İslam Hukunda devlet başkanının beytü'l mal (Hazine) den yapacağı harcamaların sınırlandırılması
The Riestricting of expenditures by the president from beytü'l mal (pubic treasury) in jurisprudence of İslam
- Tez No: 99892
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ÇALIŞKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
ÖZET Beytü'l-Mal (Hazine), ilk defa Müslümanların kullandığı ve günümüzdeki devlet hazinesi anlamına gelen bir kavramdır. Hz. Peygamber döneminde fazla dikkat çekmeyen Beytü'l-Mal, birçok atılım ve yeniliklerin gerçekleştiği Hz. Ömer döneminde yeni kurulan divanlarla genişletilmiş ve düzenli bir hale getirilmiştir. Beytü'l-Mal'ın kaynakları, vergiler ve vergi dışı gelirlerden oluşmaktadır. Devlet başkanı, vatandaşların maslahatına olacak şeylerde Beytü'l-Mal'dan harcama yetkisine sahiptir. Gerek Hz. Peygamber ve gerekse Hulefâ-i Râşidîn, kendilerini yetim malını çalıştıran bir veli gibi görmüş ve devlet hazinesinden yaptıkları harcamalarda halkın genelinin maslahatını gözetmişlerdir. Devlet başkanları eğitim, bayındırlık siyasî ve askerî alanlarda yapılacak birçok çalışma için devlet hazinesinden ödenekler ayırmışlardır. Hz. Ömer'in bizzat kendi çizdiği projelerle Utbe b. Gazvan'a kurdurduğu Basra şehri, Ebu'l-Heyyâc'a kurdurduğu Küfe şehri ve Mısır valisi Amr b.As'a- kurdurduğu Fustat şehri bu çalışmalara birer örnektir. Şehirleşme ve imarla ilgili projeleri ve bu alandaki gayretlerinden dolayı Hz, Ömer'in, İslâm tarihindeki ilk belediye başkanı olarak da nitelendirilebileceği kanaatindeyiz. Beytü'l-Mal'dan halkın maslahatına yönelik her türlü harcama yetkisi verilen devlet başkanlarının, bu yetkilerini genelde suistimal etmediklerini ve Hz. Osman gibi zengin olan bazı halifelerin devletten maaş bile talep etmediklerini görmekteyiz..,,, Beytü'l-Mal'dan yapılan harcamalar hep kamu yararına olmuş tek tek şahıslar değil toplumun geneli gözetilmiştir. Vatandaşlar arasında hiçbir ayırım ı yapılmadan herkesin sosyal güvenlik şemsiyesi altına girmesi sağlanmış ve bundan Yahudi ve Hıristiyan vatandaşlar da faydalanmıştır.Delet başkanı, kamu yararına olan hizmetleri yaparken, yasama,yürütme ve yargı organlarınca da denetlenmek suretiyle harcamalar sınırlandırılmıştır. r*srai «««fir-
Özet (Çeviri)
SUMMARY Beytu'l-Mal (treosory) is the concept which was used by moslemsfor the first time. It is same meaning of today's state puplic treasory. Although Beytu'l- Mal didn't come into being, itfulfilles a lot of reforms in the period of prophet It was expanted and improved by establishing divans in the period of Hz. Omer. Incomes of Beytu'l-Mal consisted of taxes and head been come taxes. Presifut of the state had right to make expertitures from Beytu'l-Mal for interest of citizens either prophet or four caliphs (Hulefâ-i Râşidîn) of puplic in trest president of the state got allowances from Beytu'l-Mal for educational, prosperty, political, military activities. Basra city whose project was made by Hz. Omer himself and was constructed by Utbe b. Gazvan, Küfe city was construcred by Ebu'1-Heyyâc and Fustat city was constructed by governer of province of Egypt Amr b. As have examples of these activites, I think that Hz. Omer was the first major of the Islamic history because of these activities. Although president of state had an valimited vight to expert from Beytu'l- Mal they never used this right for their ocun interest infact, some rich president of them such as Hz- Osman didn 't want to get a salary from state. Expenditures from Beytu'l-Mal always became for puplic interest. It took care of society as a whole rather their persons. It never made any sepreration between citizens. It was~~given a salary for every citizens, Jewish and Christian citizens also made use of this general situation.
Benzer Tezler
- 1873, 1874 ve 1875 Numaralı Trabzon Şer'iye Sicillerindeki nikah kayıtları ve değerlendirilmesi (H.1124-1128/ m.1712-1716)
Marriage records in Trabzon Sharia Registers Numbered 1873, 1874 and 1875 and their evaluation (H. 1124-1128/ m. 1712-1716)
PINAR TEKİN
- İslam hukunda borçlusu ve alacaklısı bakımından nafaka mükellefiyeti
In islam law alimony obligation in respect of creditor and debtor
MUHAMMET SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
HukukYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SELAHATTİN KIYICI
- İslam Hukunda fayda
Utility in Islamic Law
AHMET ÜNSAL
Doktora
Türkçe
2001
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇALIŞKAN
- İlk devir islam ceza Hukunda Hadd cezalarının infazı
The execution of Hadd punishments in the early period
ADEM ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET NURİ GÜLER