Geçiş dönemindeki sütçü ineklerin sağlık durumlarının kulağa yerleştirilen akselerometre temelli sensör ile izlenmesi
Monitoring the health status of dairy cows in the transition period with an accelerometer-based eartag
- Tez No: 968253
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİT KANCA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Veteriner Hekimliği, Veterinary Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Veterinerlik Doğum ve Jinekolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 67
Özet
Sunulan çalışmada geçiş dönemindeki sütçü ineklerde ruminasyon, yem yeme ve fiziksel aktivite verilerinin kulağa yerleştirilen akselerometre temelli sensör ile takip edilmesi, geçiş döneminde sık karşılaşılan subklinik ketozis, klinik ketozis, subklinik hipokalsemi, klinik hipokalsemi, abomazum deplasmanı, puerperal metritis, topallık ve klinik mastitis hastalıkları sırasında ve öncesinde sensör verilerindeki değişimin incelenmesi, geçiş dönemindeki süt ineklerinde akselerometre temelli sensör verileri ve sağlık sorunları değerlendirilerek ölçülen davranışlardaki değişimlerinin kesim noktalarının belirlenmesi, sağlık sorunu yaşayan süt ineklerinin belirlenebilmesini ve daha erken dönemde müdahale edilebilmesini sağlayan erken uyarı modelinin geliştirilmesi için gereken temel çalışmaların yapılması amaçlandı. Bu amaçla toplam holstein ırkı 180 baş inek materyal olarak belirlendi. Tahmini buzağılama zamanına 30-35 gün kalan ineklerin kulaklarına, mevcut küpenin iç tarafına gelecek şekilde üç eksenli akselerometre temelli sensörler yerleştirildi. Prepartum 21 ile postpartum 21. günler arası izlendi. Belirli günlerde skorlamalar, kan örneklemeleri ve muayeneler gerçekleştirildi. Toplanan sensör verileri ve sağlık verileri retrospektif olarak incelendi. Mann-whitney U testi, Roc analizi ve Youden testi ile yapılan istatistiksel değerlendirmenin ardından ineklerde sağlık uyarısı için davranış değişimlerindeki yüzdesel büyüklüğün kesim noktaları belirlendi. Çalışmaya dahil olan tüm ineklerde postpartum dönemde subklinik hipokalsemi görüldü. Subklinik hipokalsemi haricinde başka bir sağlık sorunu görülmeyen inekler çalışmanın kontrol grubunu oluşturdu. Subklinik hipokalseminin yanısıra başka sağlık sorunlarının da görüldüğü inekler ise değerlendirme grubunu oluşturdu. Değerlendirme grubundaki ineklerin davranışları sağlık sorunlarının klinik teşhis gününden (g:0) 5 gün öncesi (g:-5) ve klinik teşhis günü olmak üzere değerlendirildi. Davranış ortalamaları ve +- standart sapmalar belirlendi. Çalışmaya toplam 180 inek dâhil edildi; ancak veri toplama sürecinde sensör arızası, sensörlerin kulaktan düşmesi ve bazı sensörlerin kırılması nedineyiyle oluşan veri kaybı dolayısıyla 24 baş inek veri setinden çıkarıldı. Böylece, 156 ineğe ait sensör verisi nihai veri setine alındı. Çalışmaya dahil olan ve değerlendirilmeye alınan ineklerin ortalama gebelik süresi 271 gün olarak tespit edildi. Bu ineklerin ortalama laktasyonları 2,4 olup 1. laktasyonda 28, 2. laktasyonda 64, 3. laktasyonda 34, 4 ve üzeri laktasyonda olan 30 inek çalışmada kullanıldı. İneklerin 74 tanesinde geçiş dönemi içerisinde subklinik hipokalseminin yanısıra en az bir sağlık sorunu daha tespit edildi. Değerlendirilen verilere göre geviş değişimi, değerlendirme ve kontrol grubu hayvanlarını ayrısama yeteneği bakımından istatistiksel açıdan iyi bir tahmin gücü sunarken, toplam aktivite değişiminin ise değerlendirme ve kontrol grubu inekleri ayırsama gücünün yeterli olmadığı görüldü. Youden indeksi kullanılarak yapılan değerlendirmeye göre, ruminasyon süresindeki değişimin kontrol ve değerlendirme grubu inekleri ayırsamadaki en uygun kesim noktası %30,5 olarak belirlendi. Belirlenen %30,5'lik kesim noktası, değerlendirme ve kontrol grubu inekleri %74,3 duyarlılık ve %89 özgüllük ile ayırabildi. Sonuç olarak, davranış verilerinin izlendiği otomatik sağlık izleme sistemlerinin, süt sığırcılığı işletmelerinde geçiş döneminde sağlık sorunu yaşayan ineklerin belirlenmesinde umut vadeden araçlar olduğu sonucuna varıldı.
Özet (Çeviri)
In the present study, it was aimed to monitor rumination, feeding, and physical activity data in dairy cows during the transition period using an ear-attached accelerometer-based sensor. Additionally, the study aimed to examine changes in sensor data during and prior to common transition period diseases such as subclinical ketosis, clinical ketosis, subclinical hypocalcemia, clinical hypocalcemia, displaced abomasum, puerperal metritis, lameness, and clinical mastitis. Another objective was to determine behavioral change thresholds by evaluating accelerometer-based sensor data in relation to health problems, and to conduct foundational studies necessary for developing an early warning model capable of identifying sick cows and enabling earlier intervention. A total of 180 Holstein cows were selected as the study material. Three-axis accelerometer-based sensors were attached to the inner side of the existing ear tags approximately 30–35 days before the estimated calving date. The cows were monitored from 21 days prepartum to 21 days postpartum. On specific days, scoring, blood sampling, and clinical examinations were conducted. Sensor and health data were retrospectively analyzed. Statistical analyses, including Mann-Whitney U test, ROC analysis, and Youden index, were used to determine threshold points of behavioral change percentages for health alerts. All cows in the study experienced postpartum subclinical hypocalcemia. Those with no additional health issues besides subclinical hypocalcemia were classified as the control group, while cows with subclinical hypocalcemia plus at least one additional health issue were included in the case group. Behavioral data from 5 days prior to (d:-5) and on the day of clinical diagnosis (d:0) were evaluated. Mean values and standard deviations of behaviors were calculated. Although 180 cows were initially included, 24 were excluded due to data loss caused by sensor malfunction, detachment, or breakage, resulting in a final dataset of 156 cows. The average gestation length of the evaluated cows was 271 days. Their average lactation number was 2,4; specifically, 28 cows were in their first lactation, 64 in the second, 34 in the third, and 30 in the fourth or higher lactations. Among these, 74 cows were diagnosed with at least one additional health disorder besides subclinical hypocalcemia during the transition period. The analysis showed that changes in rumination had statistically significant predictive power in distinguishing between the control and case groups, whereas changes in total activity did not provide sufficient discriminatory capacity. According to the Youden index evaluation, the optimal threshold for change in rumination time to differentiate the case group from the control group was determined to be 30.5%. This threshold enabled classification with a sensitivity of 74.3% and specificity of 89%. In conclusion, the study demonstrated that automatic health monitoring systems based on behavioral data hold promising potential for identifying cows with health issues during the transition period on dairy farms.
Benzer Tezler
- Periparturient dönem ineklerde omentin-1 düzeyi ve bazı metabolik parametrelerin araştırılması
Investigation of omentin-1 levels and some metabolic parameters in periparturient period dairy cows
SERPİL AYGÖRMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Veteriner HekimliğiKafkas ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ATAKİŞİ
- İsviçre esmeri inek ve düvelerde geçiş döneminde vitamin, iz element ve mineral madde uygulamalarının fertiliteye etkisinin araştırılması
Effect of injectable vitamin and trace element administrations during transition period on fertility in brown Swiss dairy cows
MURAT ONUR YAZLIK
Doktora
Türkçe
2018
Veteriner HekimliğiAnkara ÜniversitesiDoğum ve Jinekoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RIFAT VURAL
- Sıcaklık stresi altındaki sütçü ineklere uygulanan vitamin c' nin bazı kan parametrelerine ve gebelik oranına etkisi
The efficacy of vitamin c administration on some blood parameters and pregnancy rates in dairy cows under heat stress
ARMAĞAN KİRDECİ
Doktora
Türkçe
2015
Veteriner HekimliğiAdnan Menderes ÜniversitesiDoğum ve Jinekoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRETTİN ÇETİN
- Tek parti döneminde CHP'nin taşra örgütlenmesi ve merkez-taşra ilişkileri (1935-1945)
Provincial organization of republican people's party (CHP) in one party period and centre-provincial relations (1935-1945)
TÜLAY AYDIN
Doktora
Türkçe
2018
Siyasal BilimlerKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CENGİZ ŞAVKILI
- Türkiye'de uygulanan finansal istikrar politikalarının analizi
An Analysis of the policies of financial stability in Turkey
ENVER GÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
EkonomiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇETİN BEDESTENCİ