Turizm destinasyonları için destinasyon yönetim örgütü modeli seçimi: Rize örneği
Choosing a destination management organization model for tourism destinations: case of Rize
- Tez No: 968620
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF KARAKUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Turizm, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Bu yüksek lisans tezi, Rize ilinin zengin turizm potansiyelini sürdürülebilir bir kalkınma yörüngesine oturtmak ve bu süreçte karşılaşılan yönetimsel sorunlara çözüm bulmak amacıyla en uygun Destinasyon Yönetim Örgütü (DYÖ) modelini belirlemeyi hedeflemektedir. Eşsiz doğal ve kültürel varlıklarına rağmen Rize; altyapı yetersizlikleri, plansız yapılaşma ve turizm aktörleri arasındaki koordinasyon eksikliği gibi destinasyonun rekabet gücünü zayıflatan ciddi sorunlarla mücadele etmektedir. Araştırmada, bu karmaşık problemi analiz etmek için nitel ve nicel yöntemleri bütünleştiren çok aşamalı bir metodoloji benimsenmiştir. İlk olarak, yerel paydaşlarla yapılan mülakatlar aracılığıyla destinasyonun temel sorunları ve çözüm önerileri tespit edilmiştir. Ardından, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) tekniği kullanılarak bu sorunların (en kritik olanlar; altyapı, plansız yapılaşma ve koordinasyon eksikliği) ve çözüm faaliyetlerinin (en öncelikli olanlar; pazar çeşitlendirmesi, kalite standartları ve sürdürülebilir planlama) göreli önem düzeyleri bilimsel olarak ağırlıklandırılmıştır. Araştırmanın nihai aşamasında, bu önceliklendirilmiş sorunların çözümünde dört farklı DYÖ modelinin (Kamu Liderliğinde, Özel Sektör Liderliğinde, Kamu-Özel Ortaklığı ve Toplum Temelli) potansiyel etkinliği, Kalite Fonksiyonu Göçerimi (KFG) analiziyle karşılaştırılmıştır. Analiz sonuçları, özellikle koordinasyon, hizmet kalitesi ve stratejik planlama gibi çok paydaşlı ve karmaşık sorunların çözümünde, kamu ve özel sektörün yetkinliklerini birleştiren Kamu-Özel Ortaklığı (PPP) modelinin en dengeli ve etkin çerçeveyi sunduğunu ortaya koymuştur. Çalışmanın en önemli sonucu, Rize için tek ve katı bir model yerine, PPP modelinin ana koordinasyon çatısı olarak kabul edildiği, ancak spesifik görevler için diğer modellerin güçlü yönlerinden faydalanan hibrit bir yönetişim yapısının en ideal çözüm olduğudur. Bu hibrit yapı, altyapı ve denetimde kamunun, pazarlama ve operasyonlarda özel sektörün, sosyal uyum ve meşruiyette ise toplumun katılımını esas alarak Rize turizminin sorunlarına bütüncül bir çözüm sunma potansiyeli taşımaktadır. Bu tez, Rize'nin turizmdeki geleceğinin, tüm paydaşların uyum içinde çalıştığı, planlı ve stratejik bir kurumsal yapı ile güvence altına alınabileceğini bilimsel verilerle ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This master's thesis aims to determine the most appropriate Destination Management Organization (DMO) model to place the rich tourism potential of Rize province on a sustainable development path and find solutions to the administrative problems encountered in this process. Despite its unique natural and cultural assets, Rize faces serious challenges that weaken the Destination's competitive strength, including inadequate infrastructure, unplanned urbanization, and a lack of coordination among tourism stakeholders. In the study, a multi-stage methodology combining qualitative and quantitative methods was adopted to analyze this complex problem. First, the fundamental problems of the Destination and proposed solutions were identified through interviews with local stakeholders. Then, using the Analytic Hierarchy Process (AHP) technique, the relative importance levels of these problems (the most critical ones: infrastructure, unplanned urbanization, and lack of coordination) and solution activities (the most prioritized ones: market diversification, quality standards, and sustainable planning) were scientifically weighted. In the final stage of the research, the potential effectiveness of four different DMO models (Public Sector Leadership, Private Sector Leadership, Public-Private Partnership, and Community-Based) in solving these prioritized issues was compared using Quality Function Deployment (QFD) analysis. The analysis results revealed that the Public-Private Partnership (PPP) model, which combines the competencies of the public and private sectors, offers the most balanced and effective framework, especially in solving multi-stakeholder and complex issues such as coordination, service quality, and strategic planning. The most important finding of the study is that, rather than a single, rigid model for Rize, the most ideal solution is a hybrid governance structure that accepts the PPP model as the main coordination framework but leverages the strengths of other models for specific tasks. This hybrid structure has the potential to offer a comprehensive solution to the challenges of Rize's tourism sector by prioritizing public sector involvement in infrastructure and oversight, private sector involvement in marketing and operations, and community participation in social cohesion and legitimacy. This thesis scientifically demonstrates that Rize's future in tourism can be secured through a planned and strategic institutional structure where all stakeholders work in harmony.
Benzer Tezler
- Michael Porter'ın rekabet stratejileri ve modelleri ile rekabet analizi: Düsseldorf konaklama sektöründe bir alan araştırması
Competiton analysis with Michael Porter'ın strategies and models: field study in accomodation sector in Düsseldorf
GÜNEŞ SEYHAN STÖLB
Doktora
Türkçe
2017
TurizmDokuz Eylül ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURCU SELİN YILMAZ
- MICE (Kongre) destinasyon yönetişimi
MICE (Congress) destination governance
GÜLAY ÇAKMAK
Doktora
Türkçe
2025
Turizmİstanbul ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜREL ÇETİN
- Liman kimliğinin kruvaziyer turizmi üzerindeki etkileri ve limanlara kimlik kazandırılması
The effects of port identity on cruise tourism and gaining an identity for ports
ŞEYMA BAYAZIT
Doktora
Türkçe
2018
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT KIRVAL
- Sürdürülebilir destinasyon yönetimi ve taşıma kapasitesi: Edirne üzerine bir araştırma
Sustainable destination management and carrying capacity: A study on Edirne
ÖZLEM ER BARANAYDIN
Doktora
Türkçe
2023
TurizmAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ERALP ÇOLAKOĞLU
- Turistik destinasyon pazarlaması ve bir alan uygulaması
Marketing tourist destination and a field application
LÜTFİ ATAY
Doktora
Türkçe
2003
TurizmDokuz Eylül ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SAİME ORAL