Mevcut belgeler ışığında Süleymaniye Külliyesinin yapım süreci
The Construction process of the Süleymaniye Complex within the light of available documents
- Tez No: 112255
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKNUR KOLAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Restorasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 338
Özet
“Mevcut Belgeler Işığında Süleymaniye Külliyesinin Yapım Süreci”isimli bu tez çalışmasında, Süleymaniye külliyesi inşaat defterleri temel alınarak ulaşılabilen mevcut belgeler ile yapısal veriler arasında kurulan ilişkiler yardımıyla Osmanlı yapı teknolojisinin bu dönemine ilişkin bilgiler değerlendirilmeye çalışılmıştır. Karşılaşılan temel sorun, eldeki mevcut belgelerin yalnızca yapı malzemesi ve işgücü alımlarına yönelik giderlerin belgelendiği inşaat defterleri olmasıdır. Bu kapsamda, belli bir yapı ya da yapı elemanı tamamlandığında gerçekleştirilen şerbetli kutlama için bal (“asel”) sat ın alınması, ekibe bahşiş (“adet-i ustadan”) dağıtılması ve hamam külhanı yakılırken adamak için kurban satın alınması gibi belgelere yansıyan olaylar, sürecin belirlenmesine yardımcı olacak net bilgiler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, ekiplerin yapılar arasındaki hareketleri ya da yapı içinde belli bölümlerde yoğunlaşmaları da çalışmaya ışık tutmuştur. Tez, giriş, betimleme, yapı malzemesi, ekipler ve örgütlenme, süreç, sonuç ve değerlendirme olmak üzere 6 bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, çalışmanın amacı ve kapsamı ile karşılaşılan temel sorunlar dile getirilerek konuya ilişkin Osmanlı yapı teknolojisi tarihi çalışmaları özetlenmiştir. İkinci bölümde, külliye kapsamındaki sıbyan mektebi, darülkurra (?), darülhadis, medrese (toplam 4 adet), tıp medresesi, bimarhane, matbah, tabhane, hamam, Hürrem türbesi, Kanuni türbesi, dükkan dizileri ve özellikle belgelerde yoğun olarak geçen caminin yapısal ve mekansal betimlemeleri yapılarak belgelerle ilişkilendirilecek veriler ortaya konmaya çalışılmıştır. Özellikle renkli mermer ya da kesme küfeki taş yapı malzemesinin kullanıldığı sütun, kemer, dekoratif döşeme kaplaması, söve ve duvarlardaki taş boyutları ve cinsleri belirlenerek plan ve kesit rölöveleri çizilmiştir. Üçüncü bölümde, mevcut belgeler taranarak, külliye yapımında kullanıldığı saptanan taş, ahşap, tuğla, kiremit, künk, sebu, horasan, ince kum, kireç, keten, alçı, demir, kurşun, pirinç, bakır, teneke, cam, renkli cam, filgözü, kandil, ayna, top ayna, çini, boya, altın varak, altm yaldız, deve kuşu yumurtası, halı ve hasır gibi malzemelerin bir tipolojisi yapılarak, kimlikleri, kaynakları, elde edilme ve taşınma süreçleri, kullanım alanları, kullanım miktarları, boyutları ve bedelleri, alındığı yıl, kullanıldığı yapı ve aşama ile dönüşümlülüğü ortaya koyulmuştur. Dördüncü bölümde, ekipler, ekip içi örgütlenme, üretim, yönetim ve denetim kadroları değerlendirilmiştir. Taş, ahşap, kurşun, demir, kalemisi ve altın varak malzemelerini sağlayan, taşıyan ve uygulamayı gerçekleştiren ekipler ve işçilik bedelleri incelenmiştir. Beşinci bölüm, tezin ana bölümü olup, Süleymaniye külliyesinin yapım sürecine ilişkin belgeler, parasal kaynak, proje ve maket çalışmaları, yer seçimi, istimlak ve yapım aşamalarına ayrılmıştır. Belgelerde ağırlık camiye verildiğinden, buna koşut olarak inceleme cami üzerinde yoğunlaştırılmıştır. Altıncı bölümde, bu çalışmada elde edilen bulgular ve ulaşılan sonuçlar özetlenmiş, konuyla ilgili ileride yapılabilecek çalışmalardan söz edilmiştir. XIV
Özet (Çeviri)
The aim of this study“Mevcut Belgeler Işığında Süleymaniye Külliyesinin Yapım Süreci”is to explore the information on the process of the Ottoman construction technology based on the construction Register of the Süleymaniye Complex through the correlation of the available documents and the structural data. The main problem is that the available documents are generally the accounting records for the new construction or the intervention works carried out showing the expenses related to workers or purchased materials. Within this context, cases reflected in the records, like the purchase of honey (“asel”) for celebrating the completion of the construction work, or giving tips, gifts to the construction team (“adet-i ustadan”), as well as money spent on sacrifice etc., occur as sources of clear information about the historical period. Furthermore, the assignement of the team members or the concentration of the workers on one or more different areas during the work also have been a valuable information for this study. This thesis is composed of 6 separate chapters as; introduction, description, the construction materials, teams and organization, the construction process and the conclusion. In the introduction, pointing out the main problems faced in relation with the objectives and the scope of this thesis, the historical studies about the Ottoman construction technology are summarized. In the second chapter, with the help of structural and spatial description of the Süleymaniye Complex including the sıbyan mektebi (primary school), darülkurra (?) (school of Kor'an readers), darülhadis (school of theology), medrese (madrassah) -4 in total-, tıp medresesi (school of medicine), bimarhane (hospital), matbah (kitchen), tabhane (hospice), hamam (Turkish bath), Hürrem türbesi (the tomb of Hürrem), Kanuni türbesi (the tomb of Kanuni) and the rows of shops the foundings that are verified through documentary correlations are given. Types and dimensions of the columns, arches, decorative wall coverings, casings, and the stones, which are especially decorated by colorful or proconessian marbles or cut lime-stones are determined, and their plans and measured drawings are drawn. In the third chapter, bringing the typology of the materials (stone, timber, brick, tile, terra-cotta pipes,“sebu”(pitcher), khorasan, fine sand, lime, flax, gypsum, iron, lead, brass, copper, tin, glass,“filgözü”,“kandil”, mirror, glazed-tile, paint, gold-leaf, gold-gilding, ostrich eggs, carpet and mat etc.) used for the construction of the Complex into light through the research of the available documents, the characteristics, from where they were purchased, fields of use, purchase quantity, dimensions and costs, reversibility, and purchase year, their obtaining and xv
Benzer Tezler
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
- Orta çağ kent surlarına bir örnek: Galata surları ve restitüsyon sorunları
An example of medieval city walls: Walls of Galata and their restitution problems
SELİN SUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER
- Türkiye'de etnik terör: ASALA ve PKK örneği
Ethnic terror in Turkey: Examples ASALA and PKK
REYHAN İŞERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Kamu YönetimiAtılım ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ BAŞAK
- 2003'ten 2022'ye Türkiye ve Çin ilişkileri: Türkiye Cumhuriyeti resmî gazetesinde yayımlanan belgeler ışığında ekonomik güvenlik çerçevesinde stratejik bir değerlendirme
Relations between Turkey and China from 2003 to 2022: A strategic evaluation within the framework of economic security in the light of documents published in the official gazette of the Republic of Turkey
ALİŞAN BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiGüvenlik Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MD NAZMUL ISLAM
- Beyoğlu bölgesi tekke yapılarının mevcut durumunun saptanması ve Turabi Baba Tekkesi'nin günümüz şartlarında değerlendirilmesi
Exist sitnation on today of tekke buildings of Beyoğlu isfixed and Turabi Baba Tekke is appreciate on clause of naw
SEMA ÖZEN