Geri Dön

Mu'tezile'ye göre iyilik ve kötülük (Husn ve Kubh) problemi

The Question of goodness and evil (Husn and Qubh) in Mu'tezila

  1. Tez No: 98796
  2. Yazar: HULUSİ ARSLAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CİHAT TUNÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2000
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 201

Özet

ÖZET ARSLAN, Hulusi,“Mu'teziie'ye Göre İyilik ve Kötülük (Husn ve Kubh) Problemi”Doktora Tezi. Danışman: Cihat TUNÇ. VIR 195 s. Tez, Giriş ve Sonuç hariç üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünü büyük oranda problemin tarihi sürecine ayırdık. İyilik ve kötülük meselesinin ortaya çıkmasında dönemin siyasi atmosferinin büyük tesir icra ettiğini gördük. Kaderle ilgili ilk tartışmaların daha sonra ilâhî adalet tartışması haline dönüştüğünü müşahede ettik. Yabancı din ve kültürlerle yürütülen fikri mücadele ve felsefenin tesiri ile ilâhî adalete bağlı bir çok konunun gündeme geldiğini ve tarihi süreç içerisinde adalet prensibinin Mutezile tarafından sistcmleştirildiğini gözlemledik. Birinci bölümde husn ve kubh meselesinin kapsamına giren konuları ahlâki bir değer problemi olarak inceledik. Mu'tezile'nin ahlâka dair görüşlerinin ilahî adaleti ispata yönelik bir çabanın ürünü olduğunu gördük. Bu amaca uygun olarak Mu'tezile'nin ahlâkî değerlerin objektif olduğu ve temel bazı ahlakî değerlerin vahiyden bağımsız olarak akılla bilinebileceği görüşünde olduğunu tespit ettik. İkinci bölümde problemi Allah'ın fiilleri açısından inceledik. Mu'tezile'nin ilâhî fiilleri adalet ve hikmet açısından izah etliğini gözlemledik. Onlara göre ilâhî adalet; Allah'ın asla kötülük yapmayacağı ve O'nun bütün fiillerinin iyi olduğu temel tezine dayanmaktadır. Mu'tezile'nin bu temel teze sıkıca tutunmuş olması, onların kötülük problemiyle en fazla ilgilenen Kelam ekolü olması sonucunu doğurmuştur. Üçüncü bölümde iyilik ve kötülük problemini insan fiilleri açısından araştırdık. Bu bölümde Mu'tezile'nin, insan fiillerine dair görüşlerini de yine ilâhî adalet düşüncesiyle temellendirmcye çalıştığını gördük. Onlara göre sorumlu bir varlık olarak insan, eylemlerini tam bir hürriyet içerisinde kendi irade, kudret ve bilgilerine göre yaparlar. Allah, sorumluluğu gerçekleştirecek bütün imkanları insana vermiştir. Bu aşamadan sonra, iyilik yaparak ebedi mutluluğa kavuşması da, kötülük yaparak ziyana uğraması da tamamen insanın kendi elindedir. Mu'tezile'nin insan fiillerine dair görüşlerinin iki temel amaca yönelik olduğu görülmektedir. Bunlardan birincisi ahlâkî kötülüklerden Allah'ı tenzih etmek, ikincisi ise insanın hürriyet ve sorumluluğunu temellendirmektir.

Özet (Çeviri)

SUMMARY ARSLAN, Hulusi“The Question of Goodness and Evil (Husn ve Kubh) in Mu'tezila”PHD, Adviser: Prof.Dr. Cihat TUNÇ. VI 1 195 p. The thesis, except introduction and result, becomes three parts. I assigned the introdiction part to the historical process of the question. On the manifestation of the question of goodness and evil, political situation of the poried had much ifluence. The first discussions about fate have convert to the discussion of divine justice With the intellectual struggle agains foreing religions and cultures and the influence of philosophy, a lot of subjects about divine justice became manifest and was systematized in the historical process. In first part we have studied the subjects about“husn and qubh”as question of an ethic value, I determined that Mu'tezilite's ideas of ethics were product of effort towards proof of divine justice. On this occasion, ethic values of Mu'tezila are objective and Mu'tezila has opinion about that some basic ethic values are known by reason without revelation. In the second part, I studied the Question from point of view of God's acts. I determined that Mu'tezila explained divine acts from point of view of justice and hikma (wisdom). According to them, divine justice is based on basic thesis, which Allah doesn't do evil in noway and His acts are good for ever. Mu'tezila's seriousness on this basic thesis causes to being most connected theological doctrine with problem of evil. In third part, I studied question of goodness of evil from point of view of human acts. In this part we determined that Mu'tezila made efford to base ideas about human acts on the divine justice opinion. According to them, human as a responsible being performs his acts into the perfect freedom by his will, power and knowledges. Allah has given to human whole means which realized his responsibility. Here after doing goodness or evil is in appreciation of human. Mutezila's opinion about human acts is towards two basic aims. First is to absolve Allah from ethic evils, second is to base human freedom and responsibility. VC iteHtÖCR'STltol KURULU

Benzer Tezler

  1. Mu'tezile'nin ihbât ve istihkak teorisine Fahreddin er-Râzî'nin eleştirisi

    Fakhr al-Din ar-Radhi critisisim on the mutazilite ikhbat (abrogation) and istihqaq (deserving) theory

    AYŞEGÜL DEMİRÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinŞırnak Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ RUHULLAH ÖZ

  2. Ebü'l-Muîn en-Nesefî'ye göre kötülük problemi (Teodise)

    The problem of evil according to Abu'l-Muîn an-Nasafi (Theodicy)

    ÖMER KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinGAZİANTEP İSLAM BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TAŞDELEN

  3. Kelâmî açıdan ilâhî adâlet

    The justice of god in kelâm

    MURAT KARANCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    İşletmeAtatürk Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ARİF YILDIRIM

  4. Kur'an'ın insani ve ilahi boyutuna bütüncül bir yaklaşım (insan dili özelliklerinin etkisi üzerine bir çalışma)

    An Integral approach to the human and God dimensions of Koran (a study of the influences of the caracteristics of the human language to the text of Koran)

    NUR ROFİAH

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET PAÇACI

  5. Mu'tezile'ye göre hüsün-kubhun dinî ve aklî/felsefî temelleri

    The religious and rational/philosophical foundations of husn-qubh according to Mu'tazila

    HURİYE SARIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GALİP TÜRCAN