Geri Dön

Makine halılarının alev alma özellikleri ve yanmaya karşı gösterdikleri direnç

Inflammibility properties and fire resistance of machine-made carpets

  1. Tez No: 100600
  2. Yazar: MEMDUH ÇİMŞİT
  3. Danışmanlar: PROF.DR. BÜLENT ÖZİPEK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1999
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 160

Özet

MAKINA HALILARININ ALEV ALMA ÖZELLİKLERİ VE YANMAYA KARŞI GÖSTERDİKLERİ DİRENÇ ÖZET Halı, ısı ve ses yalıtımı gibi faydalan yanında estetik özelliği sayesinde mekanların dekorasyonunda vazgeçilmez bir materyaldir. Halı teknolojisindeki gelişmeler neticesinde makina halılarında gerçekten çok iyi bir kaliteye ulaşılmış ve değişik üretim teknikleri sayesinde hem görünüm, hemde kullanım konforu, performansı açısından müşteri beklentilerine cevap verebilecek çok geniş bir ürün yelpazesi ortaya çıkmıştır. Halının kullanım ömrünün bağlı olduğu başlıca faktörler; hav ipliğinin hammaddesi, lif ağırlığı ve hav yoğunluğudur. Yüksek hav yoğunluklu halılar, gevşek konstrüksiyonlulara göre daha uzun ömürlüdür. Bununla beraber kullanılan üretim tekniğide halıların kullanım dayanımında etkilidir. Ancak her üretim tekniğinin bir diğerine göre avantajlı olduğu yönler vardır. Bu avantaj yada farklılıklar renk ve desende fazla çeşitleme yapma imkanı, çeşitli hav yapılarını üretme imkanı (bukle, velur), farklı hammaddeli hav ipliğini kullanılabilmesi, üretim hızı ve kolaylığı, taban yapısı vb. gibi konstrüksiyonel özellikler olarak tanımlanabilir. Bunlar gözönüne alındığında makina halıları üretim yöntemine göre üç ana grupta incelenir. 1- Dokuma Halılar a) Aksminister - Gripper Aksminister - Chenille Aksminister - Royal veya Spool Aksminister b) Wilton -Telli Wilton - Yüzyüze Wilton - Tek Ağızlı - Çok Ağızlı 2- Tufting 3- İğneli Keçe Aksminister dokuma tezgahı kullanmanın başlıca avantajlı yönleri renk ve desen imkanı çokluğu; ilme ipliğinin verimli kullanılması, en önemlisi de aksminister' daki Corinthian dokuma tekniği ile duvardan duvara halılar dokunabilmesidir. xıvTelli Wilton sisteminde ise, sınırlı desen ve renk imkanı vardır. Ancak bu dokuma yöntemi ile kesikli ilme yanında kesiksiz ilmeli yüzeyler de elde edilebilir. Yüzyüze Wilton dokumada ise, kesiksiz ilmeli yüzeyler elde etme imkanı yoktur. Fakat bu sistemde de renk ve desenlendirme imkanı geniştir. Wilton yüzyüzedokuma yöntemi, makina halı üretiminde, üretim hızı ve verimi en yüksek olan sistemdir. Bu sistemde iki sırt kumaşını birbirine bağlayan hav iplikleri makinanın makas mekanizması ile tam ortadan ikiye kesilir ve aynı desenli iki hah elde edilir. Bu sistemde kullanılan biri tek ağızlı diğeri ise çok ağızlı olmak üzere iki metod vardır. Yüzyüze dokumada her hav ipliğine karşılık bir hamişe vardır. Böylece her bir havı kontrol eden hamiş jakar mekanizması ile hareket ettirilir ve ilme oluşur. Desenler makinada öyle bir ayarlanmıştır ki her defasmda bir havı oluşturmak için bir hamiş kalkar, kaldırılmayan uçlar ölü hav olarak adlandırılmaktadır. Bunlar dokumanın yapışma göre değişik formlar almaktadırlar. Ya halının tabanında yüzen iplik olarak saklanırlar (incorpore) yada üretmden sonra halının arka yüzünden veya üst ve alt halının arasından uygun yolma tertibatıyla temizlenirler. Dokuma hah dışındaki diğer yöntemler ise, duvardan duvara halı üretimi için kullanılan“tufting”ve“iğneli keçeleştirme”tekniğidir. Tufting üretim tekniğinin en önemli farkı, hav ipüğinin daha önce dokunmuş bir sırt bezine iğne vasıtasıyla işlenmesidir. Bu hah astan, tufting halıya yeterli bir boyutsal stabilite kazandırmadığı için primer astara, bitim işleminde latex aplike edilerek ikinci bir astar eklenmektedir. İğneli keçeleştirme üretim tekniği diğer adıyla iğneli-keçe sisteminde ne primer ne de sekonder bir taban mevcut değildir. Harmanlanan elyaf tabakası belirli bir kalınlıkta bant haline getirilip iğneli bar sistemi vasıtasıyla keçelendirilip ve kendi kendini taşıyan bir doku haline gelir. Yani diğer halı üretim tekniklrinden farkı; dikiş ya da dokuma olmamasıdır. Bu çalışmadaki amaç, bahsi edilen bu makina halılarında alev alma özelliklerinin ve yanmaya karşı dirençlerin üzerine bir araştırma yapmaktadır. Bunun için Gümüşsüyü Hah ve Belçikalı tufting üreticisi Domo'dan tedarik edilen 3 atkı, 2 atkı, 1 atkılı wilton yüz-yüze dokuma, tufting ve iğneli keçe olmak üzere toplam 45 farklı konstrüksiyonda 23x23 cm boyutlarındaki numuneler TS 5193, BS6307, ISO 6925, ASTMD 2859 standartlarındaki metanamin tablet testi yöntemine göre İTÜ tekstil labaratuvannda ve bir kısmı da Gümüşsüyü Halı fabrikası kalite kontrol kimya labaratuvannda test edilmiştir. Yalnız akrilik numunelerin yanma sonuçlan yukanda bahsedilen standartlara uygun olmadığı için numunelerin sönmesi beklenmeden belirli süreler sonunda dışandan temasla yanmalanna son verilmiştir. Yanan bölgelerin büyüklüğü tespit edilerek gözlemler yorumlanmıştır. Hav ipliği yoğunluğu, hav yüksekliği, hav maddesi farklı olan bu halı numunelerinde ortaya çıkan sonuçlar istatistiksel metodlarla irdelenmiş, sonuçlar konstrüksiyonlann teknik özellikleri de gözönünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmenin ışığında, halıdan beklenen bir özellik olan yanma direnci ile ilgili yorumlar yapılmış ve alev alma özelliğini etkileyen unsurlar ortaya konmuştur. xvHav ipliğinin hammaddesi, hav yoğunluğu, hav yüksekliği ve gramajını yanma direncine olan etkileri görülmüştür. Yanma direncini etkileyen ana unsurun hav ipliğinin hammaddesi olduğu ve halının yanma direncinin, ekonomikliği de gözönünde bulundurularak, arttırılması için optimum lif karışımlarının sağlanabileceği de öneri olarak ortaya konmuştur. xvı

Özet (Çeviri)

INFLAMMIBILITY PROPORTIES AND FIRE RESISTANCE OF MACHINE-MADE CARPETS SUMMARY Carpet next to its heat and sound isolation use, is a material which thanks to its esthetical property, one may not be dispensed with in the decoration of places. Following the developments in the technologies of carpet manufacturing in the machine-made carpets really a very good quality is attained and thanks to various production techniques a very large product assortment araised which may answer to customer expectancy in view of both appearance and using comfort. Using-life of the carpet is subject to the following factors; raw material of pile yarn, weights of fiber, density of pile. Carpets with higher density of pile have longer life than the ones with looser pile and construction. Used production techniques, however are influential in the use resistance of carpets. But each production technique has some aspects where it has advantages against each other. Such advantages or differences are; more diversification possibility in color and design, possibility of producing various pile structures (boucle, velure ) means of using different pile yarn, production speed and easiness, base structure etc. similar constructional properties may be defined as such. When such factors are considered machine made carpets are studied in three main groups; 1) Weaving Carpets(Area Rugs) a) Axminister -GripperAxminister - Chenille Axminister - Royal or Spool Axminister b) Wilton - Wire Wilton - Face to face wilton - Single shed weaving - Double shed weaving 2) Tufting 3) Needle-felt xvnMain advantages of using Axminister loom are; multiplicity of means of colors and designs, productive use of pile yams and most important of all with the Corinthian weaving technique of Axminister, it is possible to produce wall to wall carpets. While in the Wilton system with wires, limited design and colour means are available. But with such weaving method both velure and boucle surfaces may be obtained. While in the face to face weaving the possibility of boucle surface is not available. Whereas in this system color and design making possibilities are too wide. Wilton face to face weaving method in the production of machine-made carpets is the system which has the most speedy and highest production. In such system pile yarns which connects the both back -side are cut from the midst to two and two carpets with the same design are secured. In this system there are two methods, one is single shed weaving and the other is double shed weaving. In the face to face weaving there is a harness against each pile yam. This way harness which control each pile yarn is activated with jacquard assembly and a knot is formed. Designs on the loom are set up in such a way that only one harness each time lifted in order to form pile. The ends which are not lifted are named as dead pile. These are taking various forms according to the structure of the woven.Either they are hidden as floating yarns into the backing evenly between the top and the bottom carpets (incorpore) or they are scraped off by a suitable scratching method from the back side of bottom carpet or between the upper and lower carpet (nonincorpore). Other methods out of weaving carpet are the“tufting”and“needle -felt”techniques used for the production of wall to wall carpet production. The most significant difference of tufting production technique is that the pile yarn is sewed to the backside previously woven web by needles. As this carpet lining does not secure a sufficient dimensional stability, a secondary backing is added to the primer backing by applying latex in order to glue them together in the finishing operation. In the needle-felt or named otherwise in the needled-punched system there is nor primer, neither secondary back. Blowed and combed fiber layer is caused to become a band on a definite thickness and it is felted through a needle bar system and becomes a structure which carries itself i.e. its difference from other production techniques is that it does not include any sewing or weaving. The aim of such work is to make a research about the inflammability properties and their resistance to fire. For such purpose over in total 45 different construction having samples on the sizes of 23x23 cm received from Domo the Belgian tufting manufacturer and Gümüşsüyü Carpet Manufacturing Company, including 3 shots, 2 shots, 1 shot wilton face-to face weavings, tuftings and needle -felts were tested in TS 5193, BS 6307, ISO 6925, ASTMD 2850 standarts according to methanamin tablet test method partly in İTÜ University textile laboratory and some samples were tested in the quality laboratory of Gümüşsüyü Carpet Manufacturing Company. Whereas acrylic samples burning results did not correspond to the standards named above, therefore without waiting to become extinct, burning was terminated through an exterior contact. Sizes of burnt areas were determined and observations were commented. xvmThe fire tests' results of carpets which have various pile density, pile height, pile fiber were evaluated by considering the technical specifications and were studied with statistical methods. Under the light of such evaluation, comments related to fire resistance, which is property expected from the carpet were made and elements impacting the inflammability property were brought out. The influences of raw material of pile yam, pile density, pile height and its grammage to the inflammability resistance were observed.By considering that the main element influencing the fire resistance seeing the raw material of pile yarn also taking into account the economical condition to increase such fire resistance, optimum fiber blending obtaining was suggested. xix

Benzer Tezler

  1. Tez No

    745525

    Trimetil borat katkılı yakıtların yanma karakteristiklerinin yakma sistemlerinde incelenmesi

    Investigation of the combustion characteristics of trimethyl borate additive fuels in combustion systems

    AYŞE GİZEM ÖZGÜNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    EnerjiTarsus Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET ALPER YONTAR

  2. Tez No

    421796

    Gender and the formation of late modern national subjectivity in Turkey: Islamic and Kurdish women in local politics

    Toplumsal cinsiyet ve Türkiye'de geç modern milli öznelliğin inşası: Yerel siyasette İslami ve Kürt kadınlar

    SEZEN YARAŞ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Kamu Yönetimiİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALEV ÇINAR

  3. Tez No

    13525

    Halıların yıpranma dayanımlarının belirlenmesi için araç geliştirilmesi ve bu araç yardımıyla bazı makine halılarının yıpranma dayanımlarının ölçülmesi üzerine bir araştırma

    A Research for a machine to clear out the wear out strength of the carpets and measuring the wear out strength of some machine carpets by the help of this machine

    ÖMER FARUK KARADUMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1990

    Tekstil ve Tekstil MühendisliğiGazi Üniversitesi

    DOÇ.DR. YAHŞİ YAZICIOĞLU

  4. Tez No

    506420

    Muş-Malazgirt'te halı ve kilim geleneği

    Carpet and rug tradition in Malazgirt of Muş

    ŞÜKRÜ BURHANLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    El SanatlarıMarmara Üniversitesi

    Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı

    PROF. ŞERİFE ATLIHAN

  5. Tez No

    874839

    Türk halk kültüründe bir dönem modası duvar halıları (Yozgat ili Çayıralan ilçesi Evciler köyü 20. yüzyıl örnekleri)

    Period fashion in Turkish folk culture wall carpet (Yozgat province Çayıralan district Evciler village 20th century examples)

    NİHAL ŞAHİNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Sanat TarihiErciyes Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASLI SAĞIROĞLU

Geri Dön