Cognitive Reflection Predicts Utilitarian Behavior After 17 Months
Derin Düşünme 17 Ay Sonra Faydacı Davranışla İlişkili
- Tez No: 967885
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ONURCAN YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Kadir Has Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Ahlaki bilişin İkili İşlem Modeli (İİM) derin düşünmenin sezgisel süreçleri geçersiz kılarak faydacı yargıyı desteklediğini öne sürmektedir. Ancak, İİM'yi destekleyen çalışmaların çoğu, sınırlı dış geçerlilikleri ve psikopatiyle ilişkisi nedeniyle eleştirilen varsayımsal kurban ikilemlerine dayanmaktadır. Bu çalışmada, Zaman 1'de (N = 1,200), Oxford Faydacılık Ölçeği'nin tarafsız iyilik ve araçsal zarar olmak üzere iki boyutunun yanı sıra derin düşünmeyi, düşünme stillerini ve bilişsel yeteneği ölçülmüştür. On yedi ay sonra, Zaman 2'de (N = 321), gerçek ahlaki davranışlarını değerlendirmek için tasarlanmış teşvikli ekonomik oyun olan Parasal Vagon İkilemi'ni oynamak için Zaman 1'deki aynı katılımcılar tekrar davet edilmiştir. Ayrıca karar gerekçelerini (örneğin ahlaksızlık, erdem ahlakı, deontoloji, faydacılık, kadercilik ve eşitsizlikten kaçınma). Sonuçlar, Zaman 1'deki derin düşünme puanlarının Zaman 2'deki faydacı davranışı yordayarak İİM'yi desteklemiştir. Ancak, ne tarafsız iyilik ne de araçsal zarar Zaman 2'deki faydacı davranışı yordamamıştır. Ek olarak, yalnızca faydacı gerekçelendirme faydacı davranışla pozitif olarak ilişkiliyken, tarafsız iyilik faydacı, deontoloji, erdem ahlakı ve eşitsizlikten kaçınma dahil olmak üzere çeşitli gerekçelendirmelerle pozitif olarak ilişkili bulunmuştur. Bu bulgu, tarafsız iyilik alt ölçeğinin faydacı ahlaktan ziyade daha genel bir ahlaki eğilimi yansıtabileceğini düşündürmektedir. Ek olarak, dindarlık derin düşünme ile faydacı davranış arasındaki ilişkide aracı rolü oynamıştır. Bu bulgu ise muhtemelen dindarlar ile olmayanlar arasındaki epistemik normlardaki farklılıklardan kaynaklanıyor olabilir (örneğin, otoriteye ve geleneğe güvenmek ile kanıta dayalı akıl yürütme). Genel olarak bulgular, derin düşünmenin faydacı davranış üzerindeki uzun vadeli yordama gücünü, faydacı karardaki olası epistemik norm farklılıklarını ve ahlak çalışmalarında davranışsal ölçümler kullanmanın önemini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
The Dual-Process Model of moral cognition (DPM) argues that reflective thinking promotes utilitarian judgment by overriding intuitive deontological responses. However, most studies supporting the DPM rely on hypothetical sacrificial dilemmas, which have been criticized for their limited external validity and their association with psychopathy. In this study, at Time 1 (N = 1,200), we measured cognitive reflection, thinking styles, and cognitive ability alongside the two dimensions of the Oxford Utilitarianism Scale (OUS): impartial beneficence and instrumental harm. Seventeen months later, at Time 2 (N = 321), the same participants were reinvited to complete an incentivized economic game, the Monetary Trolley Dilemma, which is designed to assess their actual moral behavior. They also reported their decision justifications (e.g., amorality, virtue ethics, deontology, utilitarianism, fatalism, and inequality aversion). Results showed that cognitive reflection scores from Time 1 significantly predicted utilitarian behavior at Time 2, providing support for the DPM. However, neither impartial beneficence nor instrumental harm predicted utilitarian behavior at Time 2. In addition, while only utilitarian justification was positively associated with utilitarian behavior, the impartial beneficence correlated positively with several justifications, including utilitarian, deontological, virtue ethical, and inequality aversion. This suggests that the impartial beneficence subscale may reflect a broader moral tendency rather than strictly utilitarian reasoning. Additionally, religiosity moderated the relationship between cognitive reflection and utilitarian behavior, possibly reflecting differences in epistemic norms between religious believers and non-believers (e.g., reliance on authority and tradition vs. evidence-based reasoning). Overall, our findings highlight the long-term predictive power of cognitive reflection on utilitarian behavior, the possible epistemic norms differences in utilitarian reasoning, and as well as the importance of using behavioral measures in studies of morality.
Benzer Tezler
- Does cognitive reflection predict cooperation behavior after a seven-month period?
Bilişsel derin düşünme, yedi aylık bir süre sonrası işbirliği davranışını yorduyor mu?
ENSAR ACEM
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiKadir Has ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONURCAN YILMAZ
- Çift süreç teorisi ve adil dünya inancının travma üzerindeki etkisi
The impact of dual process theory and belief in a just world on trauma
MERVE BÜŞRA ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GAYE SALTUKOĞLU
- Majör depresyonda psikoz benzeri yaşantılar ile bu yaşantıların içgörü ve kendine yansıtma ile ilişkisi
Psychosis like experiences and their relationship with insight and self-reflection in major depression
OĞUZHAN HERDİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ ERKAN BERKSUN
- İyilik dönemindeki iki uçlu bozukluk tanılı hastalarda içe bakış, içgörü, üstbiliş ve psikolojik zihinliliğin işlevsellik ile ilişkisi
Relation of self reflection, insight, metacognition and psychological mindedness to functionality in remitted patients with bipolar-I disorders
NERGİZ TÜRKEGÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN EMREM BEŞTEPE
UZMAN İSHAK SAYGILI
- The effect of efl teachers' reflective teaching on their work engagement
İngilizceyi yabancı dil olarak öğreten öğretmenlerin yansıtıcı öğretimlerinin işle bütünleşmeleri üzerindeki etkisi
HAVVA NUR ASLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimÇağ Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL ALTAŞ