Ticari sunum mekanlarına bakıştaki ve mimarın konumundaki değişmeler
The Outlook of commercial presentation spaces and the function of architect and its development in history
- Tez No: 101174
- Danışmanlar: DOÇ.DR. BELKIS ULUOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
TİCARİ SUNUM MEKANLARINA BAKIŞTAKİ VE MİMARIN KONUMUNDAKİ DEĞİŞMELER ÖZET İçinde bulunduğumuz dönem içerisinde 'tüketim' kavramı pek çok şeyi, hatta kimi savunulara göre herşeyi belirleyendir. Bu yüzdendir ki bugün artık, tüketim kavramının bizi psikolojik, sosyal, kültürel, toplumsal vb. pek çok yönden belirlediği, etkilediği düşünülmekte, tartışılmakta ve çözümler aranmaktadır. Günümüz toplumunun anahtarı 'tüketim' kavramının doğrudan etkili olduğu tüketim mekanlarından biri olan 'ticari sunum mekanları' ve 'ticari sunum mekanları tasarlayan mimar' bu tezin konusudur. Çünkü bugün pek çok mimar tüketim mekanları tasarımında uzmanlaşmayı seçmekte ve tüketimi artırmakta rol oynayacak ticari mekanlar tasarlamaya çalışmaktadır. Bu tezle birlikte konu edinilen ticari sunum mekanlarının varlığı ve tarihsel süreç içerisindeki değişimi, ekonomik gelişmeler ve ürün ile dolaysız olarak bağlantılıdır. Endüstri Devrimiyle birlikte tarım toplumunun değişim değerine dayalı ürünü 'meta' haline gelmiş, üretim teknolojilerinin gelişmesi ile ortaya çıkan meta birikimi sorunu tüketimi daha da önemli kılmıştır. Aşın meta birikiminin çözümü olan tüketim için yollar aranmaya başlamıştır. Tüketim için yollar arayışı da temelinde 'ürüne bakış' la ilgilidir. 18.yy Endüstri Devrimi'nden 20.yy başlarına kadarki 'ürüne bakış' ile 20.yy başlarından, 20.yy ortalarına kadarki 'ürüne bakış' arasında farklılıklar görülür. îlk zamanlar ürüne bakışla 'endüstriyel eşyaların kültürel hakimiyet olgusu sağlayabileceği' savunulmuştur, insanlar, ürüne sahip olmakla servet, statü, şöhret gibi şeylere sahip olacağı yönünde motive edilmiştir. 20.yy başlarında ise o güne kadarki durumdan bir kopuş yaşanmış, yeni ve farklı bir sürece girilmiş ve ürüne bakış mantıksal bir çerçeveden olmuştur. Bu dönemde ürüne karşı 'objektivist' bir bakış açısı güdülmüş ve ürünün insana yararlılığı üzerinde durulmaya başlanmıştır. ? V-20.yy Modernist anlayışın ürüne karşı 'objektivist' bakışı, yüzyılın ikinci yansından itibaren eleştirilmeye başlamış ve ürüne bakış 'subjektivist' bir hal almıştır. Ürüne bakış değişmiş ve ürünün anlamının insanın sosyal farklılığını öne çıkartmakta kullanılabileceği üzerinde durulmaya başlanmıştır. Bu dönemle birlikte insan tüketimin nesnesi olmaya başlamış ve 'kitlesel birey' in yaratılması amaçlanmıştır. Sınıf kavramını 'kitle'ye dönüştürerek ihtiyaçlarının ve hüsranlarının karşılığım tüketim mallarında arayan 'birey' i yaratmak için zevkler ve fikirler üzerinde manipülasyon yapılması savunulmuştur. Bunun için de yeni gösterge sistemlerinin ya da imajların yaratılması çözüm olarak görülmüştür. 'Bildik' e dayanan imaj, kitleyle iletişime geçebilecektir ve insan tanıdığı, bildiği, arzuladığı birşeyle ya da onu hatırlatan, hayaller kurdurabilen birşeyle karşılaştığında ürüne karşı olumlu bir tepki verecektir. însan daha çok tüketecektir. 20.yy ikinci yansıyla satışm anahtan olarak görülen imajların sunulacağı yer ise medyadır. Ürün satışı penceresinden bakıldığında imaj, satıcının insanlarla iletişim kurabilmesi için bir araç, belirli bir toplumsal konum içinde belli amaçlar için gerçekleştirilen kurgusal bir görüntüdür. Satışı artırmak ve satıcının pazar içerisindeki kimliğini belirlemek için kullanılan imaj, aynı zamanda, insana 'kimlik kazanacağı' çağnsını yapar. Ticari sunum mekanlan da ürüne bakıştaki değişime paralel olarak değişim göstermiş, tip, boyut, form vb. yönlerden değişikliklere uğramıştır. Daha çok satışın imajlar aracılığıyla olacağı görüşüyle birlikte, ticari sunum mekanlarında da 'imaj' talep edilir hale gelmiştir. Bu mekanların sunacağı imajın kitleyle iletişim kurmada yardımcı olacağı farkedilmiştir. Kitleyle iletişimi sağlamak için mimari söylem oluşturulmalı ve buradaki mimari, kitle iletişimin yaygın mesaj lany la ortak karakterlere sahip olmalıdırlar. Bu da ancak mevcut repeturdan yola çıkarak tasarlanan bir mimariyle sağlanabilir. Böyle bir mimariye sahip olan ticari sunum mekanı, kitleyle iletişimi sağlayabilecek ve tüketimin artmasında, satıcının pazar içerisinde ve tüketicinin zihninde imajının oluşmasında etkili olacaktır. Satış olayında inşam etkilemede mekanının mimarisinin öneminin farkına varan satıcı, önceleri mekanım kendi düzenlemeye ve belirlemeye çalışırken, 1920'lerle -VI-birlikte profesyonel tasarımcılara ihtiyaç duymaya başlamış 1950'lerle birlikte mimarın ticari sunum mekanı tasarımına girişi hızlamışür. Mimar, modenist dönemde ürünün yaralılığını ve teknolojisini göstermek, inşam geliştirmek yolunda sade, teknolojik, fonksiyonel ticari sunum mekanları tasarlarken, tüketim politikaları ve toplumsal, politik değişimlerle 'imaj' sağlama görevini üstlenmiştir. Bunu da, her bir kişi için iyi tanımlanmış, anlaşılır, heyacan verici, kitleyle iletişim kuran, tüketiciyi ikna edebilecek bir mimari tasarlayarak sağlamaya çalışmış ve mimar ticari sunum mekanlarına insanın 'tad' duyusunu geliştirmekten çok 'tad' duyusuna hizmet etmek/dayanmak penceresinden bakmaya başlamıştır. Tarih içerisindeki gelişmelerle birlikte mesleki uzmanlaşma başlamış ve ticari sunum mekanlanmn da tasarımı 'ekip çalışması' ile mümkün olmaya başlamıştır. Böylece mimar, statüsü ve rolü değişmiş, ekibin bir üyesi olarak görülmeye başlar. Mimar çoğu zaman, ticari sunum mekanının imajım tasarlamada ekiple ve müşterisiyle işbirliği yaparak, daha çok kar sağlayamada yardımcı olacak ticari sunum mekanını oluşturma yolunda ilerler görünür. Mimarın ticaret için kitle iletişimi sağlayan bir mimari yaratması ve bunu tasarlamak için ekip içerisindekilerle ve işverenle ilişkisi, modernist mimarlar tarafından eleştirilmiştir. Bu eleştirilerle; mimarın işbirliği yaparak mimarın bugüne kadarki statüsünün kaybolmasına sebep olduğu ve kitle ile iletişim kurabilen bir mimari tasarlayarak yaptığı şeyin mimarlık olmadığı üzerinde durulmuştur. Bütün bu eleştirilerin temelinde, mimarın ondan istenen geniş beklentilerin dışına çıkıp, yaptığı tasarımla kullanıcıların günümüz yaşam tarzlarına radikal olarak meydan okumasıdır.. vıı-
Özet (Çeviri)
THE OUTLOOK OF COMMERCIAL PRESENTATION SPACES AND THE FUNCTION OF THE ARCHITECT AND ITS DEVELOPMENT IN HISTORY SUMMARY Nowadays, many events infect - according to some theories everything- is determined by the concept of 'consumption.' Accordingly, it is team discussed and analysed that the concept of consumption determines us psychologically, socially, culturally etc. The concept of 'consumption', the key to our modern world, is especially effective on 'commercial presentation spaces.' And the architect, who designs those commercial spaces, is the subject of this thesis. Many architects nowadays choose to specialise on 'consumption spaces' and their designs are made with the motive to enhance to consumption. The commercial presentation spaces and their evolution thorough the history is directly related to economic developments and products. Starting with the Industrial Revolution, the use value of product of the agricultural society transformed and it become a 'commodity.' And thorough the development of production technologies, there were many plus products, and the importance of consumption was understood. In other to enhance the consumption, one must start with now the product is approached. Social and technological developments in history effected how the product was viewed. The newest trend is that the product can give a personalty to a human being. It is now time for images. Image was meant as a medium for produces to communicate with the people. The image used to enhance the sales and define the position of the produce in the market, promises to people on 'identity.' The approach to the product changed, the commercial presentation spaces began to change in space, type, dimension etc. Although the image is directly related to the sale, commercial presentation spaces too become part of on image, since it was related that the image of those spaces communicates with the people. The - vin.architecture, which was to be helpful to communicate with the people, should acquire a character of mass communication. The seller soon realised the importance of the presentation space. Whereas till 1920s the spaces were made by their own organisation, beginning 1920s professional designers gradually took ever, and since 1950s the architects play an important role in the design of commercial presentation spaces. The architects were designing simple, technological and functional commercial presentation spaces in the modernist period in order to make point of the usefulness of the product, and its technology. When the politics of consumption began to determine the shape of these spaces, the job of the architect become to provide an 'image.' In other words, a space well defined, exciting and communicative. Due to the professional specialisation, design of commercial presentation spaces became teamwork. The architect works in coordination with his client and various teams in other to come up with a commercial presentation space that allows the maximisation of the profit. The modernist architects have criticised the role of architect in ' a mass- communication architecture' and his close cooperation with the client. Their idea is that the architect should stop to conform the daily lives of the people, but he should in fact challenge those very daily lives. -IX-
Benzer Tezler
- Ticari amaçlı sergilemelerde farklı ürün türlerine göre iç mekan tasarımı
The interior design of retail exhibitions according to different types of products
BİLGE SAYIL ONARAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2006
İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF.DR. AYHAN AZEM AYDINÖZ
- Sosyal medya ve sanat ilişkisi
The relationship of social media and art
AYNUR KARAGÖL
Doktora
Türkçe
2022
Güzel SanatlarYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. DR. LÜTFÜ KAPLANOĞLU
- Yöresel kültürün sunumunda kent ölçeğinde sergileme: Şanlıurfa örneği
Başlık çevirisi yok
ŞEYDA KARAÇİZMELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
MüzecilikYıldız Teknik ÜniversitesiMüzecilik Ana Bilim Dalı
PROF. TOMUR ATAGÖK
- Peyzaj tasarımlarında kullanılan bitki materyali standartlarının belirlenmesine yönelik bir araştırma
A research on standards determination of the plants used for landscape design
YUSUF EVREN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Peyzaj MimarlığıEge ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BÜLENT ÖZKAN