Erzurum'un 19. yüzyıl tarihi coğrafyası (Erzurum merkez, ova ve Pasin-i Ulya)
The Historical geography in 19. th. century of the city of Erzurum (Centre, plain and the 'Pasin-i Ulya')
- Tez No: 72772
- Danışmanlar: PROF. DR. S. SELÇUK GÜNAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
ÖZET DOKTORA TEZİ XIX. YÜZYILDA ERZURUM'UN TARİHÎ COĞRAFYASI (Erzurum Merkez Ova ve Pasin-î Ulya) Danışman : Prof.Dr.S.Selçuk GÜNAY 1998-Sayfa : Jüri : Tarih-î coğrafya alanındaki çalışmalar, dünyada ve ülkemizde fazla yaygın değildir. Dünya üzerinde yaşayan her topluluğun bir coğrafi mekâna ihtiyacı vardır. Her coğrafi mekân; üzerinde yaşayan toplulukların maddi hayatlarına değişik biçimlerde etkili olmaktadır. Örneğin yaylalarda yaşayan toplumların hayatları ile deniz kıyısında yaşayan toplumların hayatları, birbirlerinden oldukça farklıdır. Bu durumda tarihî olaylar, toplumların üzerinde yaşadıkları coğrafi mekânlar ve bu coğrafi mekânların toplumlara etkileri çerçevesinde değerlendirilmeüdir. Anadolu yükseklik, iklim ve strateji açısından çeşitlilik ve zenginük gösteren bir konuma sahiptir. Çalışmamızda Anadolu'nun çok önemli merkezlerinden birisi olan Erzurum Şehri 'nin (Merkez, Ova ve Pasin-î Ulya) XIX. y.y. daki tarih-î coğrafyasını incelemeye ve taratmaya gayret ettik. Erzurum, Asya ile Avrupa arasında bir köprü durumunda olan Anadolu'nun, en önemli doğal geçitlerinden birinin kavşağındadır. Asırlar boyunca sürekli el değiştiren ve işgale uğrayan Erzurum, Xl.asirda Türklerin eline geçti. Moğol istilâsı ve Timur istilâsı ile birlikte, bir çok Türk boyu ve devletinin hâkimiyetine girdi. XVI. y.y. da Osmanhlar'ın hakimiyetine giren Erzurum, bu tarihten sonra daha sakin bir dönem yaşamaya başladı. XIX. y.y. da Osmanlı Devleti'nin doğu sınırlarında meydana gelen siyasî gelişmeler, Erzurum'u büyük ölçüde etkiledi. 1828-1829 ve 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşları Erzurum'un işgal ve tahrip olmasma sebep oldu. XIX. y.y. da nüfusunun önemli bir kısmı (% 15) Ermeniler ve Rumlar dan oluşan Erzurum'da, siyasî, sosyal, ekonomik ve kültürel gelişmeler, İngiltere, Fransa, İtalya, Rusya. Amerika ve İran tarafından, konsoloslukları aracılığı ile takip ediliyordu. Erzurum XX. y.y. a büyük sıkıntılar ve göçlerle girerken; stratejik önemini hâlâ koruyordu. I. Dünya savaşı, Erzurum'un Ruslar tarafından yeniden işgaline ve ardından da büyük nüfus kayıplarına uğramasına yol açtı. XIX. y.y. da Erzurum'un tarihî coğrafyası, azınlık haklan ve Osmanlı Devleti'nde Müslümanlarla Gayr-ı Müslimlerin eğitim-öğretim durumları açısından da önemli bilgileri kapsamaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT PkD.THESİS THE HİSTORİCAL GEOGRAPHY IN XTX. TH. CENTURY OF THE CÎTY OF ERZURUM (Centre, plain and the“Pasin-î Ulya”) Spervisor : Prof.Dr.S.Selçuk GÜNAY Jury : Studies in the field of the“The historical Geography”are not widespread more than intended in the world and Turkey. Each society which lives on the vorld becomes necessary to a geographical dwelling and this geographical place affects in different manner the material Livings of the communities which lives on the place. For example, the livings of the communities which at the sea shore are different from one another the uttermost. Form this viav point the historical events should be evaliated. In accordance with the geographical places on which communities live and the effects of these geographical places on communities. On account of its height, climate and strategic, Anatolia has a position with variety and affluance. In this study we attempted to examine and make known the historical geography in XTX th. Century of the city of Erzurum (centre, plain and the“Pasin-î Ulya”) which is one of very important centres of Anatolia. The city of Erzurum lies at the intersection of one of the most important natural passes of Anatolia which is in the shape of a bridge between Asia and Europe continents. Having changed hands and being exposed to occupation continuously for centuries Erzurum come into Turks possesion in the XI th century and Was contained by many Turkish states and tribes together with the Mongol and Timurid invasions. After it entered an the Ottoman sovereignty in the XVI th century Erzurum began to spend amore quiet life. The political developments which occured in the eastern frontiers of the Ottoman state in the XTX th century effected to a large extent on the city of Erzurum; and the Ottoman and Russian wars in the years 1828-1829 and 1877-1878 resulted in Erzurum-City's accupying and destroying. In the XIX th century an important part of the city population consisted of the Armenians and the Greeks/Rums (% 15). The political, cocial, economical and cultural developments in Erzurum have being followed up by the states Birtain, France, Italy, Russia U.S.A. and Iran through their consulates. Erzurum still was keeping its strategic importance while entering to the XX th century with migrafions and great difficulties. The Firs World War brought on the re-occupation of Erzurum by the Russians and later its suffering great Losses of population. The historical geography of Erzurum in XIX th century comprises important knowledge about minority-rights and educationd and teaching situations of the Muslims and non-Muslims in the Ottoman state as well.
Benzer Tezler
- Osmanlı mimarlığının batılılaşma sürecinde Erzurum şehir içi hanları
Urban inns in Erzurum at the westernization period of Ottoman architecture
AYŞE DENİZ BULUT
- Erzurum Müzesi'ndeki halı ve kilimler
Carpet and rugs in the Museum of Erzurum
HURİSEL HATİPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
Y.DOÇ.DR. ÖMÜR KOÇ
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- XX.YY. Başlarında Erzurum Hapishanesi
Erzurum Pri̇son at the begi̇nni̇ng of the XX. Century.
SEVDA GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihDumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEVSER DEĞİRMENCİ