İstanbul Metropolü'nde meydanların rekreasyonel işlev yönünden önemi üzerine araştırmalar
The recreational functions of the squares in metropolis Istanbul-A case study of four main squares of Istanbul
- Tez No: 97987
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTUĞ AKESEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
“İstanbul Metropolü'nde Meydanların Rekreasyonel İşlev Yönünden Önemi Üzerine Araştırmalar”Kentsel açık alanlar ve bunları kullanma düşüncesi, beşeri yerleşimler kadar eskidir. Kentsel açık alanlardan olan meydanlar da kentin kültürünü simgeleyen ve önemli işlevleri olan alanlardır. Kent meydanları, tarih boyunca gündelik yaşamın ve çarpıcı olayların yaşandığı mekanlar olmuşlardır. Ayrıca gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkelerde, kentlerin güncel konusu olan meydanların rekreasyonel işlevselliği de yadsınamayacak bir olgudur. Özellikle Batı Avrupa ülkelerinin çoğu kentlerinde bu olguyu da yansıtan güzel meydan örnekleri bulunmaktadır. Bu meydanlar günümüzde de çağdaş fonksiyonlarla donatılarak kullanılmaktadırlar. Tarihi, kültürel, ticari, turistik amaçların yanısıra rekreasyonel fonksiyonları da üstlenmişlerdir. İstanbul Metropolü 'ndeki meydanlar da aynı işlevleri görmesi gereken kentsel mekanlardır. Oysa, kentlinin açık ortak kullanım alanı olarak da nitelendirilen meydanlar, İstanbul'da kentin plansız gelişmesi ve düzensiz uygulamalar sonucunda yapılaşmaya dönüşmüş, kötü planlama anlayışı ve uygulamalarıyla ya yokolmuş ya da karakterlerini, esteğini ve ölçülerini kaybetmişlerdir. Bu nedenlerle de İstanbul Metropolü'nde meydanlar, prestij mekanları olmaları ve çeşitli fonksiyonları birlikte taşımalarının yanısıra kent halkının rekreasyonel gereksinmelerinin karşılanmasında önemli işlevler görmesi gereken kentsel açık yeşil alanlar olmaları nedeniyle de ivedilikle de alınıp, bu amaçlar doğrultusunda yeniden düzenlenmesi gereken alanlardır. Bu araştırma, İstanbul Metropolü 'ndeki önemli meydanların rekreasyonel işlev yönünden önemini vurgulamak, belirlemek ve ortaya çıkan sorunlara peyzaj mimarlığı yönünden çözüm ve öneriler getirmek amacı ile yapılmıştır. Sözkonusu amaçları gerçekleştirebilmek için öncelikle konuya ilişkin kavramlar açıklanmış ve dünyadan çeşitli meydan örnekleri irdelenmiştir. Bunun sonrasında da araştırma alanı olarak seçilen meydanlar tarihsel süreç içerisinde incelenmiş, güncel durumları saptanmış ve rekreasyonel işlevlerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Bu çalışmalar sırasında da araştırmaya kaynak oluşturan bilgilerin edinilebilmesi amacıyla peyzaj karakteristiklerine, rekreasyonel özelliklere, ulaşım sistemine, mevcut rekreasyonel fonksiyonlara ve donatımlara ilişkin saptamalar yapılmıştır. XVİstanbul Metropolü' nde ivedilikle ele alınması gereken meydanlardan Avrupa ve Asya yakalarından seçilen dört meydan üzerinde çalışılmıştır. Sözkonusu meydanlar, Sultanahmet Meydanı, Beyazıt Meydanı, Taksim Meydanı ve Üsküdar Meydanı'dır. Bu meydanların ortak özelliği tarihi yerleşme alanlarında yeralmaları ve kent çekirdeğini oluşturan meydanlar olmalarıdır. Seçilen meydanların konumunun, tarihi perspektivinin incelenmesinin güncel durumunun saptanmasının yanısıra kullanıcı kitlesinin özelliklerinin ve eğilimlerinin de belirlenmesine çalışılmıştır. Bu amaca yönelik ayrıntılı bir veri toplama işleminin gerçekleştirilebilmesi için de anket yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler ve bulguların ışığında araştırma alanı olarak seçilen İstanbul meydanları ile dünyadaki önemli meydan örnekleri, rekreasyonel işlevler yönünden karşılaştırılmış, ayrıca kullanıcı eğilimleri de değerlendirilerek getirilen öneriler ve çözüm yollan oluşturulan çizimlerle somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Buradaki bilgiler, hiç kuşkusuz yapılacak rekreasyon planlama çalışmaları için öneri niteliğindedir; planlama amaçlı, daha ayrıntılı rekreasyon planlama alternatifleri düşünülebilir. Araştırma alanı olarak seçilen meydanların pasif (edilgen) rekreasyona yönelik fonksiyonları taşıdığı ortak bir özellik olarak saptanmıştır. Oysa gelişmiş ülkelerdeki meydanlarda rekreasyonel işlevler hem aktif (etkin) hem de pasif (edilgen) rekreasyona yöneliktir. Ayrıca sözkonusu meydanlarda belirlenen diğer bir ortak özellikte meydanlara işlevlerinin dışında çok şeyin yüklendiğidir. Meydanların tümünde taşıt trafiği yoğunluğu ve otopark olarak kullanım da gözlenen diğer olumsuzluklardır. Gerek içerdikleri görsel ve gürültü kirlilikleri gerekse rekreasyonel fonksiyon, donatı elemanları ve yeşil alanların yok denecek kadar azlığı ve niteliksizliği, dört meydanda da rekreasyonel işlevden sözetmeyi olanaksızlaştırmaktadır. Tarihi yerleşme alanlarında yeralan, tarihsel, kültürel, ticari, dini, mimari ve turistik özellikleri birlikte taşıyan, kent çekirdeğini oluşturan, metropol bütünü içerisinde rekreasyonel işlev yönünden kent halkı için büyük önem taşıyan bu kentsel prestij mekanlarının, kültürel miraslarını koruyarak sürekliliğini sağlamak ve çağdaş fonksiyonlarla da donatarak yeniden düzenlenmeleri ivedilikle ele alınması gereken yaşamsal bir konudur. XVI
Özet (Çeviri)
The Recreational Functions of the Squares in Metropolis Istanbul A Case Study of Four Main Squares of Istanbul. The idea of creating the large open areas in urban planning of ancient settlements is the oldest approaches. Squares serve for the purpose of maintaining open areas as well as representing the culture of cities where they belong to. Through out history, squares have been the centre for striking events and daily life. In fact, in every large or small cities the recreational function of the square is an essential aspact which can not be ignored. The examples of recreatinol function of squares can be seen especially in many western countries. Today, these squares are coupled with modern functions. Besides the historical, cultural, commercial, turistic purposes they serve for recreational functions as well. The squares of Istanbul as the others in the world should serve for the several purposes. However these squares which are also open for the use of citizens, have lost their identity, design and proportinality as a result of the misful urban planning strategies in Istanbul. For these reasons being prestigious areas for the use of people for recreational needs must be reorganised and refuned. This research has been realized to point out of the necessities for the formation of squares and to evaluate problems existing in Istanbul in relation to landscape architecture. To maintain the related purposes various terms have been defined and different kinds of squares in the world have been examplified. Also squares chosen for research purposes have been analyze in relation to historical face and their recreational and daily functions have been identified. During the studies, landscape characteristics, recreational functions and identities and transportation systems have been evaluated for extracting of information to form the resources. In Istanbul four squares which needed immidiate attention have been chosen on both sides of the Bosphorus for design. These four squares are situated in Sultanahmet, Beyazıt, Taksim and Üsküdar. Their common feature is that they are all located in historical surroundings and form the care of Istanbul. Besides their location, historical perspective and their actuel role and, other aspects such as the tendencies of the public and their identities as beneficiaries in relation to these squares have been tried to be distinguished. A survey has been carried out in order to elicit information about the different aspects identified above. XVIIIn the light of this information, four major squares of Istanbul which were chosen for the research purposes have been coupored with examples of other major global squares in relation to their recreationel functions and the tendencies of the users. Followingly, the proposed solution, have been tried to be concretized with design plans. Undoubtedly, this information is just a proposal for recreational studies. A more detailed analysis of recreational planning can be put forward. It was evident that the squares, chosen for research, carried passive recreational functions. However, in developed countries recreational grounds contain both passive and active functions. It was also found out that these grounds in Istanbul are also serving for the purpose of car parting and are experiencing traffic problems. The existence of these activities that interfere with the use and enjoyment of the grounds and the lock of green areas disable us to talk about the recreational functions of the four squares that are discussed. These grounds, which form the core of the Metropolis and serve for the cultural, religious, architectural and commercial aspects, have on important role for the public. Therefore, these prestigious grounds should be redesigned with their cultural heritage kept in mind and be set with civilised functions. XVIII
Benzer Tezler
- İstanbul'daki tarihi saray bahçelerinin peyzaj mimarlığı açısından incelenmesi
Examination of the historical palace gardens in Istanbul from the point of lanscape architecture
BETÜL KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN ALTINÇEKİÇ
- Tarihi kent merkezlerinde mekan kalitesinin okunabilirliği üzerine araştırmalar
Researches on legibility of spatial quality in historical city centers
BEYZA ÇERMİKLİ
Doktora
Türkçe
2016
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HANDE SANEM ÇINAR ALTINÇEKİÇ
- Tasarımda Loft anlayışı
Loft concept in design
ZEYNEP KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Kültür Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE YILDIRAN
- Eğlence kavramının İstanbul'da geçirdiği değişim süreci ve mekana etkisi
The evaluation process of entertainment concept in İstanbul and effects on place
FEYZA CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METE ÜNÜGÜR
- Kentsel alanlarda mekan organizasyonu ve Beyazıt çevresinin irdelenmesi
Space organization in the urban areas and the examining of Beyazıt and its environment
H.SANEM ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YALÇIN ÖZGEN