Ruhsal bozukluğu olan kişilerin yaşam kaliteleri ve toplum içinde bakım ve tedavilerine örgütsel bir yaklaşım
Quality of life of mantally ill people and an organizational approach in their community-based care and treatment
- Tez No: 98641
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞENER KOÇYILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Sosyal Hizmetler, Psychology, Social Services
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
ÖZET Yaşam kalitesi, kişinin temel ihtiyaçlarının, sosyal beklentilerinin karşılanması ve kişinin içinde yaşadığı toplumun sunduğu fırsatlardan yararlanması şeklinde tanımlanmaktadır. Yaşam kalitesi, ağır ruhsal bozukluğu olan hastaların bakım kalitesinin izlenmesi ve uygun hizmetlerin geliştirilmesi açısından artan bir önem taşımaktadır. Bu kavram, gelir, mülk gibi“nesnel göstergeler modeli”ile doyum ve iyilik duygusunu içeren“öznel göstergeler modeli”kullanılarak açıklanmaktadır. Öznel yaşam kalitesi ise, kişinin yaşadığı koşullardan aldığı doyumu ve iyi olma duygusunu ifade etmektedir. Öznel göstergelerin müracaatçının görüşünü doğrudan yansıtması nedeniyle, hizmet sunumunda daha önemli olduğu vurgulanmaktadır. Çalışmada, öznel göstergeler modeli kapsamında, algılanan yaşam kalitesini etkileyen faktörleri geniş bir çerçevede ele alan olumlu ruh sağlığı yaklaşımı ile yaşam kalitesini yükselten toplum içinde bakım ve tedavi yaklaşımı temel alınmıştır. Çalışmanın amaçlan; 1) Veri toplama araçlarının hazırlanması aşamasında, Wisconsin Üniversitesi Sosyal Hizmet Okulu tarafından geliştirilen“Yaşam Kalitesi”ölçeğinin ayaktan tedavi gören ağır ruhsal bozukluğu olan kişiler üzerinde geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılarak, ruhsal bozukluğu olan kişilerin yaşam kalitelerinin ve ihtiyaçlarının belirlenmesi, 2) Hasta yakınlarının ihtiyaçlarının belirlenmesi, 3) Hastaların yaşam kaliteleri ile hasta ve ailelerinin ihtiyaçları gözönüne alınarak ülkemiz için bir toplum içinde bakım ve tedavi modeli önerisinin geliştirilmesi, bu model kapsamında sosyal refah sisteminin rolünün tartışılması, 4) Toplum içinde bakım ve tedavide sosyal hizmet uzmanının rol ve işlevlerinin tanımlanmasıdır. Bu çalışmada; yaşam kalitesinin öznel boyutunu değerlendiren“Yaşam Kalitesi Ölçeği”, müracaatçının işlevsellik düzeyini belirlemek için“İşlevselliğin Genel Değerlendirmesi Ölçeği”, müracaatçıya yönelik“Sosyo-Ekonomik ve Demografik Bilgi Formu”ile hasta yakınlarının duygularını, beklenti ve ihtiyaçlarını içeren“Hasta Yakını Bilgi Formu”kullanılmıştır. Yaşam Kalitesi Ölçeği;“yaşam koşullan”,“maddi durum”,“boş zamanı değerlendirme”,“aile ilişkileri”,“sosyal yaşam”,“sağlık durumu”ve“sağlık hizmetlerine ulaşım”boyutlarını içeren,Ui müracaatçı tarafindan doldurulan 24 maddelik Likert tipi bir araçtır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirliği, ağır ruhsal bozukluk tanısı almış ve ayaktan tedavi hizmeti alan 120 kişi üzerinde,“faktör analizi”,“test-tekrar test güvenirliği”ve“bilinen grupların karşılaştırılması”teknikleri ile test edilmiştir. Çalışmada, ölçeğin yeterli bir geçerlik ve güvenirlik düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Müracaatçılardan elde edilen bulgulara göre; genel olarak müracaatçılar yaşam alanlarından memnun olmadıklarını bildirmişlerdir. İlaçlan düzenli olarak kullanma, kontrollere düzenli olarak devam etme, tedaviyi kendi isteği ile sürdürme, toplum içinde yaşanılan sürenin uzunluğu, aileyle birlikte yaşama, gelir getiren bir işin olması ve ekonomik durumun orta ya da iyi düzeyde olması genel yaşam kalitesini yükselten önemli faktörler olarak belirlenmiştir. Cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sahibi olma durumu, eğitim durumu, hastalığın başlangıç yaşı, hastalığın süresi ve hastaneye yatış sayısı ile genel yaşam kalitesi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Müracaatçıların ailelerinden elde edilen bulgulara göre ise; ailelerin büyük çoğunluğu verilen hizmetlerin yeterli olmadığını, sosyal ve ekonomik desteklere ihtiyaç duyduklarım belirtmektedirler. Aileler hastalarına yönelik olarak korku, kaygı, yalnızlık gibi olumsuz duygular yaşadıklarını bildirmişlerdir. Ayrıca, toplumun hastaya ve kendilerine karşı genellikle olumsuz ya da ilgisiz tutum takındıklarına işaret etmişlerdir. Sonuç olarak, ağır ruhsal bozukluğu olan kişiler ve aileleri günlük yaşamlarında sürekli olarak sosyal ve ekonomik desteğe ihtiyaç duymaktadırlar. Bu nedenle toplum içinde bakım ve tedavide, sağlık ve sosyal hizmetler başta olma üzere, sosyal refah sistemi içinde tüm kurum ve kuruluşların işbirliği içinde çalışmalarının hizmetin etkinliğini ve hastaların yaşam kalitesini arttıracağı düşünülmektedir. Ayrıca, yapılacak yasal düzenlemeler ile toplum içinde bakım ve tedaviye biyopsikososyal bütünlük içinde yaklaşılması ve tedavi ekiplerinin yapılandırılması gerekmektedir. Ekip içinde sosyal hizmet uzmanının, toplum eğitimcisi, danışman, diğer hizmetler arasında aracı ve savunuculuk rolleriyle yer almasının ağır ruhsal bozukluğu olan kişilerin bakım ve tedavi kalitesinin yükseltilmesine önemli katkısı olacağı beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT Quality of life is defined the fulfillment of needs and the meeting of demands and using opportunities presented by the community. The assessments of quality of life is increasingly important in the process of monitoring quality of care and improving services for people with severe mental illness. Objective indicators model -possession and income- and subjective indicators model -satisfaction and feelings of well-being- define the quality of life. The subjective quality of life is defined as the sense of well-being and satisfaction experienced by people under their condition. The subjective indicators are more important in the service providing, because they directly reflect clients' point of view. This study was based on a positive mental health approach that is comprehensive framework which describes the major factors effects perceived quality of life from the subjective quality of life approaches and the community-based care model increases life quality. The purposes of the study are; 1) to determine the quality of life and the needs of severely mentally ill people who were receiving mental health services from outpatient unit by using Quality of Life Instrument (QOL) that was developed by School of Social Work, University of Wisconsin-Madison which has been done validity and reliability studies in the phase of improving of data collection tools, 2) to determine the needs of the families', 3) to improve a model in community-based care and treatment program for our country through determining the clients and their families' needs and to discuss the role of social welfare system in this context, 4) to define the role and function of social workers in community-based care and treatment. In the study, the“Quality Of Life Instrument”assessing subjective indicators of the QOL, the“Global Assessment Functioning Scale”determining client's functioning level, the“Socio-Economic and Demographic Information Form”about clients, and the“Information Form About Family”including family's needs, expectations and feelings were used. Quality of Life Instrument is a Likert Scale self-administered questionnaire that has 24 items andincludes“living situation”,“finances”, 'leisure“, ”family relations“, ”social life“, ”health“ and ”access to health care“. The validity and reliability of the Instrument were tested by using methods of ”factor analysis“, ”test-retest reliability“ and ”comparison of known groups" on 120 clients with serious mental illness who were receiving mental health services from outpatient units. The QOL Instrument has been shown to have good validity and is considered reliable. In the view of the results obtained from clients; all clients reported generally that they mostly dissatisfied of overall life domains. Taking drugs regularly, having regular controls, continuation of the medical treatment voluntarily, length of living in the community after the hospitalization, living together with family, employment and living in a good economic condition increase the general quality of life. There is not a meaningful relation between sex, age, marital status, having child, educational level, onset of illness, time of illness, the scarcity of hospitalization and general life quality. According to the results obtained from clients' families; the services that have been providing are not enough and they need social and economic supports. Families mentioned that they have negative feelings like afraid, concern and aloneless, and furthermore, the community has negative attitude or doesn't have any interest towards their patients and them. Consequently, people with serious mental illness and their families need social and economic support continually in their daily life. Thus, it is believed that, the community-based care and treatment with the cooperation of all kind of institutions and organizations then within the social welfare system, especially health and social services, would increase the effectiveness of services and the quality of life of the clients. Moreover, within the framework of legal arrangements, it is a necessity to approach the care and treatment with a bio-psycho-social entirety and to ensure a team working. The presence of social workers within the team as a community educator, counselor, broker between other services and patients advocate will contribute to increase the quality of care and treatment of seriously mental illness.
Benzer Tezler
- Obsesif kompulsif bozukluk tanılı hastalarda ve alt tiplerinde aşırı değerlendirilmiş düşünce üstbiliş, büyüsel inançlar, yaşam kalitesinin değerlendirilmesi ve diğer klinik özelliklerle ilişkisi
Başlık çevirisi yok
MERYEM GÜL TEKSİN BAKIR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriGazi ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK ASLAN
- COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarının zihinsel sağlık durumunun değerlendirilmesi
Evaluation of mental health status of health workers in the COVID-19 pandemic
GÖKBERK AKGÖLLÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZEN
- Edirne merkez ilçede yaşayan görme kaybı olan bireylerde ruhsal bozukluk taraması
Screening for mental disorders among individuals with visual impairment living in Edirne city center
EKİN BAŞAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriTrakya ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAN ÇALIYURT
- Çocukluk ve ergenlik çağında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı almış erişkinlerin güncel sosyodemografik ve tıbbi durumunun değerlendirilmesi
Evaluation of the current sociodemographic and medical status of adults with attention deficit and hyperactivity disorder in childhood and adolescence
AYBİKE ERDEM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriAkdeniz ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİF ÖNDER
- Aletli pilates yapan kadınlarda piriformis, hamstring, gastrocnemius-soleus kasları statik germe egzersizlerinin ağrı, yaşam ve uyku kalitesi üzerine etkisi
The effect of static stretching of piriformis, hamstring and gastrocnemius-soleus muscles on pain, quality of life and sleep quality in women doing instrument pilates
ÖZLEM CARTILLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
FizyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAHİME ASLANKOÇ