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the amendments in the 1924 Constitution in terms of the development of the history of Turkish democracy
EREN BACAK
- Türkiye Büyük Millet Meclisi tutanaklarına göre aşar vergisinin kaldırılması
The abolition of the tithe according to proceedings of The Grand National Assembly Of Turkey
SİBEL ULU