Geri Dön

Uçak türbin rotorlarının dengelenmesi ve F-4 uçak motoru üzerinde uygulamaları

Balance of aircraft turbine rotors and applications on F-4 aircraft engine

  1. Tez No: 114471
  2. Yazar: HAKAN TALİ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SEZAN ORAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Makine Mühendisliği, Mechanical Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2001
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 89

Özet

IV ÖZET Kütle dağılımı simetrik olmayan bir cismin dönme esnasında, dönme ekseni ile ağırlık merkezinin ayrılması veya çakışmaması dengesizlik olarak tanımlanmaktadır. Dönen cismin, dönme ekseni ile ağırlık merkezi çakıştığı durumda cisim tarafından yataklara karşı hiçbir alternatif zorlayıcı kuvvet etki etmez. Böyle bir durumun gerçekleştirilmesi pratikte oldukça zordur. Çünkü imalat esnasında geometrik şekillendirmede her zaman kaçınılmaz, küçük hatalar mevcuttur. Ayrıca, malzemenin homojen olmaması da ağırlık merkezinin dönme ekseninden kaçmasına sebep olmaktadır. Bu da çeşitli bozucu titreşimleri doğuran periyodik kuvvetleri meydana getirir. Günümüzde bu periyodik, zararlı kuvvetlerin giderilmesi önemli bir gerekliliktir. Çünkü sözü geçen bu kuvvetlerin büyüklükleri makinaların devir sayıları ile orantılı olarak hızla artar. Yüksek devirlerde dönen makinalarda en küçük bir dengesizlik çok büyük periyodik, zararlı kuvvetlerin oluşmasına neden olur. Dengesizlik; statik veya kuvvet dengesizliği, ve dinamik veya moment dengesizliği olarak iki grupta incelenebilir. Bunlar statik dengeleme ve dinamik dengeleme yöntemleri ile giderilebilmektedirler. Bir parça statik olarak dengelenmiş olsa bile üzerinde dinamik dengesizlik bulunabilir. Fakat dinamik dengeleme ile her iki tip dengesizlik giderilebilmektedir. Uçak türbin rotorları çok yüksek devirlerde dönen ve üzerlerinde çok fazla zorlayıcı kuvvetler bulunan hassas parçalardır. Rotorlar üzerindeki palelerde bulunan çok küçük bir dengesizlik türbinin çalışması sırasında rotorun 7000 d/d hıza çıkması ile çok büyük bir titreşime yol açacaktır. Bunun sonucu olarak türbin tekrar sökülerek bu dengesizliğin giderilmesi gerekecektir ve uçak bu zaman zarfında uçamayacaktır. Bu kadar büyük önemi olan bu arıza küçük bir dengesizlikten meydana gelmiştir ve bu dengesizlik dinamik dengeleme yöntemi ile tamamen giderilebilmektedir. Bu çalışma bu dengeleme işlemlerini adımlar halinde incelenmiş ve açıklanmıştır.

Özet (Çeviri)

SUMMARY During rotation of a substance having asymmetric mass structure, the uncoincidence of axes of rotation and mass or leaving of these axes from each other is called unbalance. When the axis of rotation and axis of mass of rotating substance coincide each other, there is not any other disturbance against bearings. Existence of this situation is highly difficult in practice; because during manufacturing, minor unavoidable defects can always be encountered. On the other hand, non- homogeneous structure of the substance also results in leaving of center of gravity from axis of rotation. This creates periodical forces initiating disturbing vibrations. It is essential to isolate the harmful forces nowadays. Because magnitude of the aforementioned forces increase fast in relation with rotation speed. Even a minor unbalance may cause major harmful forces on high speed rotating machines. Unbalance problems are investigated in two groups; static unbalance and dynamic unbalance. These problems are solved through static balance and dynamic balance procedures. Even an item is statically balanced, it may have dynamic unbalance. However, both unbalance problems can be removed through dynamic balancing procedures. Aircraft turbine rotors are precise parts which are exposed to excessive forces while rotating at high speed. Any minor unbalance on rotor blades will result in great vibrations when the turbine runs at 7000 rpm. As a result of this, the turbine must be removed and then the turbine rotors must be re-balanced and aircraft will be out of service during these corrective actions. The aforementioned problem of great importance is caused by a minor unbalance and this unbalance is removed thoroughly utilizing the dynamic balance method. In this study, the balance processes are examined and explained in a stepwise manner.

Benzer Tezler

  1. Lazer kaynaklı Inconel 718 süperalaşımının kaynak hassasiyeti için varestraint test düzeneğinin geliştirilmesi

    Improvement of varestraint test instrument for welding susceptibility of laser welded Inconel 718 superalloy

    SİNEM ÜZGÜR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Makine MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MELİH CEMAL KUŞHAN

  2. Alüminyum üzerinde ısıl püskürtme yöntemiyle oluşturulan çelik kaplamaların aşınma davranışlarının incelenmesi

    An Investigaion of wear behavior of steel coatings performed by thermal spraying on aluminum

    GÖKHAN KİPER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Metalurji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN ÇİMENOĞLU

  3. Fatigue failure analysis of a turbine blade

    Türbin kanatları yorulma arıza analizi

    NEMAT CHAPARI ILKHECHI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Uçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİT SÜLEYMAN TÜRKMEN

  4. Gaz türbini motorlarının (GTM) test standında ve yer çalıştırmasında diagnostik amaçlı izlenmesi ve değerlendirilmesi

    The Monitoring and evaluation of gas turbine engines (APU) for diagnostic purposes at test stand and ground service

    MEHMET AYAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Makine MühendisliğiMarmara Üniversitesi

    Makine Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA KURT

  5. Farklı üst kaplama içeriğine sahip termal bariyer kaplamaların (TBC) oksidasyon davranışlarının incelenmesi

    Investigation of oxidation behaviour of thermal barrier coatings (TBC) with differing top coating contents

    NİHAL MEŞEKIRAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Metalurji MühendisliğiBartın Üniversitesi

    Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH CAHİT KARAOĞLANLI