M.Ö. 2.bine tarihlendirilen Panaztepe süs eşyasının Ege arkeolojisindeki yeri ve önemi (2 cilt)
Place and importance in aegean archaeology of Panaztepe jewellerys which are dated back to 2 nd millennium B.C.
- Tez No: 73858
- Danışmanlar: PROF. DR. ARMAĞAN ERKANAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 960
Özet
ÖZET“M.Ö. 2. Bine Tarihlendirilen Panaztepe Süs Eşyasının Ege Arkeolojisindeki Yeri ve önemi”konulu bu çalışmada ele alınacak malzeme, İzmir ili Menemen ilçesinin 13 km. kadar güneybatısında yer alan Panaztepe' deki mezarlık alanlarından ele peçmiştir. Batı Anadolu'nun en önemli arkeolojik merkezlerinden biri qlan Panaztepe'de 1985 yılında başlatılan çalışmalar, Armağan Erkanal'ın başkanlığında sürdürülmektedir. Bu güne kadar yapılan çalışmalar sonucu, antik dönemlerde bir ada olduğu anlaşılan M.Ö. 3. binin sonlarından günümüze kadar gelen uzun bir zaman dilimi içerisinde yerleşim gördüğü belirlenmiş olan Panaztepe özellikle M. ö. 2. binde çapı 2 km. yi bulan büyük bir liman kenti konumundadır. Panaztepe' deki mezarlık alanları, tepenin güneybatı eteğinde saptanan I. Mezarlık alam ve kuzey eteğinde belirlenen II. Mezarlık alam olmak üzere iki ayrı kesimde yer almaktadır. Bu alanlarda açığa çıkarılan tholos, pithos, taş sanduka ve kompozit gibi çeşitli mezar türlerinden ele geçen eserler içinde en büyük buluntu gurubunu süs eşyası oluşturmaktadır. Bunlar 2631 boncuk, 128 ağırşak biçimli boncuk, 23 kolye ara parçası, 10 elbise süsü (aplik), 10 iğne, 23 yüzük, 7 küpe, 1 pandantif, 2 mantar biçimli obje ve 1 zincir parçası olmak üzere on gurup altında toplanan 2836 eserden meydana gelmektedir. Bu guruplar altında çeşitli tiplere ayrılan eserler, yapıldıkları malzeme türlerine göre de zengin çeşitlilik göstermektedir. Akik, steatit, kalker, dağ kristali, amethist, alto, cam, fayans, frit, kemik, mercan ve kehribardan yapılmış; boncuklar; Küresel biçimli (KBB):, Yuvarlak biçimli (YBB), Basık yuvarlak biçimli (BYB 1), Yassı yuvarlak biçimli (YYB 2), Taneli yassı yuvarlak biçimli (TYB 3), Kabaca yuvarlatılmış biçimli (KYB 4), (Dış Bükey) Altıgen kesitli biçimli (AKD), Damla biçimli (DB), Fıçı biçimli (FBB), Uzun silindir biçimli (USB 1), Basık silindir biçimli (BSB 2), Boru biçimli (BB 1), Halka biçimli (HBB), Çift koni biçimli (ÇKB 1), Radyal yivli çift koni biçimli (ÇKB 2), Zeytin çekirdeği biçimli (ZÇB), Uzun yivli biçimli (UYB), Baklava dilimi biçimli (BDB), Portakaldilimi biçimli (PDB), Geniş dilimli biçimli (GDB 1), Küçük dilimli biçimli (KDB 2), Küçük basık yuvarlak (disk) biçimli (DBB), Spiral biçimli (SBB) ve Kare biçimli (KB) olamak üzere yirmidört tipe ayrılmaktadır. Steatit, Kurşun ve Pişmiş Topraktan yapılmış ağırşak Biçimli Boncuklar; Yuvarlak biçimli (YB A I), Koni biçimli (KB A), Kesik koni biçimli (KKA E), Çift koni biçimli (ÇKBA I), Basık çift koni biçimli (BÇKA D), Çıkıntılı kesik koni biçimli (ÇKKA I) olarak altı tip altında değerlendirilmiştir. Altın, Cam ve Fayanstan yapılmış Kolye Ara Parçalan; Çok Borulu, Rozet Biçimli ve Dikdörtgen Biçimli olarak üç tipe; Altın, Gümüş, Bronz ve Kemikten yapılmış elbise süsleri (aplikler), Yuvarlak -kabartmalı- biçimli, Kare biçimli ve Uçları kıvrık silindir biçimli olarak üç tipe; Gümüş, bronz ve kemikten yapılmış iğneler, Başı Portakal dilimi biçimli, Topuz başlı, Kıvrık başlı ve Taç başlı olarak üç tipe; Altın, gümüş ve bronz Yüzükler, Halka biçimli ve Spiral halka biçimli olarak iki tipe; Altın, gümüş ve bronzdan yapılmış küpeler, Halka biçimli ve Yuvarlak kesitli tane bezemeli olarak iki tipe ayrılmaktadır. Bunların dışında kalan Kurs biçimli pandantif, Mantar biçimli objeler ve Zincir parçası ise altından yapılmıştır. Panaztepe'de ele geçen bu süs eşyası içinde, Yuvarlak -kabartmalı biçimli elbise süslerinin altın ve kemikten yapılmış olanlarının, Kare biçimli elbise süslerinin ve Uçları kıvrık silindir biçimli elbise süslerinin incelenen yayınlarda her hangi bir benzeri tespit edilememiştir. Diğer eserlerin benzerleri ise Anadolu, Kıt' a Yunanistan, Ege Adaları, Girit, Kıbrıs, Mısır, Suriye, Filistin ve İran'daki çeşitli merkezlerde bulunmaktadır. Bazı tiplerin ilk örnekleri M.Ö. 2. bin yıl içerisinde tanınırken, bunlar M.Ö. 2. binin başlarından itibaren yaygınlaşmaya başlamakta ve MÖ. 2. binin ikinci yansından sonra da yoğunluk kazanmaktadır.
Özet (Çeviri)
ıu SUMMARY Place and importance in Aegean Archaeology of Panaztepe Ornamental Articles which are dated back to BC 2 thousand and which were collected from the burial places at Panaztepe located at approximately 13 km southwest of the Menemen district of Izmir province. The studies that were started at Panaztepe is being carried out under the supervision of Armağan Erkanal. As a result of the studies carried out to date, it has been determined that Panaztepe, which had apparently been an island in antique ages and been settled in the long slice of time from the end of BC 3 thousand up to this date; this city was a big harbor city with a diameter of 2 km, particularly in BC 2 thousand. The burial grounds at Panaztepe, are situated at two separete locations identified as burial grounds I at the southwest skirts of the hill and burial ground II at the north skirt. The largest portion of the findings discovered in various tomb types as tholos, pythos stone sarcophaguses and composites found in this region was ornamental articles. These historical pieces consist of 2836 articles categorized under 10 groups containing 2631 beads, 128 disc shaped beads, 23 neclace intermediate pieces, 10 dress ornaments (aplique), 10 pendant, 2 each mushroom shaped objects and 1 part of a chain. These historical articles divided into many types under these groups display a rich variety based on the materials of which they were made. Beads made of agate, steatite, lime stone, rock crystal, amethyst, gold, glass, faience, bone, amber and corrals are divided into 24 types as spherical shaped (KBB), round shaped (YBB), disc shaped (BYB 1), flat rounded shaped (YYB 2), grained flat and round shaped (TYB 3), roughly rounded shaped (KYB 4), ones beads with hexagonal section (AKB), drop shaped (DB), barrel shaped (FBB), loop cylinderIV shaped (BSB 1), compressed cylinder shaped (BSB 2), tube shaped (BB 1), ring shaped (HBB), double cone shaped (ÇKB 1), radial grooved double cone shaped (ÇKB 2), olive seed shaped (ZÇB), long grooved shaped (UYB), diamond shaped (BDB), orange slice shaped (PDB), long slice shaped (GDB 1), small slice shaped (KDB 2), small disc shaped (DBB), spiral shaped (SBB) and square shaped (KB). Disc shaped beads made of steatite, lead or fried earth have been classified in six types as round (YBA I), conical (KBA), slice conical KKA II), double cone shaped (ÇKBA I), compressed double cone shaped (BÇKA II), protuberant slice cone shaped articles (ÇKKA I). Necklace intermediate pieces made of gold, glass and faience are categorized in three groups as those with multiple tubes, rosette and perpendicular shaped ones, and dress ornaments (appliques) made of gold, silver, bronze and bone are rewiewed in three types as round engrossed and square and cylindrical shaped with curled edges; and brooches made silver, bronze and bone are divided into three groups as those with orange slice shaped head, ball shaped heads and crown shaped heads. The rings made of gold, silver and bronze are segregatedinto two types as circular shaped and spiral ring shaped ones. The earings made of gold, silver and bronze are collected under two groups as those with ring shapes and those with grain ornamented and round sectioned shapes. Course type pendants and other objects of mushroom type and chain piece are made of gold. Of the ornamental articles found at Panaztepe, the round shaped and the square shaped and curled and dress ornaments are unique and their likes could not be found in the publications reviewed. Likes of other objects can be found at different centers in Anatolia, continental Greece, Aegean Islands, Crete, Cyprus, Egypt, Syria, Palestine and İran while the initial samples of certain types are identified in B.C. 3 thousand years they start to spread out to wider regions as of the beginning of B.C. 2000 and they become widely seen after the second half of B.C. 2000.
Benzer Tezler
- M.Ö.2.bine tarihlendirilen Panaztepe seramiklerinin Batı Anadolu ve Ege arkeolojisindeki yeri ve önemi (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
SEVİNÇ GÜNEL
- M.Ö. 2.bin'de Panaztepe ve Batı Anadolu kemik alet teknolojisi
Panaztepe and Western Anatolia bone tool technology in the 2nd B.C.
TUĞÇE DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT ÇAYIR
- M.Ö. 2. binde Batı Anadolu'nun deniz ticareti
Sea trade of Western Anatolia during the second Millennium B.C.
DİLŞAD SILA VOTRUBA MANGALOĞLU
- Güneydoğu Anadolu bölgesinin M. Ö. III. bine tarihlendirilen tunç silahları
Başlık çevirisi yok
DERYA YALCIKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
1991
ArkeolojiHacettepe ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARMAĞAN ERKANAL