II. Dünya Savaşı Döneminde Türkiye ekonomisi (1939-1945)
The Turkish economy in the Second World War (1939-1945)
- Tez No: 111249
- Danışmanlar: PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Tarih, Economics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
ÖZET Türkiye, II. Dünya Savaşı'na fiilen girmemesine rağmen, savaşın tüm olumsuzluklarından etkilenmiştir. Bütçenin büyük bir kısmı savunma ihtiyacına ayrılmıştır. Savaşın başlamasıyla genç nüfusun büyük bir kısmının askere alınması üretimin düşmesine, tüketimin ise artmasına neden olmuştur. Devlet, artan harcamalarını, bütçe geliri ve yeni vergilerle karşılayamayınca, Merkez Bankası kaynaklarına başvurmuş, bu durumda enflasyonun % 450'lere kadar yükselmesine sebep olmuştur. Savaş ekonomisi, dış ticaretin büyük ölçüde kısıtlanmasına sebep olurken, ithalâttaki gerileme, sanayi üretimini olumsuz etkilemiştir. İhracatın, ithalâta oranı ise artmıştır. İthalâtın gerilemesi, üretimin düşüklüğüyle birleşince, birçok madde vesikaya bağlanmıştır. Kısa süre içerisinde başlayan mal darlığı ve bunun getirdiği karaborsacılık önlenemeyince hükümet, 1940'ta Milli Korunma Kanunu'nu (MKK) çıkarmıştır. Bu kanunla devlet, üretim ve tüketimi, büyük ölçüde denetim altına almayı amaçlamıştır. 1942'de başvekil Refik Saydam'ın ölümünden sonra yerine geçen Şükrü Saraçoğlu, önceki hükümetin katı kontrol ve müdahalelerinden vazgeçerek, ticareti serbestleştiren bir politika uygulamıştır. Bu uygulamalar, karaborsa ve ihtikarı artırınca, hükümet 1942'de“Varlık Vergisi”kanununu çıkarttı. Amaç tüccarların aşırı kazançlarının bir kısmına el koymaktı. Bu vergi ile birçok gayrimüslim tüccar ve sanayici, piyasadan çekilerek yerlerini müslüman Türklere bırakmak zorunda kalmışlardır. 1945'te çıkarılan“Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu”ise Varlık Vergisi'nin büyük toprak sahipleri üzerindeki uygulamasından ibarettir. Bu dönemde sanayi ve ticaretteki gerilemeler tarımda da görülmüştür. Tarım üretimi yaklaşık % 50 düşüş göstermiştir. Ekonomik krizden, ulaşım sektörü de payını almış ve bu alanda önemli bir yatırım yapılmamıştır. Yoksulluk, yolsuzluk ve ağır vergiler bu dönemin en önemli özelliklerindendir. Tüm bu olumsuzluklar, halk üzerinde çok kötü izler bırakmıştır. Boşanmalar, hırsızlıklar ve cinayetler bu dönemde önemli artış göstermiştir. III
Özet (Çeviri)
SUMMARY Turkey wasn't added actually to the“WORLD WAR II ”, but inspite of it, was Turkey in effect. Most of the budget was part for the military defence. And after the begin of the war, the young Turk population was take as soldier to the military. This fell the production and the consumption got to increase. The State couldn't the expenses remaining with budget income and new taxes. It (Turkey) was getting to appeal the source of income of the headquarters main office. This situation rise the inflation of % 450. War economics brought the State to restrict in trade. And the restrict in importing brought the industry to stagnation. Exporting was increase as important. In short time becomes in properitys narrowness and the black marketing couldn't stop by the state. All this get the produces a share of the pie, certificate. After then 1940 the State formed“NATİONAL PRESERVATION LAW”(NPL). With this law, the state would aim production and consumption under inspection (control). In 1942 after Refik Saydam get die, was Şükrü Saraçoğlu the new prime minister of Turkey, Saraçoğlu preceding the hard controls and the interventence give up and in practice put the trade set free. This application couldn't stop the black marketing. In 1942 causing to take out the“SELF PERSONALITY TAX”law. The aim was to seize the excessive gain. Most of the merchant and industrialist (non Moslems) must the marketing let to the Turks. In 1945 was the“FARMER'S LAND LAW”the applications of the big land farmer's. In this period was in agriculture in recession too. % 50 in agriculture production was in falling. Cause the economic crisis was connection sector in calm. Poverty, misuse of authority and heavy taxes was in this time the important feature. All this negatives let the Turkish people badly influences. In this term was divorce, theft and crime increase. IV
Benzer Tezler
- II. Dünya savaşı döneminde Konya ekonomisi ve fiyat hareketleri
The economy of Konya i̇n World war II. and price fluctuations
ŞEYDA DURSUN
- Varlık vergisi karşısında azınlıkların tutumu
The reaction of the minority communities against the capital tax
SERKAN YEL
- II. Dünya Savaşı döneminde Türkiye'de eğitim politikaları (1939-1945)
II. educational policies during World War in Turkey (1939-1945)
PERİHAN BETÜL ERNAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜRKAN BAŞYİĞİT
- İkinci Dünya Savaşı döneminde Türkiye'nin dış politikası (1939- 1945)
Turkish foreign policy in Second World War (1939- 1945)
TUĞBA EYERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerKırıkkale ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ALBAYRAK
- İkinci Dünya Savaşının Türkiye'deki ekonomik uygulamalara etkileri (1939-1945)
The Impacts of World War II the economic practices in Turkey (1939-1945)
SERAP GÖÇBAK