The impact of subnational identities on national security: a comparative analysis of Jordan and Lebanon
Ulusaltı kimliklerin ulusal güvenliğe etkisi: Ürdün ve Lübnan'ın karşılaştırmalı analizi
- Tez No: 968591
- Danışmanlar: Prof. Dr. MUHİTTİN ATAMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Tarih, Uluslararası İlişkiler, Political Science, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortadoğu Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 506
Özet
Bu doktora tezi, Arap Ayaklanmaları sonrasında Orta Doğu'da alt-ulusal kimliklerin (etnik, mezhepsel, kabilevi veya bölgesel aidiyetlerin) ulusal güvenlik üzerindeki etkilerini incelemektedir. Ürdün ve Lübnan örnekleri üzerinden yürütülen karşılaştırmalı analiz, bu kimliklerin devlet kurumları, siyasi yapılar ve toplumsal dinamiklerle nasıl etkileşim kurduğunu ve ulusal güvenlik sonuçlarını nasıl şekillendirdiğini ele almaktadır. Çalışma, kırılgan veya melez rejimlerde alt-ulusal kimliklerin marjinal değil, bilakis devletin meşruiyeti, istikrarı ve toplumsal bütünlüğünü doğrudan etkileyen temel aktörler olduğunu savunmaktadır. Yapılandırmacı bir kuramsal çerçeveye dayanan ve nitel karşılaştırmalı analiz yöntemiyle yürütülen araştırma, kimlik temelli toplumsal hareketlenmeler ile devletin bu hareketlere verdiği tepkiler arasındaki çok katmanlı ilişkiyi analiz etmektedir. Ürdün ve Lübnan; farklı siyasal sistemleri, kimlik yapılandırmaları ve Arap Ayaklanmaları sonrası yaşadıkları özgül dönüşümler sebebiyle karşılaştırma için uygun örnekler olarak seçilmiştir. Ürdün örneğinde, merkezi bir monarşi çerçevesinde kabilevi aidiyetlerin ulusal kimlik söylemiyle nasıl bütünleştirildiği incelenmiştir. Lübnan'da ise mezhepsel güç paylaşımı sistemi, mezhep kimliklerinin hem istikrar sağlayıcı hem de istikrarsızlaştırıcı etkilerini ortaya koymakta; devlet otoritesinin parçalanmasına ve dış müdahalelere zemin hazırlamaktadır. Karşılaştırmalı yaklaşım, kimlik temelli istikrarsızlık dinamiklerinde ortak eğilimleri ve kurumsal farklılıkların güvenlik politikalarına etkilerini ortaya koymaktadır. Bu tez, bölünmüş toplumlar bağlamında ulusal güvenlik çalışmalarına hem kuramsal hem de ampirik katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Orta Doğu güvenlik paradigmasının yeniden düşünülmesi gerektiğini savunarak; kimlik çoğulluğu, toplumsal aktörlerin rolü ve devlet-toplum ilişkilerinin güvenlik üzerindeki etkilerine ışık tutmaktadır. Elde edilen bulgular, hem akademik literatüre katkı sunmakta hem de karar vericiler için yapıcı güvenlik stratejileri geliştirilmesine yönelik pratik çıkarımlar sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This dissertation investigates the impact of subnational identities (SNIs) on national security in the Middle East, with a comparative focus on Jordan and Lebanon in the aftermath of the Arab Uprisings. It explores how SNIs—defined as ethnic, sectarian, tribal, or regional affiliations that exist below the level of the nation-state—interact with state institutions, political structures, and social dynamics to influence national security outcomes. The study advances the argument that in fragile or hybrid regimes, subnational identities are not peripheral forces but central actors that both reflect and shape the legitimacy, stability, and cohesion of the state. Drawing on a constructivist framework and employing qualitative comparative analysis, the research deconstructs the evolving relationship between identity-based mobilization and state responses in both case studies. Jordan and Lebanon serve as illustrative cases due to their divergent political systems, identity configurations, and post-2011 trajectories. Through a multi-dimensional model incorporating historical, institutional, and sociopolitical variables, the study reveals how identity-based grievances, perceptions of exclusion, and contestations over power and representation become securitized and politicized in different ways, often resulting in fragmented authority, weakened state legitimacy, and new modes of governance. In Jordan, the interplay between tribal affiliations and national narratives is examined against the backdrop of a centralized monarchy and institutionalized loyalty mechanisms. In contrast, Lebanon's confessional power-sharing system highlights how entrenched sectarian identities can both stabilize and destabilize the state, producing parallel authority structures and enabling external interference. The comparative lens reveals shared patterns of identity-politics-driven instability, as well as distinct trajectories shaped by institutional design, elite strategies, and regional dynamics. Ultimately, the dissertation offers a nuanced theoretical and empirical contribution to the study of national security in deeply divided societies. It argues for a reconceptualization of security frameworks in the Middle East to include the role of internal societal actors, identity-based cleavages, and the multidirectional relationship between state and society. The findings provide both scholarly insights and policy-relevant implications for understanding and addressing the security challenges arising from identity pluralism in the contemporary Arab world.
Benzer Tezler
- Dil, kültür ve etnisite bağlamında kimlik inşası: Ardeşen örneği
Identity construction in the context of language, culture and ethnicity: The case of Ardeşen
OSMAN UĞUR ÖNDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Siyasal Bilimlerİstanbul Gelişim ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENOL DURGUN
- Innovation in mixed market economies: The case of METU Technopolis in Turkey
Karma pazar ekonomilerinde inovasyon: Türkiye'deki ODTÜ Teknokent örneği
OLGU DERVİŞLER
Doktora
İngilizce
2023
Siyasal Bilimlerİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN TOLGA BÖLÜKBAŞI
- Merkez-Doğu Avrupa'da devlet dönüşümünün tarihsel sosyolojisi: 1945-2004
The historical sociology of state transformation in central-Eastern Europe: 1945-2004
HAKAN OZAN
Doktora
Türkçe
2025
Uluslararası İlişkilerMarmara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN GÖZEN
- The impact of decentralization on the provision of public services in Ethiopian Somali Regional State, the case of Jigjiga city
Etiyopya'da ademi merkeziyetçiliğin kamu hizmetlerinin sunumu üzerindeki etkisi: Somali Bölgesel Eyaleti, Jigjiga şehri vaka çalışması
IBRAHIM HUSSEIN ABDI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Siyasal BilimlerEskişehir Osmangazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLEN GÖKTÜRK