Artan oranlı gelir vergisi ve alternatiflerinin Türkiye açısından karşılaştırılması
Discussing on the progressive income tax and its alternatives for Turkey
- Tez No: 100369
- Danışmanlar: PROF.DR. GÜNERİ AKALIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 285
Özet
ÖZET Günümüzde kaynak tahsis mekanizması olarak piyasa ekonomisinin rakiplerine üstün geldiği kabul edilmektedir. Dünya ekonomilerinin entegrasyonunun sonucu olarak kaynak tahsislerinde artık piyasa önemli bir role sahiptir. Bundan dolayı globalizasyon, özellikle gelişmekte olan ülkeleri, piyasayla uyumlu vergi reformu yönünde zorlamaktadır. Dolayısıyla piyasa sistemine dönüşüm arzusundaki ülkelerin ilk olarak bu yönde bir vergi reformunu gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Piyasayla uyumlu bir vergi politikasının en önemli amacı, vergi sisteminin kaynak tahsis sürecine müdahalesini minimize etmektir. Yani vergi sisteminin mümkün olduğu kadar tarafsız olması gerekmektedir. Artan oranlı gelir vergisinin en önemli sakıncalarından biri, müşevvikler sorununa yol açmasıdır. Yani nominal müterakkiyeti yüksek artan oranlı vergi tarifesi, bireylerin çalışma, tasarruf ve risk alma yönündeki tercihlerini olumsuz etkilemektedir. Elbette bunun bir etkinlik maliyeti ve milli gelir azalışı cinsinden bir refah kaybı söz konusudur. Ayrıca bu tür vergilemede artan marjinal oranlar tasarruflardan ödendiğinden, tasarrufların azalmasına yol açmaktadır. Türkiye'de de karma ekonomiden piyasa ekonomisine geçişte, vergi sisteminde büyük değişikliklerin yapılması gerekmektedir. Türkiye'de gelir vergisi matrahı çok dar olduğundan, gelir vergisi oranlan bazı mükellefler ve bazı sektörler için nispeten yüksek olmaktadır. Örneğin Türkiye'de gelir vergisi, fiilen, ücretliler üzerindeki bir vergi haline gelmiştir. Bundan başka Türkiye'de yüksek gelir grubundakiler için oldukça yüksek marjinal gelir vergisi oranlan söz konusudur. Oysa marjinal vergi oranlan, kaynak tahsis sürecinde çarpıklıklara yol açan vergiden kaçınma ve vergi kaçakçılığı müşevviklerinin bir göstergesidir. Türkiye'de tasarruf hacmi düşük olduğundan, özellikle üst gelir grubundan elde edilen vergi gelirlerinin yeniden dağıtılması çabaları, tasarruflan teşvik ve sermaye arzım artırma amacıyla çatışmaktadır. Böylece artan oranlı gelir vergisi tasarrufların azalmasına ve dolayısıyla sermaye birikiminin gecikmesine ve kalkınmanın ertelenmesine yol açmaktadır. Aynca bu tür bir vergilemenin vergiyükünü de artırdığı görülmektedir. Oysa vergi yükü ve tasarruf oranı, aynı anda artırılması mümkün olmayan birbirlerine rakip büyüklüklerdir. Bundan dolayı tasarruf oranı ve vergi yükü arasındaki ilişkinin analiz edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada vergi yükü ile tasarruf oranı arasındaki ilişki, regresyon modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda bu iki değişken arasında yüksek bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Ancak bu sonuç, vergi yükü ile tasarruf oram arasındaki ilişkinin yönü konusunda herhangi bir bilgi vermediğinden, daha sonra bu tür analizlerde oldukça yararlı sonuçlar veren VAR tekniği uygulanmıştır. Bu çalışmadan elde edilen temel sonuç, geleneksel teorinin öngördüğü şekilde, Türkiye'de vergi yükü ile tasarruf oranı arasında, vergi yükünden tasarruf oranına doğru direk bir nedensel ilişki olduğudur. Bu sonuç, Türkiye'de ilk yapılması gerekenin vergi yükünü düşürücü düzenlemeler olması gerektiği konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Son olarak, Türkiye'nin karma ekonomiden piyasa ekonomisine geçişte vergi politikasında yapacağı değişikliklerde, düz oranlı gelir vergisi, bahsedilen amaçlara en uygun politik araç olarak gündeme gelmektedir.
Özet (Çeviri)
Ill SUMMARY Today it has been accepted that the market economy has surpassed to its alternatives as a allocation mechanism of resources. As a result of globalization the market system plays the major role in the allocation of resources. So globalization has enforced the developing countries for the market-oriented tax reform. The desire to restructure the economy toward a market system has prompted the country to begin reforming its tax system. The most important objective of tax policy is to minimize the interference by the tax system in allocation process of resources. This means that the tax system should be as neutral in design as possible. One of the most important disadvantages of progressive income tax causes to the“incentive problems”. This means that nominal income tax progressivity comes at the cost of increased distortion in individuals choice of hours of work, saving, and risk-taking. Moreover savings are reduced by the progressive taxation. The transformation of the Turkish Economy, from mixed economy to market- oriented, will have profound implications for the tax system of the Turkey. As the tax base is very narrow in Turkey, tax rates are often relatively high for certain sectors and groups of taxpayers. For instance, today income taxation is, in fact, mainly a tax on public servants and employees of large corporations. Moreover Turkey has quite high statutory marginal income tax rates for high-income groups. However the statutory marginal tax rates are an indicator of the incentives to avoid and evade, which is part of the process by which marginal tax rates distort the allocation of resources. As the small degree of saving that exist in Turkey largely takes place among the very top income earners, attempts to redistribute income from these groups on large scale are likely to conflict with ambitions to stimulate private saving and to increase the supply of capital. Progressive income tax leads to reduce savings, so to delay the capital formation and to postpone the development. Moreover it increases the tax burden. However tax burden and saving rate are the rival values. For this reason it has to analyse the relation between tax burden and saving rate. In this study it is examined the relation between tax burden and saving rate by using theIV regression model. It is found that there is high correlation among these variables. Since there is no information about the relationship between tax burden and saving rate, then the VAR technique has to implemented. Tha main conclusion of this work is that there exists a direct causal relationship from tax burden to saving rate in Turkey, as the traditional theory suggested. In the light of the conclusion, it is necessary to make arrangements which reduces tax burden. So the flat rate income tax is the most convenient instrument in the transformation of Turkish economy from mixed economy to market-oriented.
Benzer Tezler
- Türkiye'de artan oranlı vergi sistemi ve gelir dağılımı
Turkish progressive taxation system and distribution of income
NURİYE BARUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
MaliyeDokuz Eylül ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TİJEN ERDUT
- Türk gelir vergisinin iktisadi açıdan değerlendirilmesi
Economical evaluation of Turkish income tax
ALİ ÖNDER
- Gelir Vergisi ve Katma Değer Vergisi formülleştirmesinde optimal vergileme teorisinin rolü: Türkiye ve İngiltere üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
The role of optimal taxation theory in the formulation of Income Tax and Value Added Tax: A comparative study on Turkey and United Kingdom
SAMER SHEIKH HAMDO
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
EkonomiGaziantep Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA AHMET UĞUR
- Enflasyonun gelir üzerinden alınan vergilere etkisi (Türkiye için bir inceleme)
Başlık çevirisi yok
SULTAN ULUSOY
- Artan oranlı gelir vergisinin teorik temelleri ve alternatif görüşler
The Theoritical basis of progressive income tax and alternative proposals
AYŞE NİL ÖZBAKAN