Muş-Malazgirt'te halı ve kilim geleneği
Carpet and rug tradition in Malazgirt of Muş
- Tez No: 506420
- Danışmanlar: PROF. ŞERİFE ATLIHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Malazgirt, eskiden ipek yolunun buradan geçiyor olması ile, merkezi bir konumda iken, günümüzde, Doğu-Batı yol güzergahlarından uzaklaşmış olması, makineleşme, sosyal ve ekonomik olaylar nüfusunun dışarıya göçüne yol açmaktadır. Modern yaşama ayak uydurmak, yaşam biçimlerinin değişmesi gelenek ve göreneklerin şekil değiştirmesine yol açmıştır. Makine halılarının ucuz olması, el dokuması halı ve kilimlerin üretilmemesine sebep olmuştur. Evlerde eski halı ve kilimlerin eskiyenleri atılmış, yenisi de dokunmamıştır. İncelemeye alınan eserlerin birçoğu camilerde bulunmuştur. Seccadeler hala evlerde kullanılırken, halı yastıklar için bunu söylemek zordur. Malazgirt, tarihteki önemi ve sahip olduğu özgün değerlerin bir sonucu olarak çok kültürlü bir yapıya sahiptir. Malazgirt'te“yerli”olarak bilinen halkın yanı sıra Kuzey ve Güneyden gelip Malazgirt'e yerleşmiş insanların olduğu görülmektedir. Bu yüzden Malazgirt halı ve kilimlerinin komşu şehirlerden farklı, kendine özgü bir dokuma kültüründen söz edilemez. Tez kapsamında kayıt altına alınmış halı, kilim benzeri dokumaların, komşu şehirlerde de var olduğu anlaşılmıştır. Yörenin rakımı 1530 m'dir ve coğrafi olarak dağlık, ovalık bir alanda yer almaktadır. Malazgirt'te tarımın yanında temel geçim kaynaklarından biri de hayvancılıktır, halı ve kilim dokumada genel olarak yün kullanılmıştır. Kayıt altına alınan halı ve kilimlerin renkleri genellikle solmuş ya da renk akmaları görülmüştür. Bu dokumaların saçak kısımları farklı örgü teknikleriyle örülmüştür. Halı malzemesi olan ipler elde“teşi”denilen bir aletle elde eğrilmiştir. Dokumalarda yer tezgâhları ve dikey tezgahlar kullanılmıştır. Özellikle çözgü yüzlüler yer tezgahlarında dokunmuşlardır. Dokumaların desen yapıları geometrik, stilize edilmiş bitki motiflerinden oluşur. Dolgu motifi olarak bazen stilize hayvan ve insan figürleri de görülmektedir. Renkler sentetik boyarmaddeler ile boyanmıştır. Kahverengi, siyah ve gri renkler hayvanın doğal yün renkleridir. Kullanılan renkler sırasıyla kırmızı, bordo, pembe, turuncu, sarı, mor, yeşil ve mavidir.
Özet (Çeviri)
Malazgirt, once being a central place when the Silk Road leading through it. Nowadays there is not any trading activities anymore and its population leave to other places more and more because they look economic possibilities in other cities. The adaptation to the modern life lead to a change of the life style, traditions and culture. The machine made inexpensive carpets and rugs replaced handmade floor covers such carpet and kilims. Traditional carpets and kilims are thrown away in private houses when became worn out and new ones weren't being weaved. Most of the pieces which were researched were found in the mosques. While prayer rugs still were used at home, but a few pillows with piles are used. Malazgirt has a very rich culture with its great importance in history and individual and strong values. Besides the native folk of Malazgirt some people came from the North and South to Malazgirt and settled down. Therefore, there are different features of kilim and carpets. There is not unique types carpets and kilims. There are similarities with carpets and kilims from neighborhoods. The rugs which were researched in this thesis showed clear that the rug and carpets can also be found in the neighbor towns. The altitude of the area is 1530 m, the landscape full of mountains and plains. The main income sources of Malazgirt are agriculture and stock raising and the wool are mostly for carpet and rug weaving. The colors on the carpets and rugs which were researched are faded and run onto other colors when the washed. The fringes were made with different knitting techniques. For spinning the yarns, it was used a kind of spindle“teşi”. There are two different types of looms that are vertical and horizontal. The patterns of carpets and kilims are geometric and stylized plant motifs. Sometimes also stylized animal and human figures can be seen as filled motifs on the field of carpets. The colors were dyed with synthetic dyestuffs. The brown, black and grey colors are the natural colors of the animals' skins. The colors used in them are red, claret red, pink, orange, yellow, purple, green and blue in this row.
Benzer Tezler
- Muş-Malazgirt İlçesi'ndeki manevi halk inançlarının dinler tarihi açısından değerlendirilmesi
Assessment of spiritual beliefs in Malazgirt, a district of Muş in terms of history of religions
MUHAMMED RAŞİT YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Selçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ARAS
- Malazgirt yerel basın örneğinde Köyün Sesi Gazetesine yansıyan kültürel, siyasal ve sosyal gelişmeler
Cultural, political and social developments reflected in the Köyün Sesi Newspaper in the example of Malazgirt local press
HAKAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihMuş Alparslan ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLBİN FIRAT ONAT
- Türkiye'nin değişik yörelerinden toplanan orkidelerden elden edilen saleplerin özelliklerinin belirlenmesi ve geleneksel yöntemle Maraş usulü dondurma yapımında ürün kalitesine etkilerinin araştırılması
Determination of the characteristics of saleps obtained from orchids collected from various areas in Turkey and investigation of their effects on the product quality of traditionally made Maraş style ice cream
MEHMET AKİF ŞEN
Doktora
Türkçe
2016
Gıda MühendisliğiNamık Kemal ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFİK KURULTAY
- Muş ili Malazgirt ilçesinde anlatılan masalların çocuk eğitimine katkısı
The tales compiled from province Muş and sub-province Malazgirt has been examined on education of child
ALPER KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimSelçuk Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEYİT EMİROĞLU
- Malazgirt (Muş) yöresinde yetişen makrofunguslar üzerinde taksonomik bir araştırma
A taxonomical investigation on macrofungi grown in Malazgirt (Muş) province
MUSTAFA EMRE AKÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
BiyolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF UZUN