Çevresel etki değerlendirmesi yönteminde planlama boyutu: Aşağı Meriç havzası (Edirne) örneği
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 98367
- Danışmanlar: PROF.DR. FULİN BÖLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
ÖZET İnsan var oluşundan bu yana doğa ile mücadele etmiş, yaşamını sürdürebilmek için doğanın kendisine sunduklarını kullanmış ve ona biçim vermiştir. Ancak son yüzyılda yeryüzünde yapmış olduğu tahribat var olduğundan bu yana gerçekleştirdiği etkiden daha fazla olmuştur. Bilimsel alanda ve teknolojideki ilerlemelerle birlikte insan faaliyetlerinin doğa üzerindeki etkisi de artmaktadır. Bu faaliyetlerin yoğunluğu ve niteliğindeki artış doğanın kendini yenileyebilme yeteneğini tehdit etmektedir. II. Dünya savaşı sonrasında tüm dünya ülkelerinin girdiği kalkınma yansı sonucu, ülkelerin doğal kaynakları hızla tükenmeye ve doğada geri dönüşü mümkün olmayan tahribatlar yaratmaya başladı. 1960lı yıllarda çevre krizi ilk sinyallerini sanayileşme sürecinin en önündeki gelişmiş ülkelerde ve özellikle kentsel alanlarda verdi. 1960larda başlayan çevre, çevresel kalite, çevre sorunlan ve boyutları tartışmaları ülkelerin çevre politikalanna 1970lerden itibaren yansımaya başladı. İlk çevre kanunu kamuoyu baskısının en yoğun olduğu ülke olan ABD'de 1970 yılında yürürlüğe girdi. Bu kanun aynı zamanda federal ölçekte yapılan tüm yatırımların çevreye verdiği etki yönünden incelenerek, uygulanıp uygulanmayacağına karar verilmesini öngören bir düzenlemeyi de getiriyordu. Hukuksal ve bilimsel alanda“Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)”olarak adlandırılan bu yöntem daha sonra Kanada, Hollanda, Fransa gibi gelişmiş ülkelerin mevzuatına girdi. Ülkemizde ise 1983 yılında yürürlüğe konan Çevre Kanunu gereğince 1993 yılında ÇED çalışmalarına başlandı. Bu çalışmada; Türkiye'deki ÇED çalışmaları, bu çalışmalann sunulduğu ÇED raporları, raporların incelenmesi ve değerlendirmesi süreci incelenerek, ülkemizdeki planlama anlayışında çevre yaklaşımı, planlama ve ÇED ilişkisi irdelenmektedir. Aşağı Meriç Havzası (Edirne) sınırları içinde 1993-1998 yılları arasında yapılan ÇED çalışmaları ve 1997-1998 yıllan arası hazırlanan ÇED ön araştırma raporları incelenerek, bu çalışmaların havzadaki doğal ve sosyo-ekonomik çevreye olabilecek olumsuz etkilerin hafifletilmesindeki basanları tartışılmaktadır. Çalışmanın sonucunda; ülkemizde doğal kaynakların ve çevresel değerlerin korunmasını amaçlayan çevre planlarının üretilmemesinin, yapılan ÇED çalışmalarının başarısını olumsuz olarak etkilediği, bir plan dahilinde gelişmeyen yatırımların tek tek incelenmesinin, projenin sebep olabileceği ikincil etkileri ve toplam etkileri ölçmede yetersiz kaldığı sonucuna varılmakta; doğal kaynakların ve çevrenin sürdürülebilirliği için üretilen çevre planlarının, havza ölçeğinde olması gerekliliği vurgulanmaktadır. İkinci bölümde; bir sistem olarak“çevre”kavramı ve çevre sorunlannın ortaya çıkışı ile birlikte“çevre”kavramının tarihsel gelişimi incelenmekte, ülkelerin kalkınma politikalan ve globalleşen çevre sorunlan karşısında yaşanan çevre ikilemi, bu VIIkonudaki çözüm arayışları, planlama - çevre ilişkisi ve çevre sorunları ile birlikte planlamaya çevre kavramının girişi ve Türkiye'deki mevcut planlama mevzuatındaki çevre yaklaşımı irdelenerek, çevresel değerlerin, doğal kaynakların korunabilmesinde ve ekonomi-çevre ilişkisinin kurulabilmesinde bölge planlarının gerekliliği tartışılmaktadır. Üçüncü bölümde; çevreye duyarlı fiziksel planlama için uygun bir yöntem olan“çevresel etki değerlendirmesi”kavramının ve yönteminin tarihsel gelişimi, dünyadaki çevre politikalarının değişimi ile“çevresel etki değerlendirmesi”yönteminin gelişmiş ülkelerin ve Türkiye“in hukuksal ve kurumsal yapısında yer alış süreci ele alınmakta, yaklaşık 30 yıldır kullanılan bir yöntem olan ÇED, problemin tanımlanması aşamasından karar verme aşamasına değin adım adım incelenerek, Türkiye'deki ÇED Yönetmeliğinin gerektirdiği ÇED süreci ve uygulamalar irdelenmektedir. ÇED çalışmaları ve planlama ilişkisi, üst plan kararlarının olmamasının ÇED çalışmalarına etkisi irdelenmektedir. Çevre planlama ve çevre yönetiminin gerekliliği, doğal kaynakların sürdürülebilirliği açısından planlamada ”havza ölçeği" tartışılmaktadır. Dördüncü bölümde; 1993 yılından bu yana Türkiye'deki ÇED çalışmalarının çevresel değerleri korumadaki başarısını araştırmak amacıyla ömek çalışma alanı, Aşağı Meriç Havzası (Edirne ili) olarak belirlenmiştir. Aşağı Meriç havzasındaki kirliliğin bölgesel ve uluslararası boyutu ile bir havzanın korunabilmesi için idari sınırların yetersizliği irdelenmektedir. Edirne il sınırları içinde ÇED çalışması gerektiren faaliyetler nicelik olarak incelenmekte ve bu faaliyetlerin ÇED çalışması yaptırıp yaptırmadıkları ya da çevresel etkilerini hafifletmek amacıyla aldıkları önlemler araştırılmaktadır. 1993-1998 yılları arası Edirne ilinde yapılan ÇED çalışmaları niceliksel olarak incelenmektedir. 1997-1998 yılları arasında hazırlanan 6 tane ÇED ön araştırma raporu ve ÇED süreçleri incelenerek, bu süreçte ve projelerin uygulanması aşamalarında fiziksel plan kararlan ile ilişkileri değerlendirilmektedir. 1993 yılından bu yana yapılan ÇED çalışmalarının zararları hafifletmedeki başarısının ölçülebilmesi amacıyla Meriç nehrinin farklı noktalarından alınan su kirlilik konsantrasyonları (1992 ve 1998) karşılaştırılmaktadır. vııı
Özet (Çeviri)
SUMMARY Mankind has always struggled with nature since its existence has used what nature presents and then has shaped it. However, mankind has destroyed nature during the last century. Together with the development in science and technology, mankind has increased the activities that destroy the balance of the nature. As a result of the development competition among of the world countries after the II. World war, the natural resources have began to deplete rapidly and caused damages that can not be repaired. The environment crisis gave its first signal in the industrial by developed countries and especially in the urban areas in 1960s. The arguments on environment, environmental quality, environmental problems and its dimensions in 1960s started to reflect in the environment policies of the countries executed in 1970s. The first environment act executed in 1970 in USA where there exists a dense public pressure. This act causes all the investments made in Federal Scale to be investigated by considering their effects on the environment and then to be decided whether to apply or not. This method where was called“environmental impact assessmenf (EIA) in legal and scientific area is then applied in the developed countries such as Canada, Netherlands and France. In accordance with the Environment Act executed in 1983 in our country, EIA studies were started in 1993. In this study, EIA studies in Turkey, EIA reports and investigation and assessment process of these reports are examined and according to the planning understanding of our country, environment approach, planning and EIA relation are discussed. EIA studies made between the years of 1993-1998 within the boundaries of Meriç Basin (Edirne) and EIA pre-story reports prepared between the years of 1997-1998 are examined and the negative effects which occur on the natural and social - economic environment are discussed. These studies aim to decrease such negative effects. As a result of the study, it has been decided that the environment plans made to protect the natural resources and environmental values in our country effect negatively the success of the EIA studies, the investments that are made not according to a definite plan should be reinvestigated, projects are not sufficient to measure the secondary effects and total effects, and the produced environment plans should be within the necessary scales in order to protect the natural sources and environment. In the second part, the environment concept and its historical development was examined and the development policies of the countries, the global environment problems and the possible solutions on this subject were studied. IXPlanning and environment relation, environmental problems, environment concept and environmental approaches in Turkey were studied and protection of the environmental values, natural sources and establishment of the economy environment relation were discussed. In the third part, ”environmental impact assessment“ concept and method and its historical development, changing of the environmental policies in the world, and existence of the ”environmental impact assessment" method in the legal and social structures of the developed countries and in Turkey and its process were discussed. The EIA that is a method used for 30 years was examined from the problem defining phase to the decision making phase and EIA process and applications in Turkey according to the EIA regulations were examined EIA studies and planning relation were examined, and the necessity of environment planning and environment regulations were discussed for the purpose of continuity of the natural sources. Besides, the basin Scale in planning was examined. In the fourth part, Meriç Basin (Edirne province) was determined as a sample area in order to examine the success of EIA studies in Turkey on protecting the environmental values. The regional and international dimension of the pollution in the Meriç Basin and the insufficient administrative limits were discussed. The activities that should include the EIA study within the boundaries of Edirne province were discussed and the measures taken by these activities and whether they include the EIA study were investigated. The EIA studies made in Edirne province between the years of 1993-1998 6 EIA pre-investigation reports in 1997-1998 and EIA processes were examined and physical plan decisions in the application phase of these projects and their relations were evaluated. Water pollution concentrates taken from the different points of Meriç River (1992 and 1998) were compared in order to measure the success of EIA studies on decreasing the damages since 1993.
Benzer Tezler
- Kültürel miras çevrelerinin planlama, koruma ve yönetim süreçleriyle bütünleşik bir etki değerlendirme modeli
Integrated impact assessment model for planning, conservation, and management processes of cultural heritage environments
BURCU CAN ÇETİN
Doktora
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Environmental impact assessment of highways (a case study for the southern section of the Ankara peripheral motorway
Karayollarının çevresel etki değerlendirmesi (Ankara çevre otoyolunun güney kesimi için bir örnek çalışma)
KADRİYE ATALAY (ADAY)
Yüksek Lisans
İngilizce
1992
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiDOÇ. DR. ARGUN EVYAPAN
- An IFC-based framework for sustainable construction
Sürdürülebilir yapım için IFC-tabanlı bir yaklaşım
BAHRİYE İLHAN
- Yenilenebilir enerji planlaması için bütünleşik çok amaçlı bir karar modeli önerisi
An integrated multi-objective decision model for renewable energy planning
BEYZANUR ÇAYIR ERVURAL
Doktora
Türkçe
2018
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN EVREN
- Le choix de la meilleure alternative de transport pour la solution du probleme de traffic a İstanbul
İstanbul'daki trafik probleminin çözümü için en uygun ulaşım alternatifinin seçimi
ASLI GÜL ÖNCEL
Yüksek Lisans
Fransızca
2003
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MÜJDE EROL GENEVOİS