Sarı Uygurların sosyo-kültürel yapısı
Sari (Yellow) Uygurs socio-cultural structure
- Tez No: 113550
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET CİHAT ÖZÖNDER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 367
Özet
11 ÖZET Çokuluslu ve çok kültürlü ülkelerde çoğu zaman, bir azınlık-hakim grup ilişkisi yaşanmaktadır. Bu ilişkinin nasıl ve hangi yönde gerçekleşeceğini, egemen konumdaki milliyetin, sosyo-kültürel yapısı ve felsefe zihniyeti dolayısıyla farklılıklara yönelik tutumları belirlemekte ya da etkilemektedir. Bugün kendilerini Hanzu yani Han milliyeti olarak adlandıran Çinliler, erken dönemlerden itibaren, kültürel farklılıklara hoşgörülü davranamayan zihniyeti/anlayışını temel alan strateji ve politikaları geliştirerek Çinliler ile Çinli olmayanlar ilişkisini çözmeye çalışmıştır. Çalışmada, Çin kökenlilerin erken dönemlerden günümüze kadar süreç içindeki milliyet düşünceleri, Çinli-Çinli olmayan ilişkilerini çözmek için geliştirdikleri ve uyguladıkları Dünürleşmek, Koruyuculuk, Gem-yular sistemi, Tusı sistemi gibi politikaları incelenmiştir. Bu bağlamda, Çin tarzı özümseme (asimilasyon) üzerinde durulmuştur. ipek yolunun kapanmasıyla başlanan, merkezî Asya Türklüğündeki çok yönlü nedenlerden kaynaklanmış olan çöküşlere paralel olarak, Sarı Uygurlar da bulunduğu coğrafyanın olumsuz şartlarıyla birlikte ana kültür çevresinden kopuk kalması gibi nedenlerden dolayı, gerilemeye hatta çevresindeki milliyetlere karışmaya başlamıştır. Günümüzdeki Sarı Uygur Türklüğü, Tibet Budizmi'ne inanan ve Türk-Tibet ve Çinli ilişkilerini günümüze kadar devam ettiren tek Türk boyudur. Ayrıca, Moğolca ağırlıklı bir dili konuşan Doğu Sarı Uygurları, Türk-Moğol akrabalığının özellikle Türk-Moğol kültürlerindeki geçişliliği, daha doğrusu“yatay bulutsu kültür alanları (Horizontal fuzzy cultural areas)”'nı canlı olarak yaşatmaktadır. Çalışmada, Sarı Uygurların tarihî süreç içindeki gelişimi ele alınarak, günümüzdeki durumu özellikle, sosyo-kültürel yapısı irdelenmiştir. Ana kültür-Türk- çevresinden uzak kalmaları, millî yazılarını kaybetmiş olmaları özellikle, 1958 yılından itibaren, sosyal ve kültürel bünyesinde yapılan zorakî değiştirmeler üzerinde durularak, günümüzdeki Çin kültürü ve toplumuyla hızla bütünleşmeye yönelmesinin temel nedenleri aranmıştır. Çalışmamızda, Sarı Uygur sosyo-kültürel yapısının 50 sene öncesi ve bugünü incelenmekle birlikte, San Uygur Türklerinin çokuluslu bir bölgede yaşamakta olduğuIll gerçeği ile küreselleşme olgusu göz önünde bulundurularak, çevresindeki milliyetlere ve önemli bulduğumuz bazı yabancı milliyetlere yönelik tutumları ölçülmüş ve incelenmiştir. Çinlileşmekte olan Sarı Uygurların, kendi kültürlerini yaşatmak istedikleri hatta, ana kültür çevresiyle iletişim kurma arzusunda oldukları gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
IV SUMMARY There is usually a relationship between minority and majority group in multinational and multicultural countries. How and in which direction this relationship comes into being is determined or influenced by the socio-cultural structure and the philosophic mentality of the dominant nation, so by the attitudes of it towards the differences. From the very early times, the Chinese, who named themselves as Hanzu, which means Han nation, improved a politics and strategy based on intolarance towards cultural differences and by means of this politics and strategy. They tried to approach the relationship between Chinese and non-Chinese. In this study, the idea of nation, which was improved by the people coming from the Chinese origin, the politics of marriage between Chinese and non-Chinese (Dünürleşmek/He qin), of Prevenetion (Koruyuculuk/Duhu zhi), Jimi System and Tusi System which were improved by Chinese to solve the relationship between Chinese and non-Chinese are examined. In this respect, the Chinese kind of assimilation is stressed. The Silk Road began to lose its importance in time and at that very moment. There were also collapses in Central Asian Turkish culture because of multidimentional reasons. In this parallel, Sari (Yellow) Uygurs began to regress and even mix with the other nations around themselves. Beside that, because of their geographical situation, they lost their connection with the main Turkish cultural environment. In present time, San (Yellow) Uygur Turks is the only Turkish tribe which believes in Tibet Buddhism and carried on the relations with Tibetans and Chinese. Beside that, eastern San (Yellow) Uygurs who speak a language containing many Mongolian words are keeping Turkish-Mongolian relativeness, especially the intermixture between Turkish-Mongolian cultures, in other words,“Horizontal fuzzy cultural areas”alive.In this study, the development of San (Yellow) Uygurs in the historical process and their situation in present time, especially their socio-cultural structure are evaluated. In this framework, loosing their connection with the main culture-Turkish environment, again loosing their national writing, since 1958 and the forcefull changing policy carried on themselves are examined. For the more, the main reasons of their tendency towards a unity with Chinese culture and society are evaluated. While examining the socio-cultural structure of Sari (Yellow) Uygurs in the last 50 years and in the present time, by bearing in mind that San (Yellow) Uygurs live in a multinational environment and that there is a globalization process in the world, their attitudes towards the nationalities just around themselves and towards the after important nationalities are also studied. It is observed that Yellow Uygurs, who are in a way of Chinesezation, want to keep their own cultures alive and even that they have a desire to communicate with the main cultural environment.
Benzer Tezler
- The effect of visual narrative language of color codes in Youssef Chahine's cinema
Youssef Chahine sinemasında renk kodlarının görsel anlatı diline etkisi
MARİAM MAHROUS
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV FATOŞ PARSA
Assist. Prof. Dr. ELÇİN AS
- Eski Türkçe bağlamında Sarı Uygurca ve Yeni Uygurcanın gramer ve söz varlığı karşılaştırması
A comparison of Yellow Uyghur and New Uyghur in terms of grammar and vocabulary in the context of Old Turkic
DİLEK BARTU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİKRET YILDIRIM
- Bir kültür coğrafyası araştırması: Teke yöresi Tahtacıları örneği
A survey of culturel geography : The case of Teke region Tahtacilari
SEVGİ ALTUNKAYA
- COVİD-19 sürecinin halk kültürü üzerine etkileri
Effects of COVİD-19 process on public culture
ZEYNEP ÖZTÜRK SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Ortaokul öğretmenlerinin pandemide hastalanma kaygı düzeylerinin ve pandemi sürecinde çevrimiçi ve yüz yüze eğitime yönelik görüşlerinin incelenmesi
The opinions of secondary school teachers on the levels of illness anxiety in the pandemic and on online and face-to-face education in the pandemic process
ALİ ALPER EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEDİHA SARI