Türk tiyatrosunda Komik-i Şehir Naşit Bey ve ailesi
Komik-i Şehir Naşit Bey and Naşit family in the Turkish theatre
- Tez No: 103882
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. DENİZ MUTLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
ÖZET 1889 - 1943 yıllan arasında yaşamış olan Komik-i Şehir Naşit Bey, tuluat sanatına getirdiği pek çok yenilik ile Türk tiyatrosuna damgasını vurmuştur. Ona gelene dek, kaba güldürüye, basmakalıp tekerlemelere dayalı olan tuluat sanatı, onun ellen'nde ince mizaha, müstehcenlikten annmış esprilere ve disipline bürünmüştür. Tipleri karikatürize eden ve gündemi yakalayan espriler yapan, bir halk komedyeni geleneğini yerleştirmiştir. Naşit Bey, İbiş tipini batılı bir halk komedyeni haline getirmiştir. Onun amacı tuluatı tamamen değiştirmektir. Dönemin konservatuan sayılan Muzika-i Hümayun'da italyan ustaların yanında yetişmiştir. Osmanlı tuluatının İbiş'ini çok yönlü bir hatk komedyeni yapabilmesinin en büyük sebebi de budur. İtalyan halk tiyatrosunu Commedia dell'Arte ustalanndan öğrenmiştir. Tuluat, metni iki sayfayı geçmeyen, oyunun tamamen oyunculann keyfine bırakıldığı bir tiyatrodur. Oysa Naşit Bey bunu doğru bulmaz. Oyunlar metne dökülmelidir. Oynadığı tüm oyunlan düzenli defterlere yazar. Ancak bunun yanı sıra seyircinin ruh hali ve ilgilendiği konular da göz önüne alınarak o günün seyircisini oyuna çekebilecek doğaçlamalar eklenmelidir. Provaya çok önem verir Komik-i Şehir Naşit. Oyunlarındaki her oyun kişisinin karakteri ve görevi önceden belirlenmiş, söyleyeceği sözler önceden yazılmış, hazırlanmış ve prova edilmiştir. Tuluat tiyatrosuna getirdiği tüm bu yeniliklerle Türk Tiyatrosu tarihinde önemli bir yer edinmiş olan son komik-i şehir Naşit Bey, hastalığının son aşamalanna kadar sahneden uzaklaşmamış, ölümüyle de yerini çocukfan Selim ve Adile Naşife bırakmıştır. Bu iki oyuncu da yaşamlan boyunca babalannı utandırmamışlardır. Ağırlıklı olarak Naşit Bey'in ele alındığı bu tezde, onun izinde giden ailesine de değinerek, Türk tiyatrosuna emeği geçmiş üç kuşaklık bir tiyatrocu aile incelenmiştir. v»
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Komik-i Şehir Naşit Bey who leaded between 1889-1943 leaved his mark on Turkish Theatre because of getting lots of newness to tuluat art. Until him eventhogh the tuluat art depende4 on rather roughly done comedy and cliche playful formulas found in folk narratives, in this hands it had sensitive humor, comedy without obscene things and discipline. He brought a tradition about national comedians who caught the day with his witty remarks and caricaturated the caracters. Naşit Bey made- the- M$ character westernized national comedian. His aim was completely changing the tuluat He had been trained by Italian teachers at Muzika-i Hümayun which was that period's conservatory. This was the cause of that he made the OsmanU Tuluat's İbiş^ many sided national comedian.He had learned the Italian national theatre atCommedia dell'Arte theachers. Tuluat, is a theatre which has maximum two paged text and the play leaves actor's mind. But Nasit Bey didn't Fin4 it true. In his point of view plays must be written in text. He write all of his plays in orderly notebooks. Moreover extemporizations must be added to the text which bring the viewers to the play. Komik-i Şehir Maşit considers important the rehearsal. In his plays every dramatise persona's characters and duties determined, their words written and their rehearsals done ir+the beginning. Wrth this newness that he brought to tuluat theatre^e got an important place in Turkish theatreand he was the last komik-i şehir while the last stapes of his illness, he wasn't going far away from the stages and with his death he brought his place to his children Selim and Adile Naşit. This two player hadn't made their father felt ashamed throughout their Irfes. This treatise, especially Naşit Bey and his family which was following him that a player family from three generation are considered. Vfi
Benzer Tezler
- Günümüze kadar gelmiş köy seyirlik oyunlarından örnekler
Samples of traditional village plays are still staged today
MEHTAP ÜÇÖZ ÇEBİ
- Mizah teorileri bağlamında geleneksel Türk tiyatrosu
Traditional Turkish theater within the context of humor theories
PAMUK NURDAN GÜMÜŞTEPE
Doktora
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AHSEN TURAN
- Türk tiyatrosunda Sururi ailesi ve sanatçı kişiliği ile Gülriz Sururi
Sururi familiy of the Turkish theater and artistic personality of Gülriz Sururi
YASEMİN SEVİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. MURAT TUNCAY
- Geleneksel Türk halk tiyatrosundan sinemaya ikili komik: Zeki Alasya-Metin Akpınar örneği
From the traditional Turkish folk theater to the cinema commedy duos: The example of Zeki Alasya-Metin Akpınar
GİZEM DALİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSUN DURSUN
- İtalyan halk doğaçlama tiyatrosu arlechinno tiplemesinin ,geleneksel Türk tiyatrosu ortaoyununda ki İbiş tiplemesiyle karşılaştırılması
Comparison of arlechinno typage in italian folk improvisation theatre with İbiş typage in traditional Turkish theatre
ÖMER MENTEŞE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıAtatürk ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AYŞE PINAR ARAS