İlköğretim okulları ikinci kademe din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme sorunları
Measurement and evaluation issues for primary school second level religious culture and ethics knowledge teachers
- Tez No: 108651
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMET ŞEVKİ AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Program, kişide gözlenmesi kararlaştırılan hedefleri,bunları gerçekleştirmek için düzenli eğitim ve sınama durumlarını içeren dirik bir bütündür diye tarif edilmektedir. Programın tarifinden de anlaşılacağı gibi bir program genel olarak kişide gözlenmesi kararlaştırılan hedefleri, bu hedefleri gerçekleştirmek için düzenli eğitim durumlarını ve ölçme ve değerlendirmeden oluşan sınama durumlarını içerir. Yukarıda sayılan programın öğeleri birbiriyle sürekli ilişki içindedir. Bir öge ile ilgili yapılanlar diğerlerini de etkilemektedir. Bir öğretim programının geliştirilmesi için öncelikle hedeflerin tespit edilmesi, bu hedefleri gerçekleştirebilecek muhtevanın oluşturulması, muhtevanın öğrenciye aktarımı için eğitim durumlarının düzenlenmesi ve bütün bu işlemlerin her aşamasında dönüt, kalite kontrolü ve düzey belirleme gibi amaçlara yönelik ölçme ve değerlendirme faaliyetlerinin planlanması gerekir. Bir öğretim programı oluşturulduğu zaman en iyi program olduğu düşünülse bile program geliştirmede sürekliliğinin sağlanması gerekir. Program geliştirmede süreklilik denince, sosyo-kültürel ve bilimsel verilerin ışığında devamlı olarak geliştirilmesi akla gelir. Program geliştirme uzmanları, programın gelişmesini engelleyen faktörleri şöyle sıralamaktadırlar: 1. Geleneksel muhteva ve metotlara bağlılık 2. Aşırı bireysellik 3. Beceri noksanlığı 4. Deneysel yaklaşımdan kaçınmak 5. Araştırma süreçlerinde yetişmemiş olmak. 1982 Anayasası ile öğretimi zorunlu hale getirilen, D.K.A.B. dersi öğretim programlarının da yukarıda sayılan engeller aşılarak oluşturulup, geliştirilmesi gerekmektedir.-78' Ancak bu konuyla ilgili çalışmalar, din eğitimi alanı uzmanlarının sayılarındaki artışla beraber son on yılda yoğunlaşmaya başlamıştır. D.K.A.B öğretmenlerinin yetiştirilmesi, mevcut öğretmenlerin pedagojik formasyon yeterlikleri, dersin muhtevası, öğrencilerin ve velilerin bu dersten beklentileri, mevcut muhtevanın amaçlan gerçekleştirme durumu gibi konularda alan araştırmaları yapılmış ve elde edilen bulgulara dayanılarak değerlendirmeler yapılmış ve bazı öneriler getirilmiştir. Bu çalışma ile de D.K.A.B öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme konusundaki yeterliklerinin tespit edilmesi problem olarak alınmış ve araştırma neticesinde ortaya çıkan bulgulara dayanılarak sonuçlar çıkarılmıştır. Bu araştırma ile elde edilen bulgulara göre problemin çözümüne yönelik bazı önerilerde bulunulmuştur. Bu araştırma sonuçlarının ilgili dersin program geliştirme çabalarına, ölçme ve değerlendirme öğesi yönüyle katkı sağlanması düşünülmüştür. Bundan sonra D.K.A.B dersiyle ilgili alınacak kararlara, bu alan araştırmasının sonuçlarının, dayanak teşkil etmesiyle, yukarıda sayılan program geliştirmeyi engelleyen faktörlerden birisinin daha aşılmasına katkıda bulunulacağı ümit edilmektedir. Araştırmanın amacı D.K.A.B. öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme konusundaki yeterliklerini belirleyerek; 1. D.K.A.B. öğretmenliği görevini halen yürütenlere, 2. Görevde bulunan öğretmenleri hizmet içinde yetiştirmeyi planlayanlara, 3. D.K.A.B. dersinde program geliştirme faaliyetini yürüten uzmanlara, 4. D.K.A.B. dersi için ders kitabı yazanlara, 5. D.K.A.B. öğretmeni yetiştiren kurumlar için kaynak teşkil etmek ve önerilerde bulunmaktır. Araştırmanın bu alanda yapılan ilk müstakil çalışma olması ve verileri kaynağından yani D.K.A.B dersi öğretmenlerinden ve onların öğrencilerinden alması değerini daha da artırmaktadır. Bu araştırma D.K.A.B öğretmenleriyle öğrencilere uygulanan anket verileriyle sınırlıdır. Anket Kayseri il merkezindeki Kocasinan ve Melikgazi ilçelerine bağlı ilköğretim okullarındaki öğretmen ve öğrencilere, örnekleme alınarak uygulanmıştır. D.K.A.B. öğretmenlerine ve bu dersi okuyan öğrencilere anket soruları ayrı ayrı hazırlandıktan sonra öğrencilere ön denemeler yapıldı, öğretmenlerden bazılarının anket79- sorularıyla ilgili görüşleri alındı. Ön denemeler neticesi doğrultusunda son düzeltmeler yapılarak anketler uygulandı. Anketler uygulandıktan sonra toplanmaya başlandı. Toplanma aşamasında öğretmenlerden bazılarıyla anket sorulan hakkında görüşmeler yapılıp gerekli notlar alındı. Elde edilen bulgular bilgisayarda tablolar haline getirildi ve cevapların frekans ve yüzde oranlan tespit edildi. Araştırmanın sınırlıklan içinde elde edilen bulgular şöyle özetlenebilir: -D.K.A.B. öğretmenlerinin yarıdan fazlası sınavlarını genellikle ünite sonunda öğrenme eksiklerini tespit ve öğrencilerin geçme ve kalmalanna dayanak olması için gerçekleştirmektedirler. Konulara başlamadan seviye tespiti için sınav yapanların oranı azdır. Sınav sonuçlarını da yeteri kadar, dönüt amacıyla kullanmamaktadırlar. -D.K.A.B. öğretmenleri sınavlarım genellikle, sınavın amacı, soru sayısını tespit, sınav türünü tespit, soruların zorluk derecelerini kararlaştırma, puanlama işlemlerini tespit gibi durumları göz önüne alarak planlı bir şekilde tam olarak gerçekleştirmemektedirler. Yukarıda sayılanlardan bir kısmını fazla özen göstermeksizin göz önünde bulundurmaktadırlar. -D.K.A.B. öğretmenlerinin çoğunluğunun sınavların hazırlanması ve değerlendirilmesi için gerektiği kadar zaman harcamaktan genellikle kaçındıkları görülmektedir. Bazen“az sorulu kısa cevaplı sınavları”tercih etmeleri bunun bir göstergesidir. Çünkü bu sınav türünü tercih etmenin başka açıklanacak bir yönü yoktur. - D.K.A.B. öğretmenlerinin yarıdan fazlasının, sınavların öğrenci seviyesine uygunluğu, sınav süresi, soru sayısı, soruların kısa ve anlaşılır olması gibi, sınavların güvenirliğini ilgilendiren konularda. her zaman gerekli hassasiyeti göstermedikleri görülmektedir. - D.K.A.B. öğretmenlerinin genellikle, soruların kapsayıcılığı, ayırt ediciliği, öğrencilere ipuçları verilmemesi gibi sınavlann geçerliği ile ilgili konularda gerekli özeni her zaman göstermedikleri ortaya çıkmaktadır. -Öğretmenlerin sınav kağıtlarını büyük çoğunlukla fotokopi yoluyla çoğalttıktan görülmüştür. Ancak yazı ebadının öğrenciye uygunluğu yazma işaretleme yönüyle kolaylığı olan sınav kağıtlan düzenleme gibi sınavların kullanışlılığı ile ilgili konularda bazen ihmalkar davrandıkları görülmüştür.80 -Bütün bunlara rağmen gözlemlerimize göre D.K.A.B öğretmenlerinin durumu diğer öğretmenlerinkine nazaran ölçme değerlendirme faaliyetleri açısından geri durumda değildir. Bu konuda D.K.A.B öğretmenlerinin sorunları diğer öğretmenler tarafından da yaşanmaktadır. B. SONUÇ Araştırmanın bulgularına dayanılarak belirli hükümlere varılmıştır. D.K.A.B öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme konusundaki yeterliklerini tespit etmeye yönelik bu araştırmanın ortaya koyduğu bulgular, önceden ortaya konulan denenceleri büyük bir çoğunlukla doğrular niteliktedir. Araştırmanın smırlıklan içerisinde değerlendirilmesi gereken sonuçları şu şekilde belirtmek mümkündür: -D.K.A.B. öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme faaliyetinin önemini yeterince kavramamış oldukları gözlenmektedir. -D.K.A.B. öğretmenleri değerlendirme faaliyetlerini önceden hazırladıkları bir planlama doğrultusunda gerçekleştirmemektedirler. -D.K.A.B. öğretmenleri kendi derslerinin amaçlarını tam olarak kavrayabilmiş değillerdir. Bunun neticesi olarak da yaptıkları sınavlarında başka derslerin amaçlan arasında yer alan öğrenci davranışlarını da değerlendirmektedirler. -D.K.A.B. öğretmenleri ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi eksikleri yüzünden, doğru yaptıklarını düşünerek zaman zaman sınavların geçerliğini ve güvenirliğini zedeleyici uygulamalar yapmaktadırlar. -D.K.A.B. öğretmenleri öğretim ve değerlendirmelerini kitaptaki konuları esas alarak gerçekleştirmektedirler. Oysa ki dersin hedef davranışlarının gerçekleştirilmesine yönelik öğretim ve değerlendirmeler yapmaları gerekir. -D.K.A.B. öğretmenleri ölçme araçlarının hazırlanması ve sonuçların değerlendirilmesi için gerekli zamanı ayırmamaktadırlar. -D.K.A.B. öğretmenleri derslerinin hedef davranışları tam olarak ifade edilmediği, kendileri de bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alanla ilgili hedefler yazma konusunda bilgi ve beceriye sahip olmadıkları için, sınavlarında bilişsel alanın ilk basamakları seviyesinde sorular sormaktadırlar, duyuşsal alandaki hedefleri öğretim ve değerlendirmede fazla dikkate almamaktadırlar.-81- -D.K.A.B. öğretmenlerinin iyi niyetli ve olumlu değerlendirme uygulamaları olmakla birlikte, bu uygulamalar ölçme ve değerlendirme alanından gelen teorik bilgilerden kaynaklanan bilinçli faaliyetler değildir. -D.K.A.B. öğretmenlerinin, sınavlara hazırlık, uygulanan sınav çeşidi ve soruların çoğaltılması gibi konulardaki sorulara, verdikleri cevaplarda kıdem ve mezun oldukları okullar gibi değişkenler açısından anlamlı bir fark yoktur. C. ÖNERİLER Araştırma bulguları esas alınarak geliştirilen öneriler şunlardır: -Her okulda bir program geliştirme ve ölçme-değerlendirme merkezi kurulmalı; her dersin hedef davranışları ve bunları ölçen sorular saptanıp uygulanmalı ve uygulama sonuçlarına göre yeniden düzeltilip geliştirilmeli; bilgi bankasına bunlar yerleştirilmeli; gerek duyulduğu zaman tekrar kullanılmalıdır. - Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni yetiştiren İlahiyat Fakültelerinde, ölçme ve değerlendirme konusu daha somut hale getirilerek Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde ölçme ve değerlendirmenin nasıl yapılacağına dair bilgiler verilmelidir. Konu istatistiki bilgiler düzeyinde kalmamalıdır. Ölçme ve değerlendirme söz konusu branşın öğretim bilgisi sürecine entegre edilmelidir. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretimi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisinde ölçme ve değerlendirme gibi. - Öğrencilerin“genel yetenekleri”ile“Akademik basan not ortalamaları”arasındaki ilişki, öğretmenlerin, ölçme ve değerlendirme uygulamaları açısından başka araştırmalara konu edilmelidir. Böylelikle yaşanan başarısızlıkların nereden kaynaklandığı daha iyi anlaşılabilir. -Öğrenci başarısının değerlendirilmesinde, programın hedeflerinin gerçekleşme durumunun ölçü alındığı mutlak değerlendirmeyle birlikte, öğrencinin gurup başarısının, genel yeteneğinin ve programa giriş ve çıkıştaki başarılarının da dikkate alındığı bağıl değerlendirmeler de yapılmalıdır. Eğitimin zorunlu olduğu ilköğretimde yönetmelikler bu değerlendirmelere de uygun olacak şekilde yeniden düzenlemelidir. Öğretmenler bu konuda hizmet içi eğitimden geçirilmeli veya psikolojik danışma ve rehber öğretmenler ile ölçme ve değerlendirme alanının uzmanlarıyla işbirliği sağlanmalıdır.82- -D.K.A.B. öğretmenlerinin, öğretim faaliyetlerinde olduğu gibi ölçme ve değerlendirme uygulamalarında da, muhatap olduğu öğrencileri tanımalarının önemi büyüktür. Dolayısıyla öğretmenlerin etkin bir öğretim ve sağlıklı bir değerlendirme yapabilmeleri için çocuk gelişimi konusunda bilgilerini daha fazla artırmalıdırlar. Milli Eğitim Bakanlığı da bu konuda öğretmenlerin kendilerini geliştirme ve yenilemeleri için tedbirler almalıdır. -D.K.A.B öğretmenleri program geliştirme, öğretim araçlarının kullanılması ve öğretim gereçlerinin üretilmesi, öğretim metotları ve ölçme değerlendirme konularında hizmet içi eğitime alınmalıdır. Hizmet içi eğitim seminerlerinde İlahiyat Fakültelerinin din eğitimi alanı öğretim elemanlarıyla birlikte, Eğitim Fakültelerinin öğretim elemanlarından da yararlanılmalıdır. -D.K.A.B ders kitaplarında, her ünitenin başında o üniteyle oluşturulmak istenen öğrenci davranışları ve ünitenin sonunda da, gerçekleşmesi düşünülen öğrenci davranışlarının ortaya çıkma durumunu ölçebilecek ve sınav tekniğine uygun, çok miktarda değerlendirme soruları bulunmalıdır.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- İlköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin ölçme değerlendirme tekniklerini etkin kullanabilme yeterliklerinin araştırılması (Kahramanmaraş örneği)
Searching for the secondary education teachers' competence of being able to use the techniques of measurement and evaluation (example of Kahramanmaraş)
ZEYNEL ABİDİN ERDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. İBRAHİM KIR
- İlköğretim okulları altıncı sınıf resim-iş dersi programı çerçevesindeki etkinlikler üzerine bir araştırma
A research on the activities in the program of the art and design courses for sixth grades at primary schools
SERPİL ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. DİNÇER ÖZEN
- İlköğretim okulu müdürlerinin 'yapıyı kurma' ve 'anlayış gösterme' boyutlarına ilişkin liderlik davranışları hakkında öğretmen görüşleri: İstanbul ili Şişli ilçesi örneği
Primary school teachers opinnians on frequency of primary school principals behaviors about 'initiation of structure' and 'consideration' dimensions as leadership behaviors
ERKAN TABANCALI
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SUDİ BÜLBÜL
- Yatılı ilköğretim bölge okullarının sorunları ve çözümlerine ilişkin yöneticilerin, öğretmenlerin, öğrencilerin ve velilerin görüşleri: Bir durum çalışması
The views of administrators, teachers, students and parents about the problems and solutions of the regional primary boarding schools: A case study
NESLİHAN DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL KAŞTAN