Yapay zekâ temalı sosyobilimsel karikatürlerin öğrencilerin sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarına ve informal muhakemelerine katkısı
The contribution of socioscientific cartoons themed on artificial intelligence to students' attitudes towards socioscientific issues and informal reasoning
- Tez No: 967600
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞEGÜL EVREN YAPICIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bilimsel ve teknolojik faaliyetlerin önüne geçilemeyecek bir hızla ilerlemesi insanlığa ve evrene faydalar sağlamasına rağmen, çok sayıda sorunu da beraberinde getirmektedir. 21. yüzyıl teknolojilerinden biri olan yapay zekâ ve uygulama alanları da bunlardan biri olup; sıklıkla medyada tartışılması, fayda ve risk değerledirilmesini gerektirmesi, insanlarda ikilem yaratması, ahlâki ve etik boyutlar taşıması onun sosyobilimsel açıdan değerlendirilmesi zorunluluğunu beraberinde getirmektedir. Bu gerekçelerden hareketle, mevcut araştırmanının amacını, Fen Bilimleri Dersi'nin yapay zekâ temalı sosyobilimsel karikatürlerle işlenmesinin 8. sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konulara (SBK) yönelik tutumlarına ve informal muhakemelerine ve görüşlerine katkısını belirlemek oluşturmaktadır. Araştırma süresince insansı robot Sofya, akıllı evler ve tarım uygulamaları, yapay zekâ destekli cenaze töreni ve çizgi film, otonom araçlar, askeri ve savunma alanında yapay zekâ, yapay zekâ ve meslekler, yapay zekâ destekli sağlık ve tıp uygulamaları olmak üzere 10 farklı yapay zekâ teması ele alınmıştır. Araştırmada hem nitel hem nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın katılımcı grubunu 2023-2024 yılı bahar dönemi Muğla ilinde bulunan bir devlet okulunda öğrenim gören deney (ndeney:33) ve kontrol (nkontrol:33) grubu olmak üzere toplam 66 ortaokul 8.sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel veri toplama araçları olarak Gökbulut ve diğerleri (2021) tarafından geliştirilen 'Sosyobilimsel Konulara Yönelik Tutum Ölçeği' aracılığı ile elde edilmiştir. Araştırmanın nitel veri toplama araçlarını hem bir öğretim aracı hem de bir veri toplama aracı olarak kullanılan ve araştırmacılar tarafından deney grubu için geliştirilmiş sosyobilimsel karikatür etkinlikleri ve açık uçlu sorular, kontrol grubu için yazılı açık uçlu sorular ve uygulama sonrası için geliştirilmiş yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda Fen Bilimleri dersinde on yapay zekâ temasının sosyobilimsel karikatürler aracılığı ile işlenmesinin, YZ temalarının sunuş yoluyla öğretim stratejisine göre işlenmesine kıyasla 8. sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konulara yönelik daha olumlu tutumlar geliştirdiğini ve iki grup arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu (p
Özet (Çeviri)
The rapid advancement of scientific and technological activities, while benefiting humanity and the universe, also brings numerous challenges. One of the 21st century technologics, artificial intelligence and its application areas, is among these challenges. Its frequent discussion in the media, the need for benefit and risk evaluation, the dilemmas it creates in people's minds, and its moral and ethical dimensions make it necessary to assess it from a socioscientific perspective. Based on these reasons, the aim of the present study is to determine the contribution of teaching artificial intelligence- themed socioscientific cartoons or using narrative methods in the Science course to the attitudes, informal reasoning, and opinions of 8th-grade students towards socioscientific topics. During the research, 10 different artificial intelligence themes were addressed, including humanoid robot Sophia, smart homes and agricultural applications, AI- supported funerals and cartoons, autonomous vehicles, artificial intelligence in the military and defense sector, artificial intelligence and professions, and AI-supported health and medical applications. The study utilized a mixed research method, combining both qualitative and quantitative approaches. The participant group of the study consists of a total of 66 eighth-grade secondary school students, consistings of experimental group (n=33) and 33 students in the control group (n=33), studying at a public school in Muğla province in the spring senester of 2023-2024. The quantitative data collection tool used in the research was the“Attitude Scale towards Socioscientific Issues,”developed by Gökbulut, Küçükaydın, and Şahinpınar (2021). The qualitative data collection tools of consist of socioscientific cartoon activities, developed by the researchers as both a teaching and data collection tool for the experimental group, written open-ended questions for the control group, and a semi-structured interview form developed for the post-application phase. The research findings revealed that the teaching of the ten AI themes in the Science course through socioscientific cartoons resulted in more positive attitudes toward socioscientific issues among 8th-grade students compared to teaching the same AI themes through the traditional presentation method. This difference was statistically significant (p
Benzer Tezler
- Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin yapay zekâya dair bakış açılarının sosyobilimsel konuların çok boyutlu yapısı bağlamında incelenmesi
Investigation of secondary school 7th grade students' perspectives on artificial intelligence in the context of the mutidimensional structure of socioscientific issues
ŞÜKRAN ÖZLEM ŞERBETCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSinop ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN EŞ
- Görsel kültür bağlamında sinemada yapay zeka teması
In the context of visual culture in the cinema artificial intelligence theme
MERVE BOZKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarTrakya ÜniversitesiGörsel Kültür Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN BEKSAÇ
- Bilim kurgu sinemasında yapay zeka karakterlerin inşası
The construction of artificial intelligence characters in science fiction cinema
TUĞÇE KARACA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İletişim BilimleriOndokuz Mayıs Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET OKTAN
- Bilim kurgu sinemasında yapay zekâ-insan etkileşimi: Aşk temalı filmlerin analizi
The interaction between artificial intelligence and human race in science fiction cinema: The analysis of love theme movies
NEFİSE SİNEM TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü SanatlarıOrdu ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET YILMAZ
- Artificial intelligence and humankind relations in science fiction cinema
Bilim kurgu sinemasında yapay zeka ve insan ilişkileri
KÜBRA NİSANOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıBahçeşehir ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN KAYA ÖZKARACALAR