Zihinsel engelli bireyler için hazırlanan bilişsel süreç yaklaşımına dayalı sosyal beceri programının etkililiğinin incelenmesi
The effectiveness of social skills training program based on cognitive process approach for mentally retarded individuals
- Tez No: 100100
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLBİN SUCUOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
Bu araştırmanın amacı; bilişsel süreç yaklaşımına dayalı olarak hazırlanan sosyal beceri öğretim programının, zihinsel engelli öğrencilerin özür dileme, alay edilmeyle başa çıkma ve uygun olmayan dokunmaktan kaçınma becerilerini kazanmalarında ve bu becerileri genelleyebilmelerinde etkili olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırma için, Ankara ilinde bulunan Başkent Mesleki Eğitim Merkezi'ne devam eden zihinsel engelli öğrenciler arasından araştırma için belirlenen önkoşul özelliklerine sahip (okuyabilme, sözel yönergeleri takip edebilme, sorulan sorulara sözü olarak yanıt verebilme) dokuz öğrenci seçilmiştir. Öğretmenlerin gözlemleri ve sınıflarındaki öğrencilerin her biri için Sosyal Beceri Kontrol Listesini doldurmaları sonucunda, zihinsel engelli öğrencilerin gereksinim duydukları üç öncelikli sosyal beceri ve bu becerilerde yetersizliği olan öğrenciler belirlenmiştir. Hedef sosyal beceriler olan; özür dileme, alay edilmeyle başa çıkma ve uygun olmayan dokunmaktan kaçınma becerilerinin öğretiminde kullanmak amacıyla bilişsel süreç yaklaşımının temel aşamaları olan; sosyal kodlama, sosyal karar verme, sosyal performans, sosyal değerlendirme aşamalarının yer aldığı öğretim planları hazırlanmıştır. Bu becerilerin öğretiminde öykü ve resimlerden yararlanılmıştır. Sosyal beceri programında öğretim oturumları bireysel olarak düzenlenmiş, haftada üç gün yapılmıştır. Öğretim oturumları sonunda, genelleme oturumlarına yer verilmiş, Araştırmanın verileri her beceri için ayrı hazırlanan Veri Toplama Araçlarıyla toplanmıştır, öğretimin etkililiğini belirlemede, tek denekli araştırma yöntemlerinden“denekler arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli”kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda bilişsel süreç yaklaşımına dayalı olarak hazırlanan sosyal beceri öğretim programının toplam dokuz zihinsel engelli öğrencinin hedef sosyal becerileri kazanmalarında ve bu becerileri genelleyebilmelerinde etkili olduğu görülmüştür. 133
Özet (Çeviri)
The purpose of this study was to determine whether cognitive-process approach based social skills program was effective on learning and generalizing three social skills (apologizing, coping with teasing and avoiding inappropriate touching) of the nine adolescents with mental retardation. Subjects were selected from a pool of students enrolled in Başkent Vocational Training Center. Nine adolescents who met the following criteria were included in the study: had ability to read, answer the questions and comply with the direction. Three fundamental social skills that students were inadequate to express were determined according to the results of teacher's checklist and their observations. Social skills program covered dimensions of the cognitive process approach which are social coding skills, social decision skills, social performance skills, and social evaluation skills to teach targeted social skills which are apologizing, coping with teasing and avoiding inappropriate touching. The stories and hand drawn pictures were used during teaching sessions. Social skills training sessions were implemented individually, three times a week. After each training session, generalization sessions were conducted. Data were collected by using the observation form which was designed for assessing and teaching sessions separately. Training effectiveness was assessions by using one of the single case design approach called multiple probe model with probe condition across subject. The results of the study indicated the target social skills program based on cognitive process approach was effective for the nine students with mentally retardation to acquire targeted social skills and to generalize them. 134
Benzer Tezler
- Hafif düzey özel öğretim öğrencilerine buldurma yöntemiyle Kur'an-ı Kerim harflerinin öğretimi (Nevşehir Hacı Rasim Uzer Özel Eğitim Meslek Okulu örneği)
Teaching the letters of the Quran with the method of finding light special education students (Nevşehir Hacı Rasim Uzer Special Education Vocational School example)
HAFİZE TAŞKÖMÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA MÜCAHİT
- Ankara İş ve İşçi Bulma Kurumu Mesleki Rehabilitasyon Merkezinde iğne oyası ile uğraşan özürlüler üzerine bir araştırma
This study (research) made on handicapped persons. Who make needleworks, at Ankara association of work and workman findation
İPEK MERT
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. H. SERPİL ORTAÇ
- Assistant humanoid robots for sign language tutoring
İnsansı robot destekli işaret dili öğretimi
NEZİHA AKALIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE KÖSE
- Engelli öğrenciler için bitki yetiştirme vebakımı etkinliklerinintedavi edici etkilerinin ölçülmesi
Measuring the therapeutic effects of plant growing and care activties for disabled students
SELDA İLGAR BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj MimarlığıSelçuk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ ÇELİK
- Zihinsel ve ortopedik engelli bireylerin ebeveynlerinde engellilerin hakları hakkında bilgi sahibi olmanın yaşam doyumu ve ebeveynlerin stresle başa çıkma tutumları ile ilişkisi
The relationship between the parents of mentally or physically disabled individual's knowledge of disability rights and parents' life satisfaction and way of stress coping
HAVVA KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ METİN