Hititçe belgeler ve arkeolojik malzemeler ışığında Hititlerde aile yapısı
Family structure of Hittites in the light of Hittite documents and archaeological materials
- Tez No: 756678
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESMA ÖZ KİRİŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
“Hititçe Belgeler ve Arkeolojik Malzemeler Işığında Hititlerde Aile Yapısı”başlıklı bu çalışmada M.Ö. II. binyılda Anadolu'da var olan farklı etnik kimlikleri tek bir otorite altında toplayan Hititlerde aile kavramı farklı yönleri ile bir bütün olarak ele alınmıştır. Çalışmanın hazırlanması esnasında Boğazköy Devlet Arşivi'nde yer alan kanun maddeleri, bürokratik yazışmalar, envanter metinleri, ritüel ve bayram metinleri, mitler ve arazi bağış belgeleri ve Hattuša (Boğazköy), Šapinuwa (Ortaköy) ve Šarišša (Kuşaklı) gibi kentler başta olmak üzere diğer Hitit yerleşimlerinde ele geçirilen bazı çivi yazılı tabletler temel kaynak olarak kullanılmıştır. Çalışmamızın ilgili yerlerinde Hitit yerleşimlerinde gün yüzüne çıkarılan başta İnandık Vazosu, Bitik Vazosu, Hüseyindede A Vazosu ve Alacahöyük Rölyefleri olmak üzere çeşitli arkeolojik buluntulardan örnekler sunulmuştur. Kullanılan mezkûr birinci el kaynakların yanında ilgili kısımlarda konu ile alakalı mevcut kitap ve makaleler de değerlendirilmiştir. Tezimizin birinci bölümde Hitit kanunları hakkında kısa bir değerlendirme yapılmış ardından Hititlerden önce Anadolu'da aile yapısı ele alınarak bu yapının Hititler döneminde ne derece varlık gösterdiği geçirdiği değişimler ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu bölümde son olarak kısaca Hitit aile yapısı üzerinde durulmuştur. Tezimizin ikinci bölümünde Hitit kanunları çerçevesinde Hitit ailesinin oluşum safhaları söz kesme, nişanlanma, başlık parası, çeyiz, evlilik ve muhtemel evlilik töreni tasvirleri, iç güveyilik, farklı sınıflar arası evlilikler, boşanma ve velayet-veraset gibi alt başlıklar altında değerlendirilmiş, konu ile alakalı kanun maddelerinden ve ilgili çivi yazılı metinlerden referanslar verilmiştir. Tezimizin üçüncü bölümünde, Hitit ailesi sosyal yönden irdelenmeye çalışılmıştır; bu bağlamda, Hattuša, Alaca Höyük, Šarišša, Tapigga, Šapinuwa, Alişar Höyük ve Hüseyindede Tepesi gibi başlıca Hitit kentleri hakkında kısa bir değerlendirme yapılmış ardından Hitit konutları duvar, dam, pencere, kapı, ocak, fırın ve kanalizasyon sistemleri çerçevesinde değerlendirilmiştir. Mezkûr kentlerde ortaya çıkarılabilmiş konut planlarından örnekler sunulmuştur. Bu kısımda ayrıca toplumun sosyal yönü bağlamında Hitit bireyleri tarafından kullanılan kıyafetler, kadın ve erkekler olmak üzere alt başlıklar şeklinde ele alınarak ve İnandık Vazosu, Bitik Vazosu, Hüseyindede A Vazosu üzerinde bulunan betimlemelerden örnekler sunulmuştur. Hitit mutfak kültürü bu kısımda ele alınan diğer bir konudur. Çivi yazılı metinler ve arkeolojik eserler ışığında Hitit mutfağında tüketilen et ve süt ürünleri, meyve ve sebzeler, şarap ve bira, bal, baharat, hububatlar ve ekmek çeşitleri alt başlıklar halinde irdelenmiştir. Tezimizin dördüncü ve son bölümünde Hitit ailesinde çocuk konusu farklı yönleri ile ele alınmıştır. Gebelik, kısırlık, doğum, isim verme ve çocuk eğitimi gibi konular bazı çivi yazılı belgeler, çeşitli masallar ve mitolojik metinler eşliğinde değerlendirilmiş olup bahsi edilen bu temel kaynaklardan alıntılamalar yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study entitled“Family Structure in Hittites in light of Hittite documents and Archeological Materials”the concept of family among the Hittites, who gathered the different ethnic identities that existed in Anatolia in the second millennium BC under a single authority, dealt with from different aspects. During the preparation of the study, the articles of law, bureaucratic correspondence, inventory texts, ritual and holiday texts, myths and land donation documents that in the Boğazköy State Archive and some cuneiform tablets found in other Hittite settlements, especially in cities such as Hattuša (Boğazköy), Šapinuwa (Ortaköy) and Šarišša (Kuşaklı), were used as the main source. In the relevant parts of our study, examples from various archaeological finds, especially the Inandık Vase, the Bitik Vase, the Huseyindede A Vase and the Alacahöyük Reliefs, unearthed in Hittite settlements are presented. In addition to the aforementioned first-hand sources, existing books and articles related to the subject were also evaluated in the relevant sections. In the first part of our thesis, a short evaluation was made about the Hittite laws, and then the family structure in Anatolia before the Hittites was discussed in order to reveal the changes in the existence of family structure during the Hittites period. In this section finally, the Hittite family structure is briefly discussed. In the second part of our thesis, the formation phases of the Hittite family evaluated under sub-headings such as engagement, bride price, dowry, marriage and possible marriage ceremony descriptions, domestic bridegroom, marriages between different classes, divorce and custody-inheritance within the framework of Hittite laws. Also, references were given from the relevant law articles. In the third part of our thesis, the Hittite family has been tried to be examined socially; in this context, a brief evaluation was made about the main Hittite cities such as Hattuša, Alaca Höyük, Šarišša, Tapigga, Šapinuwa, Alişar Höyük and Hüseyindede Hill and then Hittite houses were evaluated within the framework of walls, roofs, windows, doors, furnaces, ovens and sewer systems. Examples of housing plans that have been uncovered in the aforementioned cities are presented. Also in this section, the clothes used by the Hittite individuals in the context of the social aspect of the society were handled as sub-headings as women and men, and examples from the descriptions on the Inandık Vase, the Bitik Vase, and the Huseyindede A Vase were presented. Hittite culinary culture is another subject discussed in this section. In the light of cuneiform texts and archaeological artifacts, meat and dairy products, fruits and vegetables, wine and beer, honey, spices, cereals and bread types consumed in Hittite cuisine are examined under sub-titles. In the fourth and last part of our thesis, different aspects of the child in the Hittite family are discussed. Subjects such as pregnancy, infertility, birth, name-giving and child education have been evaluated in the presence of some cuneiform documents, various tales and mythological texts and also quotations have been made from these fundamental sources.
Benzer Tezler
- Asur Ticaret Kolonileri Çağı'nda Anadolu'ya genel bir bakış
An overview of Anatolia in the age of Assyrian Trade Colonies
METİN BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAksaray ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REMZİ KUZUOĞLU
- Hititlerde müzik, müzik aletleri ve müzisyenler
Music, musical instruments and musicians in hittite period
GÜLGÜNEY MASALCI ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2018
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT YİĞİT
- Filolojik ve arkeolojik veriler ışığında Hitit Dönemi su bentleri havuzlar ve köprüler
Hittite Period dams and bridges in the light of archaeological and philological data
AYŞE ÜKE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ArkeolojiHitit ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM SİR GAVAZ
- Yeni fragmanların ışıgı altında hukkana (huqqana) antlaşması
Hukkana (huqqana) in the light of the recent fragments
RUKİYE AKDOĞAN
Doktora
Türkçe
2005
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiEskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ARIKAN