Yeni üretim teknikleri, uluslararasılaşma stratejileri ve azgelişmiş ülkeler: Türk elektronik sektörü örneği
New production techniques, internationalization strategies and developing countries: The case of Turkish electronics industry
- Tez No: 100781
- Danışmanlar: PROF.DR. NURHAN YENTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
yeni üretim teknikleri, uluslararasilaşma stratejileri ve azgelişmiş ülkeler: türk elektronik sektörü örneği ÖZET Günümüzde dünya ekonomisinde yaşanan krizle birlikte, bu krizden çıkarak bir yeniden yapılanma gerçekleştirme amacına dönük çabalar sözkonusudur. Firmalar tarafından geliştirilen yeni üretim teknikleri ve bunların farklı ulusal ortamlara uyarlanabilmeleri sorunu oldukça önem taşımaktadır. Bu çalışmayla amaçlanan bu sorunun farklı toplumsal bağlamlarda gerçekleşme biçimleri üzerinde durmak; Türkiye gibi azgelişmiş ülkelerde (AGÜ) uygulanma nedenleri ve bu uygulamaların istihdam, teknoloji, ücretler, çalışma koşullan, sendikal ilişkiler açısından doğurduğu sonuçları ortaya koyabilmektir. Bu doğrultuda ilk bölümde dünya ekonomisindeki krizi ve yeniden yapılanma süreçlerini açıklayan mevcut teorik yaklaşımlar sergilenmektedir. Bu yaklaşımlar kendi aralarındaki ortak ve farklı boyutlarıyla ele alınmakta, birbirleriyle karşılaştırılıp, eleştirilmektedir. Teorik bir çerçeve oluşturma amacına dönük bu bölümde“post-Fordizm”diye adlandırılan Esnek Uzmanlaşma, Düzenleme Okulu ve Tekno-ekonomik paradigma yaklaşımları değerlendirilmekte ve bu yaklaşımların eleştirisi bu çalışmada benimsenen Marksist Uzun Dalga yaklaşımından hareketle yapılmaktadır. Yapılan değerlendirmede bu teorileri kesen ortak eksenin krizin“eksik tüketimle”açıklanması olduğu; farklı vurguların piyasalar, teknoloji ve kurumlar üzerinde yoğunlaştığı ileri sürülmektedir. Bu nedenle de krizden çıkışta ve yeniden yapılanmada üretkenlik artışları sağlayacak etkenler öne sürülmektedir: Küçük firmaların yeniden canlandınlmasıyla firmalar-arası esnek, iletişim ağlarına dayalı örgütlenme biçimlerinin, yeni teknolojilerin ve emek süreci örgütlenme biçimlerinin ve kurumsal yapılarda yeniliklerin teşvik edilmesiyle sağlanan üretkenlik artışlarının krizden çıkışı mümkün kılacağı iddia edilmektedir. Bu çalışmada benimsenen yaklaşıma göre ise üretim süreçlerinin ve teknoloji transferinin çeşitli mekanlara göre farklılaşmasının arkasında kriz olgusunun yatmakta; bu olgunun arkasında ise artan rekabetle birlikte sermayenin aşırı birikimine bağlı olarak kar oranlarının düşme eğiliminde olduğu ileri sürülmektedir. İkinci bölümde bu teorik yaklaşımlardan hareketle AGÜ'de yapılan ampirik çalışmalar ve elde edilen bulgular değerlendirilmiştir.Her bir teorik yaklaşıma dayalı olarak yapılan ampirik araştırmalarda AGÜ'e, buralarda uyarlanan teknolojinin niteliğine ilişkin elde edilen veriler, odaklandıkları analiz birimi, uyarlanış nedeni ve uyarlamanın sonuçlan ortaya konulmuş ve eleştirilmiştir. vuıÜçüncü bölümde Türkiye'de bir uluslararası şirketin teknoloji ve emek kullanımına ilişkin stratejilerini saptamak üzere bir açıklayıcı model geliştirilmiştir. Bu modelin temel varsayımları şunlardır: Pazar, teknoloji, kurumlar ve rekabetteki değişimler, yani sektörde sermaye birikiminin dinamikleri tekil firmanın özgül stratejilerinin oluşumunu belirlemektedir. Sözkonusu uluslararasılaşma stratejileri ise firmanın belli bir ülkedeki/bölgedeki işletme stratejisini belirlemektedir. Bu işletme stratejisinde teknolojinin ve emeğin kullanılış biçimi firma stratejisi tarafından belirlenmekte; ancak bulunulan yerel koşulların nitelikleri tarafından dönüşüme uğrayıp, şekillenmektedir. Böylesi bir modelden hareketle sınanmak üzere bazı hipotezler ileri sürülmüştür. İncelenmek üzere elektronik sektörü seçilmiş ve bu sektörde faaliyet gösteren bir uluslararası şirketin Türkiye'deki işletmesinde izlediği teknoloji ve emek kullanımı stratejisi ortaya konulmuştur. Buna göre ileri sürülen hipotezlerin sınanmasında şu bulgular elde edilmiştir: Elektronik sektöründe kar oranının düşme eğilimine bağlı olarak dünya çapında bir aşın birikim krizi yaşanmaktadır. Sektörde artan rekabetle birlikte sermaye yoğunluğu yükselmekte, üretim kapasitesinin efektif talebi aşması kapasite fazlasına yol açmaktadır. Bu nedenle firmalar karlılıklarını yükseltmek üzere hem mali işlemler üzerinde ve firma satınalımlanyla finansal bir yeniden yapılanmayı gerçekleştirmekte, hem de üretim birimlerini ademimerkezileştirerek başka ülke ve bölgelere kaydırmaktadırlar. Artan üretim kapasitesi firmaları dünya ölçeğinde en elverişli yerlerde üretimlerini gerçekleştirmeye zorlamakta; ancak yine de genişleyen pazarların bulunduğu belli bölgelerde yoğunlaşma sözkonusu olmaktadır. Bu gelişmeler sonucunda ilgili firma da bir reorganizasyon evresinden geçmektedir. Üretim düzeyinde yeniden yapılanmanın bir boyutu fırmamn stratejik faaliyet birimlerinin oluşturularak firmanın parçalanması ve global ölçekte merkezin denetimine tabi tutulmasıdır. Diğer önemli boyut ise üretim yerlerinin büyük ve genişleyen pazarların olduğu (ABD ve Güneydoğu Asya gibi) bölgelere kaydırılma eğilimidir. Firmanın Türkiye'deki işletmesine yüklediği işlev ise Türkiye'nin iç pazarında güçlü bir konum elde etmenin yamsıra Ortadoğu ve civar bölgelere ürünleri satabilen bir ihracat üssü olmasıdır. Bu doğrultuda üretimde mevcut teknoloji yenilenmiş, firmada sermaye yoğunluğu ve emek üretkenliği yükselmiş, direkt üretimde çalışan işçilerin sayısı azalmış, vasıflı işgücüne olan ihtiyaç ve iş yoğunluğu artmıştır. ıx
Özet (Çeviri)
NEW PRODUCTION TECHNIQUES, INTERNATIONALIZATION STRATEGIES AND DEVELOPING COUNTRIES: THE CASE OF TURKISH ELECTRONICS INDUSTRY SUMMARY The world economy is in a deepining economic crisis. This phenomenon enables restructuring efforts of main social actors like trade unions, nation-state and intenational firms. Many firms are developing new production and management techniques to rationalize their factories and try to transfer them into other localities. With other words in order to globalize their production, their main problem is going to be how to reproduce their technological capacities in different national contexts. It is the main purpose of this thesis to enlighten this problem, namely transferring new production techniques to different contexts in accordance with less develeoped countries (LDC). The differences occurring in transferring new technological-organizational developments to LDCs and its consequences on employment, labor utilization, working conditions, supplier relationships are discussed. In the first chapter main theoretical aproaches on the economic crises and restructuring are discussed and their differences and similarities are handled critically. The so called“post-Fordist”theories, Flexible Specialization, Techno- economic paradigm and Regulation School are compared and criticised based on Marxist Long Wave approach. After an evaluation of the differences and similarities of these theories main conclusion drawn is that these theories share one common point related with the economic crises. They each explain the crisis with the“underconsumption”argument, but put emphasis on different factors like market changes, technological developments and institutions. This is why the way out of crises is based on a new, small, flexible network-like organized firm type which with the help of new technologies and organizational forms in the labour process is able to adopt itself to the changing demand conditions and therefore contributes to the revitalization of the economy as a whole. Contrary to this theoretical position the main argument here is that behind these technological and organizational innovations in the production process lie the dynamics of the crisis. The reason lying behind the crisis is the falling rate of profit which consequently causes an overaccumulation of capital. In the second chapter technology transfer to LDCs based on different theoretical approaches are compared according to their empirical evidence and findings. Each approach is critically examined in relation with their focus on unit of analysis, reasons and consequences of the technology transfer.In the third chapter an explanatory model is developed in order to test some propositions related with technology and labor utilization strategies of an international firm acting in Turkey. This model is build on the assumption that structural factors like markets, technology and institutions and competition affecting the sectoral capital accumulation dynamics are basic determinants of a firm's internationalization strategy. These strategies on the other hand determine the firm's business strategy in each local region or country which determines the specific technology and labor utilization strategy of the firm. But this business strategy takes ist specific shape according to local characteristics of the national boundaries. When testing some propositions electronics industry is researched. Main findings are the following: In the world electronics industry there is an overaccumulation crisis based on the falling rate of profits. With increasing competition in the industry capital intensity is growing rapidly which - as production capacity overrides effective demand - results in overcapacity. Therefore international firms are confronted with restructuring problems. They use both speculative financial investments and decentralize their production units when relocating them to different regions/countries worldwide. They outsource some of their activities or build strategic business units which are coordinated by central headquarters. The international firm researched in this work is also going to restructure itself by rationalizing its production system through firm takeovers, new technological efforts, outsourcing etc. and relocating its activities according to the differentiation of core and periphery or growing/emerging markets. In this internationalization strategy as the main determinant of the adoptation of the firm's technological ressources to different localities especially North America and South East Asia regions are gaining growing importance. The role given to the firm's production unit in Turkey related with its international production chain is also going to change. From an orientation to inland markets there is a change towards an orientation to export-markets. The firm's business strategy aims to use the fabric as an export platform especially for the Middle East region. Accordingly the fabric is equipped with new technology, with a growing emphasis on machine utilization times. This increases labour intensity and with an orientation towards new technologies the requirement for skilled workforce also increases. XI
Benzer Tezler
- 2,3,7,8-TCDD (tetraklorodibenzo-p-dioksin)'nin ratlarda oluşturduğu oksidatif stres üzerine quercetinin koruyucu etkisinin araştırılması
The investigation of protective effect of quercetin on oxidative stress induced in rats of 2,3,7,8-TCDD (tetrachlodibenzo-p-dioxin)
OĞUZ ÇAKIR
- Toz metalurjisi
Başlık çevirisi yok
MAHMOUD SORAHİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Metalurji MühendisliğiMarmara ÜniversitesiMakine Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN YEREBAKAN
- Frezeyle tornalama operasyonunun geometrik, kuvvet ve ısıl modellenmesi
Geometric, force and thermal modeling of turn-milling operations
UMUT KARAGÜZEL
Doktora
Türkçe
2016
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BAKKAL
PROF. DR. ERHAN BUDAK
- Bazı denizel makroalg özütlerinin fitokimyasal özellikleri ve su ürünleri işleme teknolojisinde kullanım olanaklarının araştırılması
Phytochemical properties of some macroalgae species and investigation of their possible uses in the seafood processing technology
BAHAR GÜMÜŞ
Doktora
Türkçe
2014
Su ÜrünleriAkdeniz ÜniversitesiSu Ürünleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÜNLÜSAYIN
- Akrilik bazlı çok katmanlı sürdürülebilir kompozitlerin yönlenmeye bağlı mekanik özelliklerinin analitik ve sayısal olarak doğrulanması
Analytical and numerical validation of the orientational mechanical properties of acrylic based multilayer sustainable composites
KEREM KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA BAKKAL