Batı Karadeniz bölgesi (Bartın, Karabük, Zonguldak yörelerinde) kütle hareketlerinin ve bunları dengeleyen jeolojik ve morfolojik özelliklerinin CBS ve uzaktan algılama yöntemi ile araştırılması
Application of GIS and remote sensing techniques in the investigation of mass movements and controlling geologic-morphologic factors in Western Black Sea region (Bartın, Karabük and Zonguldak areas)
- Tez No: 97822
- Danışmanlar: Belirtilmemiş.
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
IV ÖZET Ülkemizde depremden sonra en fazla ekonomik zarar yaratan ve can kaybına neden olan doğal afetler heyelanlar olup, bunlar inceleme alanı içerisinde bölgenin jeolojik, morfolojik ve iklimsel özellikleri nedeniyle yüzyıllardır tekrarlanmaktadır. Ancak son 20 yıldır oluşan bu doğa olaylarında zararın çok fazla artması insanın doğaya yaptığı müdahelelerin doğa olaylarını çok büyük afetlere dönüştürdüğünü göstermektedir. Bu sonuç yer seçimi çalışmalarına gereken önemin verilmemesinden kaynaklanmaktadır. İnceleme alanı, Türkiye' nin kuzeybatısında Karabük, Bartın ve Zonguldak illerini kapsamakta olup, yaklaşık 9200 km2* lik bir yayıl ima sahiptir. Bu çalışmada, Batı Karadeniz Bölgesi' nde doğal afetler açısından tehlike arz eden potansiyel heyelan alanlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda geçmişte heyelanlara neden olan faktörler araştırılmış, gelecekte bu faktörlerin inceleme alanında yaklaşık olarak ne zaman ve hangi bölgelerde etkili olabileceği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalınmada, heyelanlara neden olan jeoloji, yamaç eğimi, yamaç yönelimi, bitki örtüsü ve yağış faktörleri, son yıllarda özellikle büyük ölçekli çalışmalarda kullanımı artan Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) teknikleri kullanılarak araştırılmış ve herbir faktör için potansiyel heyelan duyarlılık haritasını oluşturacak şekilde birer katman hazırlanmıştır. Heyelanların daha çok inceleme alanının % 35'e yakın kısmında yüzeylenen filiş karakterindeki Çaycuma ve Ulus formasyonlarında oluştuğu saptanmıştır. İnceleme alanının 1/100 000 ölçekli 6 adettopoğrafik paftası sayısallaştınlarak elde edilen sayısal arazi modelinden (SAM) çalışma bölgesinin yamaç eğimi ve yamaç yönelimi haritası elde edilmiştir. Bölgede, eğim değerleri 11-20° arasında olan yamaçlarda heyelanların yoğunlaştığı belirlenmiştir. Buna göre, inceleme alanında heyelanların oluştuğu yamaç eğimi değerlerinin çok yüksek olmadığı görülmüştür. Heyelanların geliştiği düşük eğimli bu kesimlerde bozunma sonucu oluşan kalıntı topraklar ve genellikle tanm alanları bulunmaktadır. Yüksek eğimli araziler ise, dayanımı yüksek kaya zeminlerden oluşmaktadır. Ayrıca yüksek eğimli bu alanlarda bitki örtüsü iyi gelişmiş ve tahrip edilmemiştir. Kuzeyden gelen yağışların etkisinde kalan Batı Karadeniz Bölgesi'nde kuzeye bakan yamaçların heyelana daha duyarlı olduğu bulunmuştur. Çalışma alanında bitki örtüsünün olmadığı yerlerde ve tarım alanlarında heyelan tehlikesi en yüksek, yoğun bitki örtüsü ile kaplı alanlarda heyelan duyarlılık derecesi göreceli olarak en düşük bulunmuştur. Yağışlı bir iklime sahip olan Batı Karadeniz Bölgesi' nde heyelana neden olan yağış türleri ani ve şiddetli yağışlar ve sürekli yağışlar olarak ikiye ayrılmıştır. Buna göre, gelecekte inceleme alanını tehdit edecek olan yağışların ne zaman meydana geleceği yağış verileri modellenerek yaklaşık olarak bulunmuştur. İncelenen faktörlerin herbiri için ayrı olarak değerlendirilen, 1 ile 4 arasında değişen ve bağıl olarak verilen duyarlılık katsayılarına göre inceleme alanının heyelan duyarlılık haritası oluşturulmuştur. Ayrıca yağış verileri modellenerek, heyelanı tetikleyen yağış miktarlarının gelecekte hangi dönemlerde tekrarlanacağı kestirilmiştir.
Özet (Çeviri)
VI ABSTRACT Landslides, except for eartquakes, are the most destructive natural hazards in Turkey.They claimed the lives of many and caused economical last in the past. Because of its geological, morphological and meteorological characteristics, the study area has been suffering from these natural hazards for centuries. On the other hand, forthelast two decades because of the increase in population, subsequent human activities and unconciously made site selections, these natural events consequently became more destructive, like a disaster. The study area, covering approximately 9200 km2, is located at the northwestern part of Turkey and includes Karabük, Bartın, and Zonguldak cities. In this study, it is aimed to evaluate the western Black Sea Region for the determination of potential areas of future hazardous landslides. The factors affected the previous lanslides are determined in order to evaluate where and when these events may occur in the future. In this study; main factors that influence the landslides, including local geology, slope, aspect ratio, vegetation and precipitation are considered with the use of Geographical Information System (GIS) and Remote Sensing (RS) techniques. A layer zone is assigned for each factor to prepare potential lanslide susceptibility map. It is determined that landslides commonly occur in area where flyschoidal the Çaycuma and Ulus formations expose. This makes-up approximately 35 % of the study area. The slope and aspect ratio maps are prepared from Digital Elevation Model (DEM) by digitizing six 1/100 000 scale topographic maps ofvu the region. It is concluded that the areas where slope angles varies between 11-20° are more susceptible for landslides. Landslides occur in the lower angles according to this evaluation. Residual soil from weathering of bedrock cover these areas which are commonly used for agricultural purposes. On the other hand, the areas of steep topography are least susceptible for landslides because of unweathered bed rock exposures and dense vegetation. It is found that the slopes facing to the north are more susceptible to the landslides due to high precipitation rates coming from the north. In the present study, it is once again confirmed that landslides in regions of no vegetation and intense agricultural activities are more destructive then the areas of dense vegetation. In the Western Black Sea region has a humid climate and type of precipitation that may initiates landslides are divided into two groups: (1) sudden (violent) and (2) continous. Accordingly, the precipitation data of the region is statistically modeled in order to estimate the timing of precipitation that may lead to landslides. Landslide susceptibility map has been prepared by giving relative susceptibility coefficients between 1 and 4 degrees for each investigated factor. Besides, the repitation of the precipitation amounts triggering the landslides have been estimated by modeling of precipitation data.
Benzer Tezler
- Batı Karadeniz bölgesi doğal bitki örtüsünde peyzaj uygulamaları amacına yönelik bazı crataegus L. taksonlarının saptanması
Determination of some of the crataegus L. taxonomies in Western Black Sea region natural flora for the purposes of landscape applications
BÜLENT CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Peyzaj MimarlığıZonguldak Karaelmas ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MEHMET SABAZ
PROF.DR. METİN SARIBAŞ
- Batı Karadeniz Bölgesi'nde Selçuklu hâkimiyeti
Seljuk sovereignity in the western Blacksea Region
ARZU ÖZBEK
- Turizm işletme yöneticilerinin yenilikçilik algısının yenilikçilik faaliyetlerine ve yenilik stratejilerine etkisi: Bartın, Zonguldak ve Karabük illerinde bir araştırma
Effect of tourism enterprise managers' innovation perception on innovation activities and innovation strategies: A research in Bartın , Zonguldak and Karabük provinces
MUHAMMET RAŞİT YILDIZ
- Batı karadeniz bölgesi örtü altı fasulye yetiştiriciliğinde zararlı köşeli yaprak lekesi etmeni pseudocercospora griseola' nın gruplarının,inokulum kaynaklarının, yaygınlığının ve bazı fasulye çeşitlerinin bu etmene karşı reaksiyonlarının belirlenmesi
Determination of the groups of pseudocercospora griseola causing angular leaf spot in protected beans in west black region, investigations on prevalence, searches of inoculum and reactions of some bean cultivation against this agent
SİREL OZAN
- Batı karadeniz bölgesinde ölü odunlar üzerinde gelişen briyofitler ve ekolojileri
Deadwood-dwelling bryophytes of the western black sea region and their ecologies
AYŞE DİLEK UNAN
Doktora
Türkçe
2021
BiyolojiZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET ÖREN