Sıçanlarda asiklovirin indüklediği nefrotoksisitesine karşı dapagliflozinin ve prometazinin etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of dapagliflozin and promethazine against acyclovir-induced nephrotoxicity in rats
- Tez No: 968217
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZAFER SEZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Farmasötik Toksikoloji, Pharmacy and Pharmacology, Pharmaceutical Toxicology
- Anahtar Kelimeler: Asiklovir, Dapagliflozin, Nefrotoksisite, Prometazin, Sıçan Modeli, Acyclovir, Dapagliflozin, Nephrotoxicity, Promethazine, Rat Model
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
"SIÇANLARDA ASIKLOVIRIN İNDÜKLEDIĞI NEFROTOKSISITEYE KARŞI DAPAGLIFLOZININ VE PROMETAZININ ETKILERININ ARAŞTIRILMASI'' Husseın Alhasan Alhamıdı Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Doktora Tezi, 05/08/2025 Danışman: Prof. Dr. Zafer SEZER ÖZET Asiklovir (ACV), antiviral ajan olarak yaygın şekilde kullanılmakla birlikte uygulaması önemli düzeyde nefrotoksisite ile ilişkilendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, ACV'nin indüklediği renal toksik etkileri araştırmak ve Sprague-Dawley sıçan modelinde Dapagliflozin (DGF) ile Prometazin'in (PMZ) hem tek başına hem de kombine olarak uygulanmasının potansiyel nefroprotektif etkilerini değerlendirmektir. Kırk erkek Sprague-Dawley sıçanı rastgele beş gruba ayrılmıştır: Kontrol grubu, ACV grubu, ACV + DGF grubu, ACV + PMZ grubu ve ACV + DGF + PMZ grubu. Yedi gün süren tedavi rejimi boyunca hayvanların vücut ağırlığı ve böbrek-vücut ağırlığı oranları izlenmiştir. Böbrek fonksiyonu serum kreatinin ve kan üre azotu (BUN) düzeyleriyle, oksidatif stres ise böbrek dokusundaki malondialdehit (MDA), glutatyon (GSH), glutatyon peroksidaz (GPx) ve süperoksit dismutaz (SOD) seviyeleriyle değerlendirilmiştir. Histopatolojik değişiklikler hematoksilen-eozin (H&E) boyaması ile incelenmiştir. ACV uygulaması; artan serum kreatinin ve BUN düzeyleri, artmış MDA seviyeleri, tükenmiş antioksidan savunma mekanizmaları ve ağır histopatolojik hasar ile ciddi renal bozulmaya yol açmıştır. DGF ve/veya PMZ'nin eş zamanlı uygulanması bu olumsuz etkileri önemli ölçüde hafifletmiştir, özellikle ACV + DGF + PMZ kombine tedavisi immünohistokimyasal analizlerde belirgin koruyucu etkiyi göstermiştir. Çalışmamızda, ACV'nin oksidatif stres ve yapısal renal hasar mekanizmaları aracılığıyla oluşturduğu nefrotoksisitede, DGF ve PMZ uygulanmasının ACV kaynaklı hasarı etkin biçimde azalttığını; oksidatif strese yönelik stratejilerin ACV'nin indüklediği renal hasarın önlenmesinde uygulanabilirliğini ortaya koymaktadır. Bulgularımız, özellikle PMZ'nin tek başına uygulandığında en belirgin koruyucu etkiyi sağladığını, kombinasyon tedavisinin ise bazı parametrelerde ek fayda gösterebilse de daha etkin bir kombine tedavi için farklı doz kombinasyonlarının da araştırıldığı ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
“INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF DAPAGLIFLOZIN AND PROMETHAZINE AGAINST ACYCLOVIR-INDUCED NEPHROTOXICITY IN RATS”Hussein Alhasan Alhamidi Erciyes University, Institute of Health Sciences Department of Medical Pharmacology Doctoral Thesis, 05/08/2025 Advisor: Prof. Dr. Zafer SEZER ABSTRACT Although Acyclovir (ACV) is widely used as an antiviral agent, its administration is associated with significant nephrotoxicity. The aim of this study was to investigate the renal toxic effects induced by ACV and to evaluate the potential nephroprotective effects of Dapagliflozin (DGF) and Promethazine (PMZ), administered both individually and in combination, in a Sprague-Dawley rat model. Forty male Sprague-Dawley rats were randomly divided into five groups: Control, ACV, ACV + DGF, ACV + PMZ, and ACV + DGF + PMZ. During the seven-day treatment regimen, markers for renal function (serum creatinine, BUN), oxidative stress (MDA, GSH, GPx, SOD), and apoptosis (Bax, Bcl-2) were evaluated. Histopathological changes were examined using hematoxylin-eosin (H&E) staining. ACV administration led to severe renal impairment, characterized by increased serum creatinine and BUN levels, elevated MDA levels, depletion of antioxidant defenses, and marked histopathological damage. The administration of DGF and/or PMZ significantly mitigated these adverse effects, with the combined ACV + DGF + PMZ treatment showing particularly notable protection in the immunohistochemical evaluation of apoptosis markers such as Bax and Bcl-2. Our findings demonstrate that DGF and PMZ effectively attenuate ACV-induced nephrotoxicity mediated by oxidative stress and structural renal damage, highlighting the potential applicability of oxidative stress–targeted strategies in preventing ACV-induced renal injury. Importantly, while PMZ alone provided the most consistent protective effects across most parameters, the combination therapy offered additional benefits in selected outcomes, indicating the need for further studies to explore different dose combinations and treatment regimens for potentially enhanced efficacy.
Benzer Tezler
- Asiklovir, famiklovir ve valasiklovir'in deri gelişimi üzerine teratojenik etkileri
The teratogenic effects of acyclovir and famcyclovir and valacyclovir on skin development
AYŞE UYGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
MorfolojiGaziantep ÜniversitesiHistoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP S. İNALÖZ
DOÇ. DR. SERHAT İNALÖZ
- Sıçanlarda intratimpanik antiviral ilaç uygulamasının işitme yollarındaki ototoksik etkisinin incelenmesi
Investigation of ototoxic effect of intratympanic antiviral drug administration on hearing pathways in rats
FERHAT İLEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Kulak Burun ve BoğazAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENOL POLAT
- Sıçanlarda prenatal dönemde 900 MHz elektromanyetik alana maruz kalmanın karaciğere etkisi
Effects of prenatal exposure to 900 MHZ electromagneti̇c fi̇eld on li̇ver rats
KERİMALİ AKYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BiyokimyaRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN YILMAZ
- Sıçanlarda lipid infüzyonu ketamin anestezisinden derlenmeyi hızlandırır mı?
Does lipid infusion shorten recovery period after ketamine anesthesia in rats?
GÖNÜL ÇİZMECİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Anestezi ve ReanimasyonPamukkale ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN TOMATIR
- Sıçanlarda, radyoterapi sonrası kaldırılan toraks arkası fasyokutan fleplerin VSF(vaskuler stromal fraksiyon) ile yaşayabilirliğinin artırılması
Enhancement of flap viability in rat dorsal thoracic fasciocutaneous flaps after radiotheraphy by using vascular stromal fraction ( VSF)
SELÇUK YÜCE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Plastik ve Rekonstrüktif CerrahiPamukkale ÜniversitesiPlastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNCİ GÖKALAN KARA