Ankara İş ve İşçi Bulma Kurumu Mesleki Rehabilitasyon Merkezinde iğne oyası ile uğraşan özürlüler üzerine bir araştırma
This study (research) made on handicapped persons. Who make needleworks, at Ankara association of work and workman findation
- Tez No: 117923
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. H. SERPİL ORTAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Crafts, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: El Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
El sanatlarından biri olan örücülük sanatı, kadınlarımız tarafından yapılan bir sanat koludur. Bu sanatın en güzel örneklerinden birisini oyalar meydana getirmektedir. Oya çeşitlerinden olan iğne oyalan; üst üste ilmeklerin düğümlenmesi sonucu iki veya üç boyutlu olarak çalışılan örgü sanatıdır. Anadolu'nun hemen her yöresinde iğne oyası yapan kadın ve genç kızlarımızın sayısı oldukça fazladır. Bir çok yöremizde genç kızlarımıza beceri kazandırmanın temeli olarak örücülük teknikleri öğretilmektedir. Bunlar arasında duygu ve düşüncelerini iğne oyalan ile ifade eden eğitim alan özürlü genç kızlarımızda bulunmaktadır. Doğuştan ya da sonradan olma nedenlerle oluşan organ yokluğu veya bozukluğuna uğrayıp normal yaşama gereklerine uymayan bireylere özürlü denir. Özürlü bireylerin durumlarındaki olağan dışı ayrılıklar nedeni ile özel eğitim hizmetlerine ve rehabilitasyon gibi destek servislerine ihtiyaçları vardır. Bu eğitim özür çeşitlerine göre farklılıklar göstermektedir. Zihinsel ve işitme engelli bireyler için özel eğitim uygulaması gerekirken ortopedik özürlü bireyler normal eğitim kurumlarından yararlanabil mektedir. Ülkemizde aktif yaş grubu içinde yer alan genç özürlüleri üretici kılmak, topluma uyumunu kolaylaştırmak, kendilerine nitelik kazandırmak ve tedavilerini sağlamak amacıyla ortopedik özürlülere yönelik ilk ve örnek eğitim kurumu olan İş ve İşçi Bulma Kurumu Mesleki Rehabilitasyon Merkezi 1991'de Ankara'da faaliyete geçmiştir. Merkezde trikotaj, konfeksiyon, gümüş işleme, seramik, dekoratif ev eşyaları-çiçek ve iğne oyalan atelyelerinde özürlülere mesleki eğitim verilmeye başlanmıştır. Araştırma, özürlü bireyler tarafından yaplan iğne oyalarının araç, gereç, teknik, kompozisyon özelliklerini ve kullanım yerlerini belirlemek; özürlülerin el sanatlarına olan ilgileri, bedensel gelişimlerine ve ekonomik durumlarına olan katkılan yönünden incelenerek bilimsel bir döküm hazırlamak amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür.İğne oyası eğitimi alan birey sayısı az olduğu için ayrıca bir örneklem grup seçilmemiş, bu eğitimi alan bireylerin tamamı olan 40 özürlü bireye anket uygulanıp elde edilen bilgilerin istatistiksel işlemleri yapılmış ve yorumlarıyla birlikte tablolar halinde sunulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre bireylerin çoğunlukla; genç ve bekar ilköğretim mezunu doğuştan ortopedik özürlü oldukları, kişisel ihtiyaçlarına yönelik zorlanmadan yaptıkları iğne oyası modellerinin yapılmış ürünlerden, kitaplardan çıkardıkları, renk sınırlamasının olmadığı, perakende satışlardan elde edilen gelirden memnun oldukları ve böylece meslek öğrenmek için geldikleri merkezde amaçlarını gerçekleştirdikleri tesbit edilmiştir. Bireylerin yapmış olduğu 30 adet iğne oyalı ürünün fotoğrafı çekilerek ürünlere ait bilgiler hazırlanan bilgi formlarına işlenmiştir. Bu verilere göre ürünlerin çeşitlerine, ebatlarına, renklerine, konu ve kompozisyonlara ait bilgiler döküm tablosu halinde verilerek yorumlanmıştır. Mesleki Rehabilitasyon Merkezinde özürlüler tarafından yapılan iğne oyalı ürünlerde araç olarak iğne, gereç olarak sentetik iplik kullanılmaktadır. Kullanılan teknikler ise, kök, zürafa, fiskil, kirpik, boru ve bıyıktır. İğne oyalarında yoğun olarak, geometrik bezemeler kullanılmakta, bunu sıra ile bitkisel, nesneli, sembolik ve figürlü bezemeler izlemektedir. Oyalarda beyaz, krem, yeşilin tonları, yavru ağzı, pembe tonları, mor, bordo, kırmızı tonları, siyah, turuncu, san, kahve tonları ve mavi renkler kullanılmıştır. Birinci sırada yeşilin tonları yer almaktadır. Oyalardaki kompozisyon özelliği incelendiğinde ise sırasıyla, ana-ara motifin atlamalı ve bağlantılı, ana motifin bağlantılı ve atlamalı sıralanmasıyla oluşturulan kompozisyonlar kullanılmıştır. İğne oyalan sırasıyla yazma, fular, sehpa örtüsü, saç bağı, mevlit örtüsü, yastık kılıfı ve mendil gibi çeşitli kullanım amaçlı ürünler üzerine uygulanmıştır.Sonuç olarak, yapılan incelemeler ve elde edilen bulgulara göre hem elsanatlarına katkıda bulunmak hem de özürlü bireylerin eğitim, rehabilitasyon, beceri kazandırma ve iş edindirilmeleri için bu amaçlara yönelik tek okul olarak hizmet veren İ.İ.B.K. Mesleki Rehabilitasyon Merkezi'nin sayısının arttırılması gerektiğini söylemek mümkündür.
Özet (Çeviri)
Knitting art which is branch of Turkish handicrafts, is keeping a live by womens. Oyas are one of the most beatiful samples of this art. Needlework, that is made by needle, taken form by knitting of threads by needle in two or three dimension. Almost every region of Anatolia, the needle works are made by so many women and girls. Knitting tecniques are learned to the girls for gain skills as base. Handicapped persons who have physical or mental dissability, needs special education and rehabilitation support services. The persons who have mental dissability or deafness, needs rehabilitation at private school, but handicapped persons (with physical dissability) can use normal education society like healty persons. Ankara Occupational Rehabilitation Centre is established in 1991, to make the active age young handicapped people of the country productive, to qualify them, to adapt them to the society, to ease their rehabilitation. There are knitting, clothing, silver processing, ceramics, decoratif furniture, flover and needlework couses towards handicapped people in this centre. This search (study) which cours- needleworks planned and conducted for the aim of preparing scientific documents about needlework's. Features about tools, tecniques, composition and using fields. This research also planed to fix handicapped person's interest about needlework and help of this activity on their physical and economic progress. Due to fewness of student in the needlework course, this research based on interviews with all 40 students of needlework course. So there is no special search group. Informations which are taken from 40 interviews, are appraised statisticaly and are shown in tableaus with interpretation.From the result of interviews shows us, most students are graduated from primary education and these young unmaried persons have innate phsical dissability. These persons can make needlework for their personal necessity easily and they take the needleworks models from real samples, which are made before, or from models books. It seen that there is no limiting about colour and these persons are happy with retail saling of this product and also happy with coming thes course. The 30 product (needleworks) are studied in this research. Photographs are taken and information are written on every card. These information contains datas about varieties, dimensions, used materials, subject, composition of product. These informations are prepared in a casting tableau form. These handicapped persons use needle and synthetic yarn it's obviously seenthat the used techniques are kök (root), zürefa, fiskil, kirpik (eyelash), boru (pipe) and bıyık (mustache). It seen that in these product mainly naturel objective, symbolic and asspecialy geometric motifs are used. Also it seen that there is no limiting about used colour. But major colour is green and it's tones. It is obsorved that the composition of the product formed by different arrangments between main and intermediate motifs. These needleworks product mainly used and applied on yazma (a kind of head cover), tripod's cover, hairtie, pillow cover, handkerchief, head cover which used in“mevlid”. After all these research and collected informations, we can say that the number of this rehabilitation service center must been increased. Handicrafts comes widespread and updated with the help of like these centers.
Benzer Tezler
- Türkiye'de hafif düzeyde zihinsel engelli bireylere meslek edindirme ve istihdamlarına ilişkin politikaların değerlendirilmesine yönelik yönetici, işveren ve veli görüşleri
The views of managers, employers and parents on evaluation of the politics of slightly mentally retarded?s hiring for job and employment in Turkey
SATI ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET BİLİR
- İş bulmak amacıyla Ankara İş ve İşçi Bulma Kurumu'na başvuranların kişisel özellikleri, sosyal güvenlik ve çalışma hayatına ilşkin sorunları
Başlık çevirisi yok
ERTEKİN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Halk SağlığıGazi Üniversitesiİşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. ALİ BUMİN
- Türkiye'de çalışma hayatının örgütlenmesi: Çalışma Bakanlığı'nın kuruluşu ve faaliyetleri (1945-1983)
Organization of working life in Turkey: Establishment and activities of the Ministry of Labour (1945-1983)
DUYGU YILMAZ
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- İş ve İşçi Bulma Kurumu'nun kuruluşu, faaliyetleri ve yeniden yapılanması
Labor, exchange, employment bureau; establishment, activity and reorganization
HÜSEYİN YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriDokuz Eylül ÜniversitesiDOÇ.DR. NÜKHET AYAZ