Kant'ın ahlak delili ve yeni ilm-i kelama yansımaları
Kant's moral argument and it's reflections on the new ilm-i kelam
- Tez No: 968441
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED YUŞA YAŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Modern felsefenin en önemli temsilcilerinden biri olarak nitelendirilen Kant, yeni bir metafizik inşa etme sürecine girdiği kritik projesinin neticesinde, bir postulat olarak Tanrı'nın varlığını delillendirmiştir ve bu delil İslam çevrelerinde ahlak delili olarak isimlendirilmektedir. Şüphesiz modern felsefenin de derinden etkilediği, XIX. yy.'ın son yarısından XX. yy.'ın ilk yarısına kadarki zamana tekâbül eden yeni ilm-i kelam dönemi Osmanlı uleması, Kant'ın genel felsefesiyle ilgilendiği kadar, onun bu delilini de isbât-ı vâcib bağlamında incelemiştir. Bu noktada Kant'ın ahlak delilinin klasik kelam düşüncesinin metotlarını egale eden bir felsefî arka plana dayanması yeni ilm-i kelam dönemi alimlerinin çoğunluğu için olumsuz bir yön olarak görülmekte ve bu nedenle ahlak deliline yaklaşımlar genelde olumsuz ve eleştirel bir tavrı barındırmaktadır. Bu çalışmada hem Kant'ın ahlak delili kritik projesinin bir parçası olarak açıklanacak hem de bu delile ve bu delilin dayandığı kritik projesine dair dönemin alimlerinin isbât-ı vâcib bağlamında yaklaşımlarına yer verilerek karşılaştırmalı bir tahlil yapılmaya çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Kant, who is considered one of the most important representatives of modern philosophy, formulated the existence of God as a postulate within the framework of his critical project aimed at constructing a new metaphysics. This postulate has been referred to as the“moral argument”in Islamic circles. Undoubtedly deeply influenced by modern philosophy, the Ottoman scholars of the new ilm-i kelam period, which corresponds to the late XIXth and early XXth centuries were as interested in Kant's moral argument in the context of isbāt al-wājib as they were in his general philosophy. At this point, the fact that the moral argument is based on a philosophical background that transcends the classical kalām methodology was generally regarded as a negative aspect by most scholars of the majority of the scholars of the period of new ilm-i kelam, and for this reason, their approach to the moral argument was generally negative and critical. In this study, Kant's moral argument will be explained as a part of his critical philosophy and will present a comparative analysis of how the scholars of the period evaluated both this argument and the critical system on which it is based, especially in relation to the problem of isbāt al-wājib.
Benzer Tezler
- Immanuel Kant'ta bilgi-iman ayrımı
The difference between knowledge and belief in Immanuel Kant
HASAN TANRIVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
FelsefeKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KÖK
- Kur'an-ı Kerim'de İsbat-ı vacib delillerinin akliliği meselesi
The Mental concep of the proofs of the presence of Allah in the Koran
MEHMET ŞAŞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SELİM ÖZARSLAN
- Leibniz optimizmine yöneltilen eleştiriler
Criticisms awarded to Leibniz's optimism
SEDA DELİBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
FelsefeTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET DEMİRTAŞ
- Freedom and the unintelligibility of evil in Kant's moral philosophy
Kant'ın ahlak felsefesinde özgürlük ve kötülüğün anlaşılmazlığı
BERKE AYDOĞAN
- Kant'ın ahlak felsefesinde koşulsuz buyruğun (kategorik imperatif) yeri
The place of categorical imperativ in Kant's ethic
AYSEL DEMİR
