1980 sonrası İstanbul mimarlığında kitsch olgusu
Kitsch in İstanbul architecture after 1980
- Tez No: 104005
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜNKUT AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
1980 SONRASI ISTANBUL MİMARLIĞINDA KITSCH OLGUSU ÖZET Bu çalışmada, 1980 sonrasında İstanbul mimarlığında kentsel çevreyi olumsuz yönde etkileyen kitsch binaların ortaya çıkmasına neden olan sosyo-kültürel yapıda ve mimarlık anlayışında gerçekleşen değişimler ele alınmıştır. Sonuç olarak, kitsch kavramı için yapılan tanımlara denk düştüğü varsayılan örneklerle de çalışma desteklenmiştir. Ancak öncelikle kitsch kavramının tanımı yapılmaya çalışılmıştır. Kitsch kavramının tanımı çok zor olmasına rağmen kitsch özellikleri taşıyan bir nesne ya da bir mimarlık ürünü ile karşılaşılınca bunu kitsch diye niteleyebilmek oldukça kolaydır. Bu kavramın tanımını yapabilmek için öncelikle kavrama estetik ve ahlaksal daha sonra da sosyo-kültürel açıdan yaklaşılmaktadır. Estetik açıdan kitsch niteliği taşıyan bir nesnenin özelliklerinin ne olması gerektiği; onun ne olmadığı yani gerçek sanat yapıtının özellikleri, sanat yapıtı ile sıradan nesne arasındaki farklar, kavramın etimolojisi ile ilgili bilgiler verilerek ve diğer değerlendirmeler göz önünde bulundurularak anlatılmaya çalışılmıştır. Kitsch diye nitelenen herhangi bir şey beğenilmediği ve horgörüldüğü için öyle nitelendirilmektedir. Ancak kitsch entellektüel çevrede onay görebilmiştir. Bunda da özellikle seçkinciliğin yadsınması olarak gelişen çoğulcu; ahlaksal ve ciddi olanın gösterilmeyen diğer yüzüne bakarak keyif almaya çalışan; S. Sontag'm dile getirdiği, bir sanatsal duyarlılık olan“camp”ile beraber standartlaşmış estetik kuralları kırarak sanatı bağlarından kurtarmaya; toplumun ilgilendiği göstergeleri popüler bir dille yansıtmaya çalışan“pop art”büyük bir rol oynamıştır. Bu yüzden kitsch kavramının tanımı yapılırken camp kavramının da tanımının yapılması uygun görülmüştür. Pop art kavramının tanımı ise onun mimarlık ortamında modernizmden ayrılan yeni yaklaşımın esin kaynağı olması bakımından diğer bölümde yer almaktadır. Üretim ve tüketim dengelerinin değişmesiyle, toplumsal yapı içinde konumlan hızlı değişen ama beğeni düzeyi ve görgüsü sınırlı kalmış olan kişilerin dolayısıyla gereksinimleri ve talepleri de değişmektedir. Bu gerçeğin bir sonucu olarak statü gösterme isteği ve boş zaman hazcılığının ifadesi olarak kitsch niteliği taşıyan ürünlerin ortaya çıkışı, kitsch kavramına sosyo-kültürel açıdan yaklaşarak değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme göz önünde bulundurularak 1980 sonrasında Türk toplumunun değerlerinin politik ve kültürel değişimlere paralel olarak değişmesi irdelenmiştir. vıKitsch uygulamalar için bir çeşit zemin hazırlayan modern sonrası mimarlık ortamında, modern mimarlığa getirilen belli başlı konudaki eleştiriler, bu dönemde öne çıkan kavramlar ve belirginleşen yaklaşımlar değerlendirilmiştir. Son bölümde ise mimarlık ortamındaki değişimlerin kitsch'e dönüştüğü, dört farklı işleve sahip mimarlık ürünü ele alınmıştır. Sonuç olarak belli bir seviyede görgü ve estetik bilgisi olmayan, gösterişe, abartıya, süse düşkün, eğitim düzeyi sınırlı olan tasarımcılar ve kullanıcıların biraraya gelmesiyle kitsch ortaya çıkmaktadır. 1980 sonrasında özellikle bu tip binaların çoğalması ile kentsel doku büyük oranda zarar görmekte, maddi ya da manevi kaynaklar boş süsler adına tüketilmektedir. vıı
Özet (Çeviri)
KITSCH IN ISTANBUL ARCHITECTURE AFTER 1980 SUMMARY In this study, the changes that took place in socio-cultural structure and the architectural vision that caused kitsch buildings to reveal Istanbul architecture effect the urban environment after 1980, are taken under examination. As a result of this examination, the study is backed up with examples that are assumed to be kitsch because of their similarities with the definition of“Kitsch Concept”. But primarily, the definition of“Kitsch Concept”is made. Although the definition of kitsch is a challenge, it is fairly easy to identify a kitsch object or an architectural product when encountered. In order to define this concept, firstly aesthetic-moral and then socio-cultural approaches are used. What must the specifications of an object with kitsch qualities is tried to be explained by firstly what mustn't it be ie. the specifications of real work of art and it's differences with the ordinary objects then by informations of the etymology of the concept and other evaluations taken into consideration. Anything that is referred as kitsch, is because it is disliked and is looked down upon. However, kitsch' s approved by intellectual circles. Artistical sensibility which S. Sontag expressed as“camp”, accepting the pluralist development as a denial of- elitism; enjoying what is serious and moral by looking at the other side of these works; and“pop art”breaking the standardized aestethic rules to set the art free of its chains; showing the societies' interest indicators in a popular way; had major roles in this approval. For this reason, while definition of“kitsch”is made, the need to make definition of“camp”under the same title is felt. In fact“pop art”is defined under another title, considering its being the inspiration of the seperation of the new architectural trend from modernism. With the changes in the production and consumption balances, the needs and demands of people whose social levels have ascended rapidly, but cultural levels, viumanners and likes are still limited, have also changed. As a result of this fact, appearance of kitsch as an expression of one's level in the society and free time hedonism, is evaluated with socio-cultural approach. Considering this evaluation, changes in the values of Turkish society parallel to the political and cultural changes are studied. The criticisms that have been brought to modern architecture on particular subjects, the concepts that are revealed during the time and the approaches that become clear, in the post-modern architectual environment that has formed sort of a base for kitsch applications, are evaluated. Four examples of the changes in the architectural environment that has transformed to kitsch are examined in the last part. As a conclusion, when men who don't have a certain level of manners and aestethic knowledge and who adore pretension, exaggeration, ornament, besides have a low level of education comes together as a user and as a designer, kitsch appears as the final product. After 1980, the increase in the number of buildings that are especially built in this sense, seriously damages the urban environment and physical or moral sources are wasted in the name of senseless ornaments. IX
Benzer Tezler
- 1980 sonrası Türkiye mimarlığında söylem
Başlık çevirisi yok
ALANUR KURTKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BELKIS ULUOĞLU
- Türkiye'de avangart modernizmin bir örneği olarakTercüman Gazetesi binası
As an example of avantgarde modernizm in Turkey:Tercüman Building
SÜMEYYE KAYMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MURAT GÜL
- Mimarlıkta otantiklik teknolojileri kartografisi: Teknik aracılar, özneleşmeler ve mimarlık kültürü
A cartography for technologies of authenticity in architecture: Technical media, subject and the culture of architecture
HÜSEYİN FURKAN BALCI
- Türkiye mimarlığı'nda modernizmin revizyonları (1960-1980)
Revisions of modernism in Turkey's architecture (1960-1980)
İDİL ERKOL
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ