Aksu Çayı havsasının jeomorfolojisi
Aksu River basin geomorphology
- Tez No: 102260
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ SELÇUK BİRİCİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 264
Özet
ÖZET DOKTORA TEZİ AKSU ÇAYI HAVZASI'NIN JEOMORFOLOJİSİ Danışman : Prof. Dr. Ali SELÇUK BİRİCİK 2000, Sayfa:252 Jüri : Prof Dr. Ali SELÇUK BİRİCİK Batı Toroslar da gelişmiş en büyük akaçlama havzası Aksu Çayı ve kollarının oluşturduğu drenaj şebekesidir. Harita üzerinden yapılan hesaplamalar göre 3863 km2'lik bir sahayı içerisine alan havza doğudan Köprü Çayı Havzası, batıdan Çeltikçi, Bucak, Kestel Polye gruplarının doğusundaki yükseltilerle sınırlanmıştır. Araştırma alanının en kuzeyinde Eğirdir Gölü yer almaktadır. Aksu çayı ve tabilerinin teşkil ettiği vadi tabanlarında Akdeniz İklimi özellikleri gözlenir. Doğal bitki örtüsü de buna bağlı olarak genellikle maki elemanlarıdır. Havzanın yüksek kesimlerinde artan yükseltiye bağlı olarak iklim karasallaşma eğilimi göstermektedir. Bunun doğal sonucu olarak bitki örtüsünde de iğne yapraklılar lehine bir değişme gözlenir. Kuzey kesimlerde yer yer subalpin çayırlara geçilmektedir. Aksu Çayı havzasında yer eden jeolojik formasyonlar genellikle allokton birimlerdir. Doğu kesimde Beyşehir, Hoyran ve Antalya nap birlikleri bulunur. Batıda yer eden formasyonlar genellikle Likya naplanna ait oluşuklardır. Bu formasyonlar daha çok Mesozoik yaşlı temelde ofiolitik melanj, üste doğru kaim konglomera ve kalker tabakaları ile temsil edilirler. Tersier'e ait konglomera kumtaşı ve flişler adı geçen formasyonlar tarafından uyumsuz olarak örtülmüşlerdir. Bu durum allokton kökenli nap yerleşimleri ile sağlanmıştır. Neojen çökeller inceleme alanına komşu olan Burdur, Eğirdir, Beyşehir Gölü gibi çöküntü sahalarında gözlenir. Bu çökeller büyük ihtimalle Aksu Çayı Havzasmda gelişen erozyonal faaliyetlere bağlı olarak süpürülmüşlerdir.VI Aksu Çayı Havzasında jeomorfolojik gelişim iki önemli morfo-dinamik süreçle sağlanmıştır. Bunlar Flüviyatik etkenler ve karstlaşmadır. Neo-tektonik gelişmelerde bu süreçlere önemli katkı sağladığı izlenmektedir. İnceleme alanı bütün Anadolu'da olduğu gibi en azından üst-Pliosen de bir peneplenleşmeye uğramış olmalıdır. Peneplenin üst-Pliosen sonrası deformasyonu tektonik hareketlerle sağlanmıştır. Bu hareketler günümüze kadar aralıklarla devam etmişlerdir. Özellikle üst-Pliosen akarsu şebekesinin bir taraftan tektonik diğer bir taraftan karstik süreçlerle tahrip olduğu asılı vadilerin varlığından anlaşılmaktadır. Yer yer yükselen kütlelere sürempoze veya antesedant biçimde gömülen akarsular yörede“Kapız”denilen bir takım dar ve derin boğazlar oluşturmuşlardır. Aksu çayı vadisi vadi tabanından itibaren doğu ve batı kesimlerinde kademeler halinde yükselmektedir. Gerek üst pliosen sonrası gerek Kuaterner içinde gelişen karstlaşma ile inceleme alanı yoğun karstlaşmanm izlendiği bir görünüm almıştır. Gelişen polyeler Kuaterner' in yağışlı devrelerinde göl oluşumları meydana getirmişlerdir. Aksu Çayı akaçlama havzası aşağı çığırında daralmaya uğrar geliştirdiği dolgu düzlükleri üzerinde menderi hareketler yaparak Antalya doğusunda Akdeniz'e ulaşır.
Özet (Çeviri)
VII ABSTRACT The biggest drainnage river basin developed in the west Toros mountains is the drainnage system of Aksu River and its tributaries. According to the calculations done over the map, this river basin which contains an area 3863 km2, is limited with the altitudes in the east by Köprü River basin and with the altitudes in the west by the groups of Çeltikçi, Bucak, Kestel Polje and Eğirdir Lake takes place in the northhernmost the research area. The charrecteristics of the Mediterranean climate are observed in the valley-plains formed by Aksu River and its tributaries. Therefore, the natural vegetation cover is generally the machia elements İn the higher sections of the river basin The climate tends to be terestrial because of the increasing altitude. As a natural resut of this, achange in favaur of conifers is observed in the vegetation cover. İn the norhern regions, subalpin meaodows are seen here and there. The geological formations that take place in Aksu River basin are generally allochton units. İn the north region, there are Beyşehir, Hoyran and Antalya nappes unions The formations that take place in the west are generally the formations of Likya nappes. The formations are Mesozoik years old and they are represented by ophiolitic melanj in the basis and by the layers of thick konglomerrare and limestone in the upper parts. The konglomerare sandsstone of Tersier and flishs are covered inharmoniously by abouse mentioned formations. This position is ensured by the nappes settlement of allochtonorigins. The neocene sunken blocks are observed in the subcidence regions such as Burdur, Eğirdir and Beyşehir Lake., which are neighbours to the research area. These sunken blocks are probably denudated because of the erosional activities developed in Aksu River basin. The geomorphological development in Aksu River basin in ensured by two important morpho-dynamic processes. These are fluviative factors and karsting. Moreover, it is observed that the neo-tectonic developments also contribute to these processes. The research are must be peneplained at least in the upper-Pliosen., as it is in whole Anatolia. The deformation of the peneplaine after the upper -Pliosen is ensured by the tectonic movements. These movements have contiuned up today at intervals. TheVIII existence of the hanging valleys shoes us that especially the upper- Pliosen river system is demolished by both the tectonic and karstic processes. The river buried in the masses rise here and there in the surempose or antecedant form, contitute some narrow and deep gaps called“Canyon”in this region. Aksu River valley rises step by step from the valley-plain in the east and west regions. The research area got a view in which an intensive karsting is seen because of both the karsting after the upper. Pliosen and the karsting developed in Kuaterner. The developed poljes constituted lake formations in the rainy terms of Kuaterner. The drainager river basin of Aksu river becomes narrow and it reachesto the mediterranean in the east of Antalya by making folding movements on the upbuilding plains that it has developed.
Benzer Tezler
- Aksu Çayı (K.Maraş) Havzasının su yönetimi amaçlı coğrafi analizi
Aksu Stream (K.Maraş) Basin geographical analysis for water management purposes
OSMAN SARIGÜL
- Aşağı Aksu Çayı havzasındaki jeolojik birimlerin geçirimlilik özellikleri ve SCS yöntemi ile yağış-akış ilişkisinin incelenmesi
The examination of the permeate features of the geologicalunits on Asagi Aksu River basin and the precipitation and flow relation using SCS method
SERDAR ADANIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT MUTLUTÜRK
- Nehir su kalitesinin deterministik modelleme ve ekolojik risk analizi yöntemleri ile değerlendirilmesi ve yönetimi: Aksu çayı uygulaması
Assessment and management of river water quality by deterministic modeling and ecological risk analysis: Aksu stream application
SEÇİL TÜZÜN DUĞAN
Doktora
Türkçe
2024
Çevre MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE MUHAMMETOĞLU
- Giresun ilindeki Aksu Çayı su toplama havzasının yağmur ve akış karakteristikleri üzerinde bir çalışma
A Study on the rainfall and flow characteristics of Aksu Creek watershed in Giresun province
ALPER SERDAR ANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. CENGİZ OKMAN
- Büyük Melen havzasının su kalitesinin belirlenmesi
The determination of Büyük Melen basin's water quality
SELEN ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Çevre MühendisliğiSakarya ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ŞENGÖRÜR