Evli eşlerin birbirine yönelik kontrolcülük ve bağımlılık algılarının evlilik doyumu üzerine etkisi
Dimensions of perception control and dependency effect on marital satisfaction
- Tez No: 100336
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLDEN GÜVENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
ÖZET Bu çalışmada, evli eşlerin birbirlerini kontrolcülük ve bağımlılık boyutlarında algılamaları arasında bir fark olup olmadığı ve bunların evlilik doyumu üzerinde bir etkisi olup olmadığı araştırılmıştır. Eşlerin birbirlerine yönelik bu iki boyuttaki algıları cinsiyete göre karşılaştmlmıştır. Bu amaçla; Ankara'nın çeşitli kurumlarında çalışan, evli, çocuk sahibi ve üniversite mezunu 200 kadın ve 200 erkek toplam 400 deneğe, eşe ilişkin kontrolcülük ve bağımlılık algılarını ölçen 3 basamaklı likert tipi“Eş Değerlendirme Ölçeği”(Birtchnell,1988) ile evlilik doyumunu yansıtan 5 basamaklı likert tipi“Evlilik Yaşam Ölçeği”(Tezer 1986) uygulanmıştır, ölçeklerden elde edilen veriler, ayrı ayrı ve karşılaştırmalı olarak t-testi, pearson korelasyon, 2x2 faktörlü varyans analizi ve regresyon analizi teknikleriyle incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; kadınların eşlerini erkeklere oranla daha bağımlı algıladıkları; erkeklerin eşlerini kadınlara oranla daha kontrolcü algıladıkları saptanmıştır. Ayrıca kadınların eşlerini bağımlı olarak algılamaları arttıkça, eşlerini kontrolcü algılama düzeylerinin düştüğü; erkeklerin ise eşlerini kontrolcü olarak algılamaları arttıkça, bağımlı olarak algılamalarının da arttığı saptanmıştır. Bunların dışında, erkekler kadınlara oranla evliliklerinden daha fazla doyum aldıklarını ifade etmişlerdir. öte yandan, kadınların eşlerine ilişkin kontrolcülük ve bağımlılık algıları evlilik doyumlarını etkilemezken, erkeklerin kontrolcü algıladıkları kadınlarla olan evliliklerinin daha doyumlu, bağımlı algıladıkları kadınlarla olan evliliklerinin ise daha doyumsuz olduğu görülmüştür. Erkeklerde eşlerine ilişkin kontrolcülük ve bağımlılık algılarının evlilik doyumu üzerindeki ortak etkisi incelendiğinde; erkeklerde evlilik doyumunun, eşlerini düşük kontrolcü ve düşük bağımlı algıladıklarında da, yüksek bağımlı ve yüksek kontrolcü algıladıklarında da en fazla olduğu, buna karşın en az evlilik doyumunun eşeIll ilişkin kontrolcülük algısının düşük, bağımlılık algısının yüksek olduğu durumda ortaya çıktığı gözlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, kültür faktörü dikkate alınarak yorumlandığında, Batı kültüründe evlilik ilişkisi açısından olumsuz olarak nitelendirilen kontrolcülük ve bağımlılık algılarından özellikle kontrolcülüğün, Türk toplumunun benzer SED'deki bireylerince olumsuz olarak nitelendirilmediği saptanmıştır. Buna göre, özellikle kontrolcülük algısı erkeklerde evlilik ilişkilerinde olumsuz algılanmamakta, hatta evlilik doyumunu arttırmaktadır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT The present study is concerned with the dimensions of perception along control and dependency relationships between married couples and if these produce any effect on their marital satisfaction. The subjects were 200 male and 200 female university graduates, married for four to eight years, had children and worked in white collar jobs. The perception of dependence and control were measured by a 3-point likert scale; The Marital Evaluation scale developed by Birtchnell (1988). Marital satisfaction was measured by a 5-point likert scale; The Marital Life-Span scale developed by Tezer (1986). T-tests, pearson correlations, analysis of variance and regression revealed that; 1) Females perceived their husbands as more dependent where as males perceived their wives as more controlling, 2) There was a negative correlation between the perception of control and dependence for females contrary to the positive correlation between the perception of males. 3) Marital satisfaction was significantly higher for males than for females. 4) The effects of perceptions were not significant on the marital satisfaction of females while significant main effects were found for males. Males who perceived their spouses as more controlling and those who perceived their spouses as less dependent had significantly higher marital satisfaction. An interaction effect showed that the marital satisfaction was highest for groups of males who perceived their spouses as both less controlling and less dependent or as both more controlling and moredependent. The marital satisfaction was lowest for the group who perceived more dependency but less control. The results were discussed within a cultural context.
Benzer Tezler
- Erzurum'daki evli çiftlerin evlilik ilişkilerinin değerlendirilmesi
The Evaluation of the marriage relationships in married in Erzurum
MUNİSE TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
PsikolojiAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİKRİ KÖKSAL
- Evli bireylerde eşe yabancılaşma ve bağlanma yaralanmalarının incelenmesi
Investigation of estrangement and attachment injuries in married individuals
MELİKE ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiGiresun ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT YAYCI
- Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde yaşanan güçlüklerin eşlerin evlilik doyumlarına etkisi
The effects of the hardships experienced by the families with a child having special requirements on the marriage satisfaction of spouses
NİLAY KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sosyal HizmetSağlık Bilimleri ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENVER SİNAN MALKOÇ
- Evli bireylerde evlilik doyumunu yordayan değişkenlerin incelenmesi
Examinations of variables that predict marital satisfaction in married individuals
İREM BEDİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BELMA GÖLGE
- Kemoterapi alan hastalara bakım veren aile üyelerinin yaşam kalitesi ve etkileyen faktörler
Care of patients with chemotherapy quality of life of family members and affecting factors
ŞULE ÇALIŞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hemşirelikİstanbul Okan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRSEN YÜRÜGEN