Güçlükonak-Şırnak lokasyonunda kuraklık stresi altında yetiştirilen domates (Solanum lycopersicum L.) bitkisinde proline uygulamasının verim potansiyeline ve kalite parametrelerine etkisi
Effect of proline application on yield potential and quality parameters of tomatoes (Solanum lycopersicum L.) grown under drought stress in Güçlükonak-Şırnak location
- Tez No: 968579
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ŞİMŞEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Şırnak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Çalışma, 2024 yılında Şırnak ili Güçlükonak ilçesine bağlı Akdizgin köyünde, geç ilkbahar ve yaz aylarında yüksek sıcaklık ve kuraklık stresine maruz kalan domates bitkilerinde yürütülmüştür. Araştırmada, stres koşullarında prolin uygulaması ve sulamanın düzeylerinin domates verim ve verim parametrelerine etkileri değerlendirilmiştir. Elde edilen bulguların, ilgili kurumlara rahber olması ve üreticilerle yayım faaliyetleri aracılığıyla paylaşılması hedeflenmiştir. Çalışma programına göre 3 farklı prolin dozu 15 gün, 30 gün ve 45 gün sonra ve toplamda 0.0 mM, 45 mM ve 90 mM olmak üzere (Faktör A) bitki biyo-kütlesine sprey sırt pompası ile uygulanmıştır. Sulama suyu dozları ise class-A pan buharlaşma kabında 3 günde oluşan toplam buharlaşmanın (cumulative pan evaporineation: CPE), dört sulama seviyesini sırasıyla; %50 (IR-L-%50), %75 (IR-L-%75), %100 (IR-L-%100) ve %125 (IR-L-%125) şeklinde tasarlanmıştır. Konulu sulamalara dikimden 15 gün sonra başlanmıştır. Bulgulardan elde edilen sonuçlara göre; Faktör A ve B konularında bitki başına meyve sayısı (adet), bitki başına meyve verimi (kg) ve toplam verim (kg/ha) sonuçları ve tepkileri benzer gerçekleşmiştir. Ancak prolin dozları ile kuraklık stresinden oluşan su seviyelerine ait FaktörA*Faktör B konularının interaksiyonunda önemsiz çıktığı ve en yüksek domates meyve verimi prolinin 90 mM ve su seviyesinin %125 olduğu onikinci konuda 96.561.00 kg/ha elde edilmiştir. Buna karşın en düşük verim prolinin 0.00 konusunda yani kontrol konusunda ve su seviyesinin %50 olduğu konuda 31.902,74 kg/ha verim sağlanmıştır. Bu sonuçlara gore bölgenin özellikle yaz mevsiminde kurak iklimin hakim olduğu bölgede yüksek prolin uygulaması ile ve yüksek su seviyesinde intraksiyonun yüksek gerçekleştiği görülmüştür. Çalışmada damla sulama yöntemi uygulanmış, konularda en düşük ve en yüksek sulama suyu; (IW) 427 mm ve 1068 mm aralığında gerçekleşmiştir. Sulama suyu kullanım randımanı 6.87 – 10,50 kg/m3 aralığında geçekleşmiştir. Oransal ET açığı 0,90 – 0,43 bandında ve oransal verim azalışı 0,54 - 1,00 aralığında hesaplanmıştır. Bu sonuçlar suyun gücünün domates verimi üzerinde son derece etkin olduğunu kanıtlamıştır. Yüksek verimler 90 mM prolin uygulamasında; PRL-90 mM * IR-L-%100 ve PRL-90 mM * IR-L-%125 elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The study was conducted in 2024 in the village of Akdizgin, located in the Güçlükonak district of Şırnak province, under high temperature and drought stress conditions experienced during late spring and summer. The research evaluated the effects of proline application and different irrigation levels on tomato yield and yield parameters under stress conditions. The findings aim to serve as guidance for relevant institutions and to be shared with producers through extension activities. According to the experimental design, three different doses of proline were applied 15, 30, and 45 days after planting using a backpack sprayer to the plant biomass, in concentrations of 0.0 mM, 45 mM, and 90 mM (Factor A). The irrigation water doses were based on the cumulative pan evaporation (CPE) measured every 3 days using a Class-A evaporation pan and were designed to correspond to four irrigation levels: 50% (IR-L-%50), 75% (IR-L-%75), 100% (IR-L-%100), and 125% (IR-L-%125). Irrigation started 15 days after planting. According to the results, the responses in terms of the number of fruits per plant (units), fruit yield per plant (kg), and total yield (kg/ha) were similar for both Factor A and Factor B. However, the interaction between proline doses and drought stress levels (Factor A * Factor B) was found to be statistically insignificant. The highest tomato yield was obtained in the twelfth treatment, where 90 mM of proline and 125% irrigation level were applied, yielding approximately 96.561,00 kg/ha. In contrast, the lowest yield was recorded in the control treatment with 0.00 mM proline and 50% irrigation level, with a yield of 31.902,74 kg/ha. These results indicate that in the region—particularly during the arid summer season—the interaction between high proline application and high irrigation levels produced significantly higher yields. Drip irrigation was used in the study. The minimum and maximum irrigation water amounts (IW) ranged from 427 mm to 1068 mm. The irrigation water use efficiency ranged between 6.87 and 10,50 kg/m³. The relative ET deficit was calculated between 0.90 and 0.43, and the relative yield reduction ranged from 0.54 to 1.00. These results demonstrate that water has a highly significant effect on tomato yield. The highest yields were obtained in the 90 mM proline application with irrigation levels of 100% (PRL-90 mM * IR-L-%100) and 125% (PRL-90 mM * IR-L-%125).
Benzer Tezler
- Güçlükonak-Şırnak lokasyonunda kuraklık stresi altında yetiştirilen biber (Capsicum annuum L.) bitkisinde salisilik asit uygulamasının verim potansiyeline ve kalite parametrelerine etkisi
The effect of salicylic acid application on yield potential and quality parameters in pepper (Capsicum annuum L.) plants grown under drought stress in Güçlükonak-Şırnak location
MAHMUT YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ZiraatŞırnak ÜniversitesiTarım Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞİMŞEK
- Şırnak Güçlükonak ilçesinde inanç ve inanışlar
Beliefs and convictions in Güçlükonak county of Şırnak
MELİKE AĞIRMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Halk Bilimi (Folklor)Sakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜRKER EROĞLU
- Okul yöneticilerinin karşılaştığı sorunlar Şırnak İli Güçlükonak İlçesi örneği
The problems faced by school administrators
AHMET AKTUĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimZirve ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇETİN TAN
- Güçlükonak yöresel üzüm çeşitlerinin özellikleri, uygulanan bağcılık tekniği ve değerlendirme şekilleri
Applied viticulture technique and evaluation methods ofproduced grapes, determination of features of local grapevarieties grown in Guclukonak district of
CEMAL YURTGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatŞırnak ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SETTAR ÜNAL
- Dargeçit ve Güçlükonak sıcak su kaynaklarından termofilik bakteri izolasyonu ve tanımlanması
Isolation and identification thermophilic bacteria from Güçlükonak and Dargeçit hot springs
HAMŞİ PİRİNÇÇİOĞLU