M.Ö.I. Binyıl Kuzey Suriye ve Güneydoğu Anadolu pişmiş toprak figürleri
North Syria and Southeastern Anatolia tera cotta figürines in the first millennium B.C.
- Tez No: 97364
- Danışmanlar: PROF. DR. ENGİN ÖZGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 359
Özet
Her türlü canlı, özellikle de, insan vücudu tarih boyunca çeşitli yollarla tasvir edilmiştir, figürinler de bunlardan biridir. Figürin, latinceMe“figura”kelimesinden gelir; taş, kil ve benzeri malzemelerden yapılan insan ve hayvan tasvirlerinden oluşan küçük sanat yapıtlarıdır. Genellikle canlı varlıkları betimleyen, kolay taşınabilir nitelikte, üç boyutludurlar. Figürinler eski Önasya'da hemen hemen her dönemde üretilmiştir. Günümüze ulaşanlar içinde en çoğunu pişmiş toprak olanlar oluşturmuştur ancak taş ve metalden ( altm, gümüş, bakır, bronz ) yapılmış olan örneklerin de mevcut olmasının yanı sıra dayanıksız malzemelerden yapılanları da bilinmektedir mesela ahşaptan yapılanlar gibi ( özellikle tamish ağacı ), tüm bu malzemelere alternatif olarak bitümen ve balmumu hamurundan yapılan örneklerde malzeme açısından çeşitlilik oluşturur. Figürinlerin yapım amacının sadece dinsel temeller değildir. Arkeolojik kazılar sonucu bulunmuş bazı insan ve hayvan biçimli figürinlerin çocuk oyuncağı olarak tasarlanmış olabileceği düşünülür. Diğer ve en yaygın ihtimal ise tanrılara adanmış olmalarıdır. Tasvirler bazen netlik sergilemeyip zor anlaşılabilmektedir. İnsan biçimli figürinlerin bir kimseyi mi, yoksa bir tanrısal varlığı mı, sembolize edip etmediği bazen kanştırılabilmektedir. Bunun için en doğru örnek“Çıplak Kadın Figürinleri”olarak verilebilir. İnsan biçimli figürinlerin tasvirinde günün en çok kullanılan malzemesine göre biçimlendirme yapılmıştır. Binaların odalarına ya da mezarlara yerleştirilen ve bulunduğu mekanı büyülemek suretiyle kötü güçlerden koruduğuna inanılan daha küçük dereceli çeşitli tanrıların, iyi cinlerin ve karışık yaratıkların muhtelif figürinleri üretilmiştir. Dinsel ayinlerde figürinlere ve plakalara kendine has çok özel bir fonksiyon yüklenilmiş olmalıdır. Çıplak figürinlerde göze çarpan cinsiyet organlan bazen tekbaşına tasvir edilmiş ve cinsel gücü arttırıcı bir yardımcı simgesel obje durumuna geliştir. Cinsellik ve çıplaklık doğrudan doğruya İştar'a bağlanmıştır. Bunun haricinde vücudun başka uzuvlarını gösteren tek fıgürinler sağlıkla ilgili ayinlerin yapımında aracı malzeme görevini yüklenmiştir ( Black & Green 1998: 81 - 82 ). Neolitik ve Kalkolitik Çağlarda kadın figürinleri kuvvetli bacaklı, şişman ve iri göğüslü olarak tasvir edilmekte olup erkek figürinleri ise yok denecek kadar az ve son derece özensiz biçimlendirilmiştir. Tunç Çağlarına gelindiğinde özellikle kadın figürinlerinin betimlenmesinde çeşitliliğin arttığı gözlenir. Demir Çağlarında da, Tunç Çağlarında hız kazanan çeşitlilik devam eder. Hemen hemen her dönemde, insan veya hayvan figürinlerinde doğalcı bir tasvir anlayışın yanı sıra daha şematik bir tasvir anlayışıyla da karşılaşmaktayız. Ancak Geç Tunç Çağından itibaren Demir Çağında ve Hellenistik Dönemde daha doğalcı bir anlayışa sahip figürinler üretilmeye başlamıştır. Önceki Dönemlerde daha abartılı gösterilen vücut detayları giderek daha narin olarak biçimlendirilmeye başlamıştır.
Özet (Çeviri)
Figurines or statuettes ( including plaques ) were made in almost every period of ancient Mesopotamia. Most of those that survive are of clay, but there are also examples of stone and metal ( including gold, silver and copper or bron/e ). while incantations and descriptions of rituals reler to the fashioning of figurines also of perishable materials, such as wood < especially tamarish ). dough bitumen and wax. No single purpose can be ascribed to the use of figurines. Some of the human and animal figurines may possibly have been children's toys. When found in graves they may some times serve as attendants upon the dead substitutes for human and animal victims. Others again were dedicated to gods in all probability human figures normally represented the worshippers. It is sometimes unclear whether anthropomorphic figures represented deities or persons, as with figures of the nude woman. Hand - made clay figurines of nude females appear in Mesopotam hand - made clay figurines of nude females appear in Mesopotamia in prehistoric times; they have applied and painted features. ITie postures vary slightly the figurines are in most respects similar and probably were mass - produced. Early second - millennium B.C. seals and terra cotta figurines commonly depict a full frontal nude woman. Often she stand on a plinth as if representing a cult statue or holding her breasts. ITte figurine never wears the horned cap of divinity. In fist millennium have been dressed woman figurines. Those figurines clad in a“long gown with baggy ”false sleeves“ and a belt The right arms is hanging down, the left hand holds a ilovvcr or they in the just frontal positions Another anthropomorphic grup is male figurines. Male figurines have being representationing with ^cavalaries / riders”figurines. Most of figurines modeled byIV hand and type characteristic of north Syria so that typical figurines are: The cavalary / rider's body and the horse's neck are one solid block. The horses legs are simply two flat, thick protrusions of clay, one slanting forward for the front legs and one back for the hind legs. A blunt stump protruding from right beneath the rider's hands. The riders face is surrounded by a short bread, while his head seems enveloped in a cape or hood, the top of which is a soft - peaked cap that flops over to his left. These are completely hand modelled and decorated with paint. This is an impotand point in distinguishing pre - Achaemenid horse - men ( cavalary / rider ), for the great majority of Achaemenid and later cavalary / rider have moulded all. Figurines of this type could be modeled by single or two piece mould and that classified them as part of a“Syro-Parthian”group. There is somewhat abundant evidence for their popularity in Syria at First Millennium B.C. Animal figurine group is including that figure: Horse, ram and bird. Horse figurines modelled with rider but sometimes the horses are riderless. There are came to the case of children there were added terra cotta figurines for a boy's tomb in the cemetery areas ( as Yunus Cemetery and Deve Hüyük ). Ram and bird figurines in the case like a horses figurines. Certain figurines and plaques had very specific functions in particular rituals and in life of humans.
Benzer Tezler
- Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde kentleşme sürecinin başlangıç evreleri (M.Ö. 5000 - 1900)
The initial phases of the urbanization proces in the East and Southeast Anatolia regions (5000 - 1900 B.C)
ALEV ERARSLAN
- MÖ I.Binyıl Kuzey Suriye Bölgesi saray mimarisi
The palace architecture of North Syrian region during the first Millenium BC
ZİYA MUSLUOĞLU
- Ugarit-Hitit ilişkileri
Relations between Ugarit and Hittites
DEMOKAN TÜYLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiEskiçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT YİĞİT
- M.Ö. 2.bine tarihlendirilen Panaztepe süs eşyasının Ege arkeolojisindeki yeri ve önemi (2 cilt)
Place and importance in aegean archaeology of Panaztepe jewellerys which are dated back to 2 nd millennium B.C.
NAZLI ÇINARDALI
- Hitit egemenliğinden Assur istilasına kadar yazılı belgelere göre Kargamış tarihi
The history of Carchemish from the Hittite empire to Assyrian invasion (according to written sources
HASAN PEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eski Çağ Dilleri ve Kültürleriİstanbul ÜniversitesiHititoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ DİNÇOL