Uçak türbin rotorlarının dengelenmesi ve F-4 uçak motoru üzerinde uygulamaları
Balance of aircraft turbine rotors and applications on F-4 aircraft engine
- Tez No: 114471
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SEZAN ORAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Makine Mühendisliği, Mechanical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
IV ÖZET Kütle dağılımı simetrik olmayan bir cismin dönme esnasında, dönme ekseni ile ağırlık merkezinin ayrılması veya çakışmaması dengesizlik olarak tanımlanmaktadır. Dönen cismin, dönme ekseni ile ağırlık merkezi çakıştığı durumda cisim tarafından yataklara karşı hiçbir alternatif zorlayıcı kuvvet etki etmez. Böyle bir durumun gerçekleştirilmesi pratikte oldukça zordur. Çünkü imalat esnasında geometrik şekillendirmede her zaman kaçınılmaz, küçük hatalar mevcuttur. Ayrıca, malzemenin homojen olmaması da ağırlık merkezinin dönme ekseninden kaçmasına sebep olmaktadır. Bu da çeşitli bozucu titreşimleri doğuran periyodik kuvvetleri meydana getirir. Günümüzde bu periyodik, zararlı kuvvetlerin giderilmesi önemli bir gerekliliktir. Çünkü sözü geçen bu kuvvetlerin büyüklükleri makinaların devir sayıları ile orantılı olarak hızla artar. Yüksek devirlerde dönen makinalarda en küçük bir dengesizlik çok büyük periyodik, zararlı kuvvetlerin oluşmasına neden olur. Dengesizlik; statik veya kuvvet dengesizliği, ve dinamik veya moment dengesizliği olarak iki grupta incelenebilir. Bunlar statik dengeleme ve dinamik dengeleme yöntemleri ile giderilebilmektedirler. Bir parça statik olarak dengelenmiş olsa bile üzerinde dinamik dengesizlik bulunabilir. Fakat dinamik dengeleme ile her iki tip dengesizlik giderilebilmektedir. Uçak türbin rotorları çok yüksek devirlerde dönen ve üzerlerinde çok fazla zorlayıcı kuvvetler bulunan hassas parçalardır. Rotorlar üzerindeki palelerde bulunan çok küçük bir dengesizlik türbinin çalışması sırasında rotorun 7000 d/d hıza çıkması ile çok büyük bir titreşime yol açacaktır. Bunun sonucu olarak türbin tekrar sökülerek bu dengesizliğin giderilmesi gerekecektir ve uçak bu zaman zarfında uçamayacaktır. Bu kadar büyük önemi olan bu arıza küçük bir dengesizlikten meydana gelmiştir ve bu dengesizlik dinamik dengeleme yöntemi ile tamamen giderilebilmektedir. Bu çalışma bu dengeleme işlemlerini adımlar halinde incelenmiş ve açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY During rotation of a substance having asymmetric mass structure, the uncoincidence of axes of rotation and mass or leaving of these axes from each other is called unbalance. When the axis of rotation and axis of mass of rotating substance coincide each other, there is not any other disturbance against bearings. Existence of this situation is highly difficult in practice; because during manufacturing, minor unavoidable defects can always be encountered. On the other hand, non- homogeneous structure of the substance also results in leaving of center of gravity from axis of rotation. This creates periodical forces initiating disturbing vibrations. It is essential to isolate the harmful forces nowadays. Because magnitude of the aforementioned forces increase fast in relation with rotation speed. Even a minor unbalance may cause major harmful forces on high speed rotating machines. Unbalance problems are investigated in two groups; static unbalance and dynamic unbalance. These problems are solved through static balance and dynamic balance procedures. Even an item is statically balanced, it may have dynamic unbalance. However, both unbalance problems can be removed through dynamic balancing procedures. Aircraft turbine rotors are precise parts which are exposed to excessive forces while rotating at high speed. Any minor unbalance on rotor blades will result in great vibrations when the turbine runs at 7000 rpm. As a result of this, the turbine must be removed and then the turbine rotors must be re-balanced and aircraft will be out of service during these corrective actions. The aforementioned problem of great importance is caused by a minor unbalance and this unbalance is removed thoroughly utilizing the dynamic balance method. In this study, the balance processes are examined and explained in a stepwise manner.
Benzer Tezler
- Lazer kaynaklı Inconel 718 süperalaşımının kaynak hassasiyeti için varestraint test düzeneğinin geliştirilmesi
Improvement of varestraint test instrument for welding susceptibility of laser welded Inconel 718 superalloy
SİNEM ÜZGÜR
Doktora
Türkçe
2014
Makine MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELİH CEMAL KUŞHAN
- Alüminyum üzerinde ısıl püskürtme yöntemiyle oluşturulan çelik kaplamaların aşınma davranışlarının incelenmesi
An Investigaion of wear behavior of steel coatings performed by thermal spraying on aluminum
GÖKHAN KİPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÇİMENOĞLU
- Fatigue failure analysis of a turbine blade
Türbin kanatları yorulma arıza analizi
NEMAT CHAPARI ILKHECHI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT SÜLEYMAN TÜRKMEN
- Gaz türbini motorlarının (GTM) test standında ve yer çalıştırmasında diagnostik amaçlı izlenmesi ve değerlendirilmesi
The Monitoring and evaluation of gas turbine engines (APU) for diagnostic purposes at test stand and ground service
MEHMET AYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Makine MühendisliğiMarmara ÜniversitesiMakine Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KURT
- Farklı üst kaplama içeriğine sahip termal bariyer kaplamaların (TBC) oksidasyon davranışlarının incelenmesi
Investigation of oxidation behaviour of thermal barrier coatings (TBC) with differing top coating contents
NİHAL MEŞEKIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Metalurji MühendisliğiBartın ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH CAHİT KARAOĞLANLI