The Development of verb-tense usage and the structure of verbs used among Turkish preschoolers
Okul öncesi Türk çocuklarında eylem kipleri kullanım gelişimi ve kullanılan eylemlerin yapısı
- Tez No: 113945
- Danışmanlar: DOÇ.DR. AYŞE GÜL GÜVEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Linguistics, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Gelişim Psikolojisi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
öz OKUL ÖNCESİ TÜRK ÇOCUKLARINDA EYLEM KİPLERİ KULLANIM GELİŞİMİ VE KULLANILAN EYLEMLERİN YAPISI Koyuncuoğlu, Binhan Yüksek Lisans, Gelişim Psikolojisi Tez Yöneticisi : Doç. Dr. Ayşe Gül Güven Eylül 2002, 159 sayfa Bu araştırmanın birinci amacı 2-6 yaş arası Türk çocuklarının, eylem kiplerini edinme sürecini betimsel olarak incelemektir. İncelenen eylem kipleri, haber/bildirme kipleri (belirli/di'li/yakın geçmiş zaman, belirsiz/miş'li/uzak geçmiş zaman, şimdiki zaman, geniş zaman, gelecek zaman), dilek kipleri (dilek-şart, gereklilik, istek, emir) ve bileşik zamanlı (hikaye/öyküleme, rivayet/söylenti, şart/koşul) eylemlerdir. Bu çalışmanın ikinci amacı da, uygulama genelinde kullanılan eylem kiplerini temel morfolojik yapılarına göre genel olarak (basit, türemiş ve bileşik) incelemektir. Cinsiyet ve anne eğitim seviyesi kontrol edilerek, toplam 96 normal gelişen okul öncesi Türk çocuğu bu araştırmaya katılmıştır. Konuşma örneklemini elde etmek için katılımcılarla üç ayrı araştırma ortamında (resimli kartlardan hikaye oluşturma, hikaye anlatma, yapısallaştırılmış oyun) çalışılmıştır. Veri analizleri genel olarak Varyans Analizi kullanılıp, Eşleştirilmiş T - Testi, Tukey ve Scheflfö işlem sonrası testlerle desteklenerek yapılmıştır.Bulgular, gereklilik ve söylenti kiplerinin, bileşik eylemlerin, bildirme kiplerinin ve bileşik zamanlı tüllerin kendi içlerinde toplam kullanımları haricinde, diğer bütün eylem kiplerinin kullanımında anlamlı bir ortam temel etkisinin olduğunu göstermiştir. Ayrıca yaş gruplarının belirli geçmiş zaman, belirsiz geçmiş zaman, geniş zaman, emir ve söylenti bileşik zamanı ve dilek kiplerinin toplam kullanımında, sıklık açısından birbirinden anlamlı derecede farklı olduğu da belirlenmiştir. Eylem kipi kullanımında ortam ve yaşın ortak etkisi, sadece belirsiz geçmiş zaman kullanımında görülmüştür. Araştırma sonunda ayrıca, eylem kipi kullanımlarındaki sapmaların tüm eylem kipi kullanımına oranı da belirtilmiş ve yaşa bağlı kip kullanımı ve eylem yapısı kullanım tercihleri belirtilmiştir. Uygulama genelinde, basitten karmaşığa doğru bir genel kazanım süreci olduğu da fark edilmiştir. Anahtar Kelimeler : Türk Çocukları, Dil Kazanımı, Dil Gelişimi, Eylem Kipleri Kazanımı, Eylem Yapıları, ODTÜ Dil Gelişimi Ekibi vı
Özet (Çeviri)
ABSTRACT THE DEVELOPMENT OF VERB-TENSE USAGE AND THE STRUCTURE OF VERBS USED AMONG TURKISH PRESCHOOLERS Koyuncuoğlu, Binhan M. Sc. In Developmental Psychology Supervisor: Associate Prof. Ayşe Gül Güven September 2002, 159 pages The primary purpose of this study was to investigate the verb-tense acquisition process of 2 to 6 year-old Turkish preschoolers descriptively. The analyzed verb tenses were mainly the indicatives (definite past, indefinite past, present progressive, aorist, future), desideratives (conditional, necessity, optative, imperative) and compound tenses (imperfect, narrative, conditional). The secondary purpose of this research was to uncover the basic morphological structure (simple, derived or complex) of the verbs used. A total of 96 normally developing children, strictly controlled for gender and maternal education level, participated to the present study. inAll children were administered three tasks (story generation, story telling, and structured play) to facilitate speech production. A series of Repeated Measures ANOVAs, supported by Paired Samples T-tests, Tukey and Scheffö as post-hoc comparison tests were utilized. Results showed significant context main effects for all verb-tense and verb structure classes except the necessity desiderative, narrative compound, morphologically complex verb usages, overall usage of indicatives and overall usage of compound tenses. The significant age main effects were uncovered for definite and indefinite past tense, the aorist, imperative, narrative compound and the overall usage of desiderative tenses. The only significant interaction effect of context and age was found in the usage of indefinite past tense. The percent of morphologically different verb-tense usage over the total usage of verb-tenses and the age specific verb-tense and verb structure preferences were uncovered and discussed. A general tendency to progress from simple to more complex verb-tense form acquisition was realized. Keywords : Turkish Children, Language Acquisition, Language Development, Verb Structure, Verb-tense Acquisition, METU Language Development Team rv
Benzer Tezler
- Türkçe tümcelerin yüklem odaklı anlam ve dilbilgisi çözümlemesi
Grammatical and semantic analysis of turkish sentence based on predicate
İLKNUR DÖNMEZ
Doktora
Türkçe
2016
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EŞREF ADALI
- Türkçede ve Korecede gelecek zaman
Future tense in Turkish and Korean
JUYEONG JANG
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DilbilimHacettepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN DEMİR
- Seyyid Kasımî'nin destanlarının metin, aktarım ve dil incelemesi (Ses ve şekil bilgisi)
Seyyid Kasımî's legends, texts, transfers and language surveys
ÜMİT EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF AVCI
- Nazım Keriçli'nin 'Üç İstek' adlı eseri esasında Kırım Tatar Türkçesinde fiil
Verb in Crimean Tatar Turkish based of Nazım Keriçli's work 'Three Wishes'
MUHAMMED FATİH ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT GÜLTEKİN
- Özbek türkçesinde fiil: Uçqun Nazarov'un romanları örneği
Verb in Uzbek Turkish: Example of Uçqun Nazarov's novels
SEDEF GÖKCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ MELTEM ERDEM UÇAR