Geri Dön

Zihinsel engelli bireyler için hazırlanan bilişsel süreç yaklaşımına dayalı sosyal beceri programının etkililiğinin incelenmesi

The effectiveness of social skills training program based on cognitive process approach for mentally retarded individuals

  1. Tez No: 100100
  2. Yazar: İLKNUR ÇİFÇİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLBİN SUCUOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2001
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 206

Özet

Bu araştırmanın amacı; bilişsel süreç yaklaşımına dayalı olarak hazırlanan sosyal beceri öğretim programının, zihinsel engelli öğrencilerin özür dileme, alay edilmeyle başa çıkma ve uygun olmayan dokunmaktan kaçınma becerilerini kazanmalarında ve bu becerileri genelleyebilmelerinde etkili olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırma için, Ankara ilinde bulunan Başkent Mesleki Eğitim Merkezi'ne devam eden zihinsel engelli öğrenciler arasından araştırma için belirlenen önkoşul özelliklerine sahip (okuyabilme, sözel yönergeleri takip edebilme, sorulan sorulara sözü olarak yanıt verebilme) dokuz öğrenci seçilmiştir. Öğretmenlerin gözlemleri ve sınıflarındaki öğrencilerin her biri için Sosyal Beceri Kontrol Listesini doldurmaları sonucunda, zihinsel engelli öğrencilerin gereksinim duydukları üç öncelikli sosyal beceri ve bu becerilerde yetersizliği olan öğrenciler belirlenmiştir. Hedef sosyal beceriler olan; özür dileme, alay edilmeyle başa çıkma ve uygun olmayan dokunmaktan kaçınma becerilerinin öğretiminde kullanmak amacıyla bilişsel süreç yaklaşımının temel aşamaları olan; sosyal kodlama, sosyal karar verme, sosyal performans, sosyal değerlendirme aşamalarının yer aldığı öğretim planları hazırlanmıştır. Bu becerilerin öğretiminde öykü ve resimlerden yararlanılmıştır. Sosyal beceri programında öğretim oturumları bireysel olarak düzenlenmiş, haftada üç gün yapılmıştır. Öğretim oturumları sonunda, genelleme oturumlarına yer verilmiş, Araştırmanın verileri her beceri için ayrı hazırlanan Veri Toplama Araçlarıyla toplanmıştır, öğretimin etkililiğini belirlemede, tek denekli araştırma yöntemlerinden“denekler arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli”kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda bilişsel süreç yaklaşımına dayalı olarak hazırlanan sosyal beceri öğretim programının toplam dokuz zihinsel engelli öğrencinin hedef sosyal becerileri kazanmalarında ve bu becerileri genelleyebilmelerinde etkili olduğu görülmüştür. 133

Özet (Çeviri)

The purpose of this study was to determine whether cognitive-process approach based social skills program was effective on learning and generalizing three social skills (apologizing, coping with teasing and avoiding inappropriate touching) of the nine adolescents with mental retardation. Subjects were selected from a pool of students enrolled in Başkent Vocational Training Center. Nine adolescents who met the following criteria were included in the study: had ability to read, answer the questions and comply with the direction. Three fundamental social skills that students were inadequate to express were determined according to the results of teacher's checklist and their observations. Social skills program covered dimensions of the cognitive process approach which are social coding skills, social decision skills, social performance skills, and social evaluation skills to teach targeted social skills which are apologizing, coping with teasing and avoiding inappropriate touching. The stories and hand drawn pictures were used during teaching sessions. Social skills training sessions were implemented individually, three times a week. After each training session, generalization sessions were conducted. Data were collected by using the observation form which was designed for assessing and teaching sessions separately. Training effectiveness was assessions by using one of the single case design approach called multiple probe model with probe condition across subject. The results of the study indicated the target social skills program based on cognitive process approach was effective for the nine students with mentally retardation to acquire targeted social skills and to generalize them. 134

Benzer Tezler

  1. Hafif düzey özel öğretim öğrencilerine buldurma yöntemiyle Kur'an-ı Kerim harflerinin öğretimi (Nevşehir Hacı Rasim Uzer Özel Eğitim Meslek Okulu örneği)

    Teaching the letters of the Quran with the method of finding light special education students (Nevşehir Hacı Rasim Uzer Special Education Vocational School example)

    HAFİZE TAŞKÖMÜR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA MÜCAHİT

  2. Ankara İş ve İşçi Bulma Kurumu Mesleki Rehabilitasyon Merkezinde iğne oyası ile uğraşan özürlüler üzerine bir araştırma

    This study (research) made on handicapped persons. Who make needleworks, at Ankara association of work and workman findation

    İPEK MERT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    El SanatlarıGazi Üniversitesi

    El Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. H. SERPİL ORTAÇ

  3. Assistant humanoid robots for sign language tutoring

    İnsansı robot destekli işaret dili öğretimi

    NEZİHA AKALIN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HATİCE KÖSE

  4. Engelli öğrenciler için bitki yetiştirme vebakımı etkinliklerinintedavi edici etkilerinin ölçülmesi

    Measuring the therapeutic effects of plant growing and care activties for disabled students

    SELDA İLGAR BAYRAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Peyzaj MimarlığıSelçuk Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FİLİZ ÇELİK

  5. Zihinsel ve ortopedik engelli bireylerin ebeveynlerinde engellilerin hakları hakkında bilgi sahibi olmanın yaşam doyumu ve ebeveynlerin stresle başa çıkma tutumları ile ilişkisi

    The relationship between the parents of mentally or physically disabled individual's knowledge of disability rights and parents' life satisfaction and way of stress coping

    HAVVA KAHRAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BARIŞ METİN