Türkiye'nin samsun ili'nde farklı arazi kullanım türlerine göre toprak kalitesindeki değişimlerin değerlendirilmesi: Sürdürülebilir toprak yönetimi için etkileri
Evaluating soil quality changes across different land use types in Samsun province, Turkey: Implications for sustainable soil management
- Tez No: 967545
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN DENGİZ, PROF. DR. IVAN MANOLOV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Arazi kullanımı ve çevresel faktörlerin toprak kalitesi üzerindeki etkisinin anlaşılması, bölgesel koşullara uygun sürdürülebilir toprak yönetim uygulamalarının benimsenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Bu çalışmada, Türkiye'nin Samsun İli'ndeki bir mikro havzada tarım, orman ve mera olmak üzere üç farklı arazi kullanım türü boyunca toprak kalitesindeki mekansal değişimi, toprak kalite indekslerini yapay sinir ağları (YSA) ile entegre ederek değerlendirmeyi amaçladık. Yirmi altı toprak değişkeninden oluşan başlangıç veri setinden temel bileşen analizi (PCA) yoluyla on temsilci gösterge seçtik. Minimum veri seti (MDS) gösterge seçimine dayanarak, Entegre Kalite İndeksi (IQI) ve Nemero Kalite İndeksi (NQI) kullandık. Tarım arazileri daha yüksek toprak kalite indeksine sahipti (IQI: 0.54 ve NQI: 0.25), bunu orman (IQI: 0.53 ve NQI: 0.25) ve mera (IQI: 0.48 ve NQI: 0.23) izledi; ancak aralarında anlamlı bir fark bulunmadı (P > 0.05). Üç rastgele tekrarlı 10 katlı çapraz doğrulama sonuçları, YSA modellerinin her iki indeks için de toprak kalitesini yüksek doğrulukla tahmin ettiğini ortaya koydu (R² > 0.75); bu da tahmine dayalı modellemenin toprak kalite değerlendirmelerinde faydasını vurgulamaktadır. Toprak kalite indeksleri ile çevresel ve uzaktan algılama parametreleri arasındaki korelasyon analizi zayıf bir ilişki ortaya koydu (r < 0.01); bu da çevresel faktörlere kıyasla arazi kullanımının daha belirgin bir etkisi olduğunu göstermektedir. Gözlenen ve tahmin edilen toprak kalite indekslerine ait mekansal dağılım haritaları, toprak kalitesinin çoğunlukla orta düzeyde olduğunu ve sadece batı ve güneydoğu bölgelerinde %15'ten az alanın restorasyon öncelikli bölge olarak tanımlandığını ortaya koymuştur. Bulgularımız, toprak sağlığını izlemek, bozulma noktalarını belirlemek ve farklı arazi kullanım sistemlerinde sürdürülebilir arazi kullanım planlamasına rehberlik etmek isteyen politika yapıcılar, arazi yöneticileri ve çiftçiler için kanıta dayalı veriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Understanding the influence of land use and environmental factors on soil quality is critical for adopting sustainable soil management practices tailored to regional conditions. We aim to assess the spatial variation of soil quality across three distinct land uses agriculture, forest, and pasture in a micro-watershed of Samsun Province, Turkey, by integrating soil quality indices with artificial neural networks (ANNs). Using principal component analysis, we selected ten representative indicators from an initial dataset of twenty-six soil variables. Based on the minimum data set indicator selection method, we employed the Integrated Quality Index (IQI) and Nemero Quality Index (NQI). Agriculture soils had higher SQI (IQI: 0.54 and NQI: 0.25) followed by forest (IQI: 0.53 and NQI: 0.25) and pastureland (IQI: 0.48 and NQI:23), without any significant difference among them (P > 0.05). Repeated 10-fold cross-validation (with 3 random repeats) results showed that ANN models accurately predicted soil quality across both indices (R² > 0.75), emphasizing the utility of predictive modeling in soil quality assessment. Correlation analysis between SQI and environmental and remote sensing parameters revealed a weak association (r < 0.01), highlighting the more pronounced effect of land use over environmental variables. The spatial distribution maps of both observed and predicted soil quality indices revealed the dominance of moderate soil quality, with only a few areas (
Benzer Tezler
- Örgütsel güvenin kariyer planlamasına etkisi özel hastanelerde bir araştırma
The effect of organizational trust and career planning: A research in private hospitals
YASER AL-ATİYAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeOndokuz Mayıs Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TUBA BEKİŞ
- Samsun ili atakum ilçesi ömürevleri ve cağaloğlu aile sağlığı merkezlerine kayıtlı 18‐36 aylık çocuğu olan ebeveynlerin otizm spektrum bozukluğu hakkındaki bilgi düzeyleri ve farkındalıkları
Knowledge levels and awareness of autism spectrum disorder among the parents with 18-to-36-month-old children registered in a primary care clinic
TUĞBA BABACAN GADİŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSamsun ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. MAHCUBE ÇUBUKÇU
- Samsun yöresinde yetiştirilen gökkuşağı alabalıklarında (Oncorhynchus mykiss) miksozoan parazit Tetracapsuloides bryosalmonae (Malacosporea) varlığının moleküler olarak araştırılması
Molecular investigation of the presence of myxozoan parasite Tetracapsuloides bryosalmonae (Malacosporea) in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) reared in the Samsun region
ONUR YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ParazitolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiSu Ürünleri Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKMEN ZAFER PEKMEZCİ
- A flood risk assessment based on dam-break failure: Case study on Ondokuz Mayıs Dam
Baraj yıkılması kaynaklı bir taşkın riski değerlendirmesi: Ondokuz Mayıs Barajı örneği
NAZLI PALAMUT KEMALOĞLU
Doktora
İngilizce
2025
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER BOZKUŞ
- Amerikan beyaz kelebeği, [Hyphantria cunea (Drury), (Lepidoptera: Arctiidae)]'nde kritik fotoperiyot ve fındığın konukçu değerinin belirlenmesi
Evaluation of hazelnut as a plant for the fall webworm, Hyphantria cunea (Drury),(Lepidoptera:Arctiidae)] and determination of critical photoperiod
SAMET KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELAL TUNÇER