İşletmelerde ahlaki değişimin yönetimi ve bir model önerisi
Managing ethical change in businesses: An ethical change model
- Tez No: 103932
- Danışmanlar: PROF. DR. ALPARSLAN USAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
ÖZET Bu tezde, Türk işletmelerinin iş ahlakı açısından nasıl bir değişime ihtiyaç duydukları ve bu değişimin nasıl gerçekleştirilebileceği konusu üzerinde durulmuştur. Tezin ilk üç bölümü, iş ahlakının kuramsal altyapısına, son bölümü ise,“Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşundaki”yöneticiler üzerinde gerçekleştirilen bir survey e ayrılmıştır. Araştırmada, işletmelerin karşılaştıkları ahlaka aykırı davranış ve uygulamaların neler olduğu; bu davranış ve uygulamaların hangi etmenlerden kaynaklandığı; işletmelerin söz konusu davranış ve uygulamaları önlemek için ne tür çabalar gerçekleştirdikleri ve işletme yöneticilerinin iş ahlakına yönelik tutumları belirlenmeye çalışılmıştır. Daha sonra da, işletmelerde iş ahlakına aykırı davranış ve uygulamaların önlenebilmesi/ortadan kaldırılabilmesi için bir“ahlaki değişim modeli”önerilmiştir. İş dünyasındaki iş ahlakına aykırı ilk üç davranışı/uygulamayı,“işverenlerle işgörenler arasındaki çıkar çatışmaları”,“vergi kaçırılması”ve“rüşvet alınıp verilmesi”olarak sıralayan deneklere göre, söz konusu davranış ve uygulamalar,“ekonomik yapı”,“eğitim sistemi”,“politik yapı”ve“yargı sistemi”gibi makro etmenlerden kaynaklanmaktadır. İş ahlakına aykırı davranış ve uygulamaları önlemek ve çalışanların ahlaki değerlerini güçlendirmek amacıyla araştırmaya katılan işletmelerin yarısından fazlasının bir çaba içerisinde olduğu bulgulanmıştır. Bu amaçla işletmelerin gerçekleştirdikleri çabaların başında,“denetim yapmak”,“iş ahlakı kuralları geliştirmek”ve“eğitim vermek”yer almaktadır. Deneklerin tamamına yakını,“işletmelerin iş ahlakına uygun etkinlik göstermesinin vazgeçilmez bir gereksinim olduğunu”;“iş ahlakından ödün verilemeyeceğini”ve“ahlaki değerlerin işletmeleri daha rekabetçi yapacağını”düşünmesine karşın; deneklerin yarısı,“yasaların açık noktalarından yararlanma”yı normal bir davranış olarak değerlendirmektedir. Deneklerin demografik özellikleriyle iş ahlakına yönelik tutumları arasındaki ilişkilerin araştırıldığı t-testi ve varyans analizlerinde, genç yöneticilerin iş ahlakına aykırı davranış ve uygulamalara karşı daha duyarlı oldukları ve işletmelerin iş ahlakına dönük bir çabada bulunmaları ile deneklerin iş ahlakına yönelik tutumları arasında bir ilişkinin olduğu bulgulanmıştır. VI
Özet (Çeviri)
ABSTRACT“What kind of ethical change is needed by Turkish companies”and“how this change can be implemented”are the main subjects of this dissertation. In the first three chapters of the dissertation, theoretical background of business ethics is discussed. The last chapter is devoted to a survey that is conducted among ISO 500 Companies' managers. In this survey, the most frequently encountered unethical behaviors and business practices in companies; causes of these unethical behaviors and business practices; measures taken against these behaviors and practices by the companies and attitudes of managers about business ethics are investigated and then to stop/remove unethical behaviors and practices in companies, an“ethical change model”is proposed. In the survey,“conflict of interest between employers and employees”,“tax evasion”, and“bribery”are found as the first three unethical behaviors and business practices in companies. According to respondents,“economic system”,“education system”,“political system”, and“legal system”are the major factors causing these unethical behaviors and practices. To stop the unethical behaviors/practices and to improve managers' and employees' ethical values, more than half of the responded companies are taking some steps.“Inspecting managers' and employees' behaviors”,“preparing code of ethics”, and“giving education”are among the most preferred methods by the companies. Almost all of the respondents believe that“companies must comply with business ethics”;“companies should not make concessions from ethical values”, and“ethical values make companies more competitive”. On the other hand, half of the respondents consider“taking advantage of legal deficiencies”as a normal behavior. According to the analysis of variance, younger managers are found to be more sensitive than older ones, in evaluation of unethical behaviors and business practices in the business world. T-test showed that there is a relationship between companies' efforts toward business ethics and their managers' ethical attitudes. Vll
Benzer Tezler
- Çalışanların iş ahlakı tutumlarının insan kaynakları uygulamaları algılarına etkisi
Employees' work ethics approaches' effect to human resources applications perception
FIRAT ERKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeUfuk Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE GÖZDE İYİCİL
- İç kontrol sistemi ve yönetsel karar verme ilişkileri üzerine nitel bir araştırma
A qualitative research on internal controlsystem and managerial decision making relations
HAVVANUR ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeBursa Uludağ Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ EREN BÖLÜKTEPE
- Kıyaslama yöntemi ve Türk Elektrik Endüstrisi A.Ş. uygulaması
Benchmarking and practice of Türk Elektrik Endüstrisi A.Ş. uygulaması
PAKİZE ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
İşletmeİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. ZEYNEP DÜREN
- İş ahlakı etik değerlerin oluşturulması alışkanlık haline getirilmesi ve bir işletmede uygulaması
Başlık çevirisi yok
ENDER YILMAZ ATİLLA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Mühendislik BilimleriGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsüİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ADNAN CEYLAN