XVII. yüzyılda Erzurum şehri
Erzurum city in XVII th century
- Tez No: 110061
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. MEHMET İNBAŞI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 344
Özet
V ÖZET DOKTORA TEZİ XVII. YÜZYILDA ERZURUM ŞEHRİ Bilgehan PAMUK Danışman: Yard. Doç. Dr. Mehmet İNBAŞI 2002-Sayfa: 344 Jüri: Yard. Doç. Dr. Mehmet İNBAŞI Prof. Dr. Enver KONUKÇU Prof. Dr. Mücteba İLGÜREL Prof. Dr. Hamza GÜNDOGDU Yard. Doç. Dr. Ersin GÜLSOY Erzurum şehri 415-422 yılları arasında Bizanslılar tarafından İran saldırılarını önlemek amacıyla tesis edilmişti. Ancak zaman içerisinde bulunduğu coğrafya, Anadolu, Kafkasya ve Mezopotamya arasında önemli bir ticaret merkezi olmasını sağlamıştı. Bu etkenleri göz önüne alan pek çok medeniyet, tarihi süreç içerisinde şehri ele geçirmeye çalışmıştı. Nitekim böylesine önemli mevkiye sahip şehir, 1517-1518 yıllarında Osmanlı hakimiyeti altına girmişti. Osmanlılar. Doğu Anadolu Bölgesi'nde 1530'lu yıllardan itibaren yapılan fetihler ile ele geçirilen yerlerin, daha iyi idare edilmesi amacıyla tarihi misyona olan Erzurum'u eyaleti olarak tesis etmişlerdi. Böylece şehirde eyaletin merkezi olmuştu. Osmanlı idaresiyle parlak günlerin yaşayan şehir, XVI. yüzyılın ilk yarısında harabe ve boş bir halde iken XVII. yüzyılda seyyahların dahi dikkatini çekecek ölçüde müstahkem bir konuma gelmişti. Elbette Osmanlıların iskân ve imar siyasetinin ne denli etkin olduğu araştırma esnasında açıkça görülmüştür. XVII. yüzyılda Şark Seferleri'nin ana merkezlerinden birisi olan Erzurum şehri, tarihi ticaret yollarının da önemli merkezlerinden birisini teşkil etmişti. Osmanlı idaresindeki XVII. yüzyıl Erzurum şehrinin fizikî, idarî, sosyal, demografik ve ekonomik yapısı klasik Osmanlı şehirlerine benzerlik göstermekteydi. Fakat Erzurum'u ayıran bir takım vasıfları da bulunduğu da bir hakikatti. Öncelikli olarak önemli bir eyaletin merkezi olması, idari yapısında farklıların olmasına sebep teşkil etmişti. Askerî ve ticarî faaliyetlerin yoğun olarak cereyan ettiği şehir, dönemin önemli siyasi olaylarının da yaşandığı müstesna bir yerdi. Bilhassa XVII. yüzyılın ilk yarısında meydana gelen olaylar şehirde oldukça hareketli günlerin yaşanmasına neden olmuştu. İncelenen dönemde Erzurum şehrinin benzer ve farklı olduğu hususiyetler göz önüne alınarak sosyo-ekonomik yapısı ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
VI ABSTRACT Ph. D. THESIS ERZURUM CITY IN THE XVIIth CENTURY Bilgehan PAMUK Supervisor: Assist. Prof. Dr. Mehmet İNBAŞI 2002-Page:344 Jury: Assist. Prof. Dr. Mehmet İNBAŞI Prof. Dr. Enver KONUKÇU Prof. Dr. Mücteba ÎLGÜREL Prof. Dr. Hamza GÜNDO?DU Assist. Prof. Dr. Ersin GÜLSOY The city Erzurum was founded between 415-422 by the Byzantines in order to stand the Iranian attacks, but because of its geographical location it became by time a trade center between Anatolia, Caucasus and Mesopotamia. Many civilisations trided to conquer the city because of this very fact and in between 1517-1518 it was taken over by the Ottomans. With the conquering of new territories in Anatolia up from 1530, Erzurum though being a ruin in those days, became the center of the district (state) of Erzurum and again it took up its historical mission to defend the area. Though Erzurum was a waste settlement at the beginning of the XVIth century it became under Ottoman rule a glorious settlement and city, so that many travellers mentioned it in their works. From our study the effectivenness of the Ottoman institutional and administrative politics can be seen. Erzurum that was one of the (sefer) centers to the orient also became with time an important center to the treda roads. The institutional (physical), administrative, social, demographic and economic situation of Erzurum in the XVII th century was similar with the other Ottoman cities in that period, but still some differences were eminent. First of all there were important administrative posts because it was the center of strategical (state) district. Especially, in the first half of the XVIIth century a lot of important political events took place in Erzurum because of its being a military and trade center. The aim of this study is to illustrate the socio-economic structure of the city in that period.
Benzer Tezler
- Geleneksel İstanbul konutunda çıkma
Projections in the traditional İstanbul houses
V. GÜL CEPHANECİGİL
- Klasik dönemde Osmanlı eyalet taksimatı
Ottoman provincial administration in the classical age
SULTAN TAŞKESEN
- Erzurum Vilâyeti 1 numaralı ve 1155-1162/1742-1749 tarihli Ahkâm Defteri'nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (sayfa 65-130)
The transcription and evaluation of Erzurum Ahkâm Defter dated 1155-1162/1742-1749 and numbered 1 (page 65-130)
HİKMET ÇİÇEK
- Evliya Çelebi Seyahatnâmesi'ne göre Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki bazı kaleler ve diğer kaynaklarla mukayeseli incelenmesi
According to Evliya Çelebi travels in eastern and southeast Anatolia comparative analysis of some castles and other sources
SİBEL KÜÇÜKTAĞ
- Mecmû'a-i Eş'âr (Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesinde bulunan '242' arşiv nolu mecmua)
Mecmû'a-i Eş'âr ('242' archive no. mecmua in Yapı kredi Sermet Çifter Library)
ÖMER FARUK IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıErzurum Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİME ÇAVUŞOĞLU