Tatar Türkçesinde cümle
The Syntax of Tatar Turkish
- Tez No: 108688
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEKİ KAYMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
ÖZET Türkçenin kuzey-batı ( Kıpçak ) koluna dahil edilen Tatar Türkçesi, bugün Kazan merkez olmak üzere İdil-Ural bölgesinde ve Kırım'da konuşulmaktadır. Biz İdil-Ural bölgesinde konuşulan Kazan Tatar Türkçesini cümle unsurları ve cümle çeşitleri bakımından inceledik. Çalışmamızda Türkiye Türkçesiyle Tatar Türkçesini sentaks bakımından karşılaştırmayı amaçladık. Kökleri aynı olan bu iki yazı dili arasında cümle bilgisi bakımından ne tür benzerlikler ya da farklılıklar bulunduğunu tespit etmeye çalıştık. Çalışmamız üç ana bölümden oluşuyor : a. Giriş b. İnceleme c. Sonuç. a. Giriş. Bu bölümde ilk olarak Tatar kelimesi ve Tatar Türkleri ile ilgili tarihî bilgi verildi. Daha sonra, Tatar edebiyatı ve dilinin gelişimine değinildi. Son olarak Tatar Türkçesi üzerinde yapılan sentaks araştırmaları ile ilgili bibliyografik bilgi verildi. b. İnceleme. Bu bölümde Tatar Türkçesinde cümle konusu ele alındı. Cümle iki ana başlık altında incelendi : 1. Cümle unsurları 2. Cümle türleri. Cümle unsurları bölümünde ilk olarak, araştırmacılar m yaptığı cümle tanımları değerlendirildi. Bunun ardından, cümle unsurları Tatar Türkçesiyle yazılmış eserlerden alınan cümle örnekleri yardımıyla açıklandı. Cümle türleri bölümünde Tatar Türkçesindeki cümleler dört farklı kritere göre sınıflandırıldı. Cümleler yapılarına, yüklemlerinin kelime çeşidine, yüklemlerinin cümledeki yerine ve son olarak da anlamlarına göre incelendi. c. Sonuç. Çalışmamızın üçüncü bölümü olan sonuçta Türkiye Türkçesi ve Tatar Türkçesi sentaks özellikleri bakımından karşılaştırıldı. Bu karşılaştırmada Tatar ve Türkiye gramerciliği arasındaki farklı yaklaşımlar da değerlendirildi.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The subject of our dissertation is syntax of Tatar Turkish belongs to the north-western branch ( called also the Kıpçak branch ) of Turkish language. Tatar Turkish is spoken in İdil-Ural region and Crimea. We studied the clause elements and types of the Kazan Tatar Turkish spoken in İdil-Ural region. Our aim was the comparision of Turkey Turkish and Tatar Turkish. We tried to determine the similarities and differences between these two written languages derived from one source. The dissertation consists of three main parts : a. introduction b. Study c. Conclusion. a. introduction. İn this part, firstly a historical information about the word“Tatar ”and Tatar Turks was given. After that, the development of Tatar language and literature was mentioned. İn the last section of introduction, bibliographical details about Tatar syntax were given. b. Study. This part contains a syntactic research about Tatar Turkish. İn this part, clauses were studied in two titles : 1. Clause and its elements 2. Clause types. İn clause and its elements section, after giving some clause definitions, clause elements were explained with examples taken from texts written in Tatar Turkish. İn clause types section, clauses were classified according to four criterions. The first criterion in this classification is the structural pecularity. The second criterion is the part of speech of predicate. The third criterion is the place of predicate in clause. The last crieterion is semantic pecularity. c. Conclusion. İn the last part of our dissertation, Turkey Turkish and Tatar Turkish were compared from the point of view of syntactic characteristics. İn this comparision, different approaches between Tatar and Turkey linguists were also kept in mind.
Benzer Tezler
- Kırım-Tatar Türkçesinde cümle bağlayıcıları
Başlık çevirisi yok
İHSAN AKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜZİN TURAL
- Tatar Türkçesinde isim cümlesi
Noun clause in Tatar Turkish
ALP EREN DEMİRKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEYZİ ERSOY
- İbraim Paşi'nin Canlı Nişan adlı romanı esasında Kırım Tatar Türkçesinde isim cümleleri
Noun clauses of crimean Tatar Turkish in the novel of Canli Nişan by Ibraim Paşi
FERDA YAPRAK OK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU SEMA ERTANE BAYDAR
- Nazım Keriçli'nin 'Üç İstek' adlı eseri esasında Kırım Tatar Türkçesinde fiil
Verb in Crimean Tatar Turkish based of Nazım Keriçli's work 'Three Wishes'
MUHAMMED FATİH ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT GÜLTEKİN
- Tatar Türkçesinde gereklilik/zorunluluk kipliği
The necessitative modality in Tatar Turkish
TUĞBA SARIKAYA AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA ŞAHAN GÜNEY