Isık-göl bölgesinde yetiştirilen yerel armut (Pyrus communis L.) çeşitlerinin bazı meyve özelliklerinin belirlenmesi
Определение некоторых характеристик плодов местных сортов груши (Pyrus communis L.) выращиваемых в иссык-кульской области
- Tez No: 968185
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET AYGÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Belirtilmemiş.
- Anahtar Kelimeler: Pyrus, Pomoloji, SÇKM, Kırgızistan, Yerel çeşit
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 53
Özet
Araştırma, Issık-Göl bölgesinde uzun yıllar yöre halkı tarafından yetiştirilen ve aşı yolu ile günümüze kadar gelen çeşitlerin tespit edilmesi, meyve özelliklerinin ortaya çıkarılması amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada toplam 18 adet yerel armut çeşidi belirlenmiştir. Bu çeşitlerde ortalama meyve ağırlığı 17.45-236.29 g, meyve boyu 30.17110.98 mm, meyve eni 31.35-72.32 mm, meyve kalınlığı 31.50-74.07 mm, sap uzunluğu 27.07-63.05 mm, sap kalınlığı 1.85-5.20 mm, çiçek çukuru derinliği 2.03-12.02 mm, çiçek çukuru genişliği 9.62-12.93 mm, çekirdek evi genişliği 17.5-36.24 mm, çekirdek sayısı 8.19-9.73 adet, meyve eti sertliği 0.91-5.51 - kg/cm², Meyve kabuk rengi L, a, b, değerleri sırası ile 18.68-50.51, 10.41-23.39, 4.97-30.88 arasında değişim göstermiştir. Meyve et renginde bu değerler ise sırası ile 18.85-54.28, 9.81-23.58, 3.74-19.99'dur. Suda çözünebilir kuru madde miktarı %7.80-13.80 arasında bir varyasyon gösterirken meyve suyu pH'sı ise 3.60-5.50 arasında değerlere sahip olmuştur. Seçilen armut çeşitlerinin meyvelerinin titre edilebilir asitlik miktarı %0.21-0.99 olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlar bölgede armut genetik varlığının çok farklılık gösterdiğini ve çeşitlerin birbirinden farklı özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Bu yönü ile bu çeşitlerin ıslah amaçlarında kullanılabileceği ve genetik varlığın giderek yok olmaya başladığından dolayı bu çeşitlerin bir merkezde toplanması gerektiği düşüncesindeyiz.
Özet (Çeviri)
Исследование было направлено на идентификацию сортов груш, которые в течение многих лет культивировались местным населением региона Иссык-Куль и сохранялись до настоящего времени посредством прививки, а также на выявление их помологических характеристик. В ходе работы было определено 18 местных сортов груш. У этих сортов средняя масса плодов варьировала от 17,45 до 236,29 г, длина плодов — от 30,17 до 110,98 мм, ширина — от 31,35 до 72,32 мм, толщина — от 31,50 до 74,07 мм. Длина плодоножки составляла от 27,07 до 63,05 мм, её толщина — от 1,85 до 5,20 мм. Глубина чашечки варьировала от 2,03 до 12,02 мм, ширина чашечки — от 9,62 до 12,93 мм, ширина семенной камеры — от 17,5 до 36,24 мм. Количество семян в плоде колебалось в пределах 8,19–9,73 шт. Плотность мякоти плодов изменялась от 0,91 до 5,51 кг/см². Цвет кожуры плодов по шкале цветовых координат CIE L*, a*, b* находился в диапазонах: L — от 18,68 до 50,51; a — от 10,41 до 23,39; b — от 4,97 до 30,88. Цвет мякоти по этим же координатам варьировал следующим образом: L — от 18,85 до 54,28; a — от 9,81 до 23,58; b — от 3,74 до 19,99. Содержание растворимых сухих веществ составляло от 7,80 до 13,80 %, уровень pH сока — от 3,60 до 5,50. Титруемая кислотность плодов определялась в пределах 0,21–0,99 %. Полученные результаты свидетельствуют о значительном генетическом разнообразии грушевых сортов в исследуемом регионе, а также о выраженных различиях между ними по морфологическим и биохимическим признакам. В связи с этим представляется целесообразным использовать эти сорта в селекционных программах. Учитывая нарастающую угрозу утраты генетических ресурсов, рекомендуется организовать централизованное хранение и консервацию этих местных сортов. Ключевые слова: Pyrus, Помология, водорастворимые твердые вещества, Кыргызстан, местный сорт.
Benzer Tezler
- Kırgızistanda üretilen bazı gıda maddelerinin özelliklerinin floresans spektroskopisi ve istatistik kemometri yöntemleriyle araştırılması
Investigation of some food products produced in Kyrgyzstan by fluorescence spectroscopy and statistical chemometrics
CILDIZAY ÖZBEKOVA
Doktora
Kırgızca
2016
Gıda MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASILBEK KULMIRZAEV
- Kırgızistan'da farklı coğrafik bölgelerde yetiştirilen elma ağaçlarında elma içkurdu Cydia pomonella (L.) (lep.: tortrıcıdae)]'nun popülasyon gelişimi, bulaşıklık oranı ve doğal düşmanlarının belirlenmesi
Determination of population development, infestation rates and natural enemies of codling moth [Cydia pomonella (L.) (lep.: tortricidae)] in apple orchards in different regions of Kyrgyzstan
TAIR ESENALI UULU
- Alternatif turizm çeşitlerinin Isık-Göl bölgesinde geliştirilebilmesi için doğal rekreasyon kaynaklarının önemi
The importance of natural recreation resources of Issyk-Kul region in developing of alternative kinds of tourism
ELDAR KURMANBEKOV
- Karabük İli ve Isık Göl bölgesinin yerleşim yeri adları üzerine incelemer
Reviews on the place names of Karabuk Province And Issyk Kul region
EDA KUTUCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZHYLDYZ ISMAILOVA
- Kırgızistan'da yetişen yalancı iğde (Hippophae rhamnoides L.) seleksiyonu
Кыргызстанда өскөн чычырканактын (Hippophae rhamnoides L.) Селекциясы
MALİKA TURGUNBAEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET AYGÜN