Anadolu macellumları -Pamphylia ve Pisidia macellumları ışığında bir tipoloji denemesi-
Anatolian macella - A typological study in the light of Pamphylian and the Pisidian macella-
- Tez No: 117603
- Danışmanlar: PROF.DR. COŞKUN ÖZGÜNEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Atik, Sema, Anadolu Macellumları,Pamphylia ve Pisidia Macellumları Işığında Bir Tipoloji Denemesi, Doktora Tezi Danışman : Prof. Dr. Coşkun Özgünel 171s. ÖZET Farklı coğrafi bölgeler arasında ürün değişiminin ve ithalatın artması kent planlamacılığının ticaretin bu yeni ihtiyaclarına uyum sağlaması gereğini ortaya çıkarmıştır.Bu nedenle, mecellumlar ve bazilikalar gibi yeni ticari yapı tipleri doğmuştur.Roma İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde arkeolojik kalıntılarda ve yazıtlardan varlığı belirlenmiş olan 73 adet mecellumdan,22 adetinin Anadolu ve Trakya 'da yer aldığı epigrafik belgelerle saptanmıştır.Bunlardan hem epigrafik hem de arkeolojik kalıntılarla lokalizasyonu belirlenmiş olan beş adet örnek vardır; Aizanoi (Çavdarhisar - Phrygia ), Ephesus (Selçuk -İonia ),Perge (Aksu - Pampkylia ), Sagalassıs (Ağlasun - Pisidia ) ve Side ( Side- Pamphylia ). Diğer 17 öreneğin varlığı ise henüz yalnızca epigrafik belgelerle kanıtlanabilmektedir;Aigeai (Kazanlı- Kilikia), Akmonia (akat - Phrygia), Antiokheia (Antakya -Kilikia ),Aphrodisias (Geyre - Karia ), Kostantinapolis (İstanbul - Thrakia ), Korakesion (Alanya - Kilikia ), Korykos (Kızkalesi -Silifke -Kilikia )Larisa (GüzelimTepe -Lydia), Magnesia add Meandram (Ortaklar-İonia), Perinthos Herakliası (Marmara Ereğlisi-Trakia ) Rhyndakos Apolloniası (Gölyazı -Mysia), Sardes (Sarı-İonia,dört adet ), Sosandra (Gölmarmara - Lydia) ve Thyateria (Akhisar -Lydia ). Roma 'da macellum adı ile tanımlanan gıda maddeleri için ayrılmış olan özel çarşı binası, Anadolu 'da olasılıkla Helenistik Dönem“ticari agora ”geleneğinin etkisinde başka isimlerle anılıyor olmalıdır.Prlene'de balık satışı için ayarlanmış bir alan M.Ö.4. yüzyıldan itibaren karşımıza çıkar,Lagina 'da ele geçen bir yazıt ve Olnounda 'da Hadrian Dönemine ait başka bir yazıt“Brotıkn cyopa”adında bir gıda maddesi çarşısının her iki kentte de varlığını kanıtlamaktadır. Anadolu'da Yüksek İmparatorluk Dönemi'ne kadar mecellum yapıların yaygınlaşmamasının nedeni güçlü Helenistik Dönem agora geleneğine bağlılık ve farklı gıda maddeleri için ayrılmış bu özet çarşı binalarının varlığı olmalıdır. Kentin kamu yapılarının yoğun olarak bulunduğu alanlarda ve genellikle decumanus maximus ile sınırlanan bir konuma sahip olan Anadolu macellumalrının en belirgin özelliği dışa kapalı tam kare planlı bir avluya (area) sahip olmalarıdır.Tabanı genellikle sıkıştırılmış toprak ve bazen de taş kaplama ile oluşturulan avlunun çevresi dört taraftan portikolaria ve portikolara açılan dükkanlarla (tabernae) çevrelenmiştir.Avlunun merkezinde olmazsa olmaz bir öğee olarak bulunan tholos, dönemin stil gelişimine uygun şekilde podyumlu olarak inşa ediliyordu.Tholoslar başta Tykhe olmak üzere, Zeus Soter ve İmparator kültü için hizmet eden dini bir fonksiyona sahiplerdi.Anadolu macellumlarında ne İtalya ve Kuzey Afrika macellumlarının konik özellikleri olan bir cephe mimarisi oluşturmak için vurgulanan tek bir giriş ne de portikolarda bir kült için ayırılmış özel bir oda yer almaz. Yapıya giriş (fauces macelli) dört yönde yer alan portikoların merkezindeki propylonlarla sağlanır.
Özet (Çeviri)
Atik, Sema, AnatolianMacella. A Typological Study in the Light of Pamphylian and the Pisidian Macella Dissertation Ph. D., Advisor; Prof. Dr. Coşkun Özgünel, 171 p. SUMMARY The development of the exchanges and affluence of the foreign products need an adaptation of urbunism to the new requirements of the trade. In this context tire born various building types; as the macellum and the basilicas. Inspired by urban organization of the hellenistic metropolises,these new buildings ore adapted to the designs of architecture and the life Romans. In the second half of third and during the fisth century B.C., also appear in republican Home a total restoration of civil architecture. The shops of butchers and fishmongers, installed formerly around the forum and on the same place, from now on are gathered has a determined site, reserved exclusively has this type of trade. This new creation place of market locked up by a wall, which is called macellum closed space. Daring following centuries, this type of market impose in the cities of Italy and of the Roman provinces: nearly seventytheee cities in all of the Roman Empire and twentytwo cities in Anatolia and four of them just in Sardes, provided a present a testimony of existence of this building. The macellum is composed priumrily a paved place wilt:, surrounded wall of cloture to which are leaned the shops or the gravers of the merchants. These two elements; central essential-court and perimetric wall find in all the macella, while the arrangement of she buildings and covered spaces diversifies oldest known buildings. Indeed, although the number of excavated buildings is still restricted to date, various types of macella can already be defined. These types seem influenced primarily by evolution of the styles and, in certain sases, by the tendencies of regional architecture, without not being modified the original design of the cloven market, which remains functional above all. Furniture and the equipment tire often lost, but f the charecterristic elements, the suck hydralic insinuations, the counters; the weights and balances, were located in u great number of these markets, thus, sometimes abundant and looked after decoration of frescos or marble. The macellum generally occupies a central situation in the city, aproximutely of the other public buildings in Anatolia. The distinct feature of the macella of Anatolia is a nearly square plan of the court (area). There L a podium-tholos in the centre of the paved courtyard, and surrounded with porticos and shops (inbernae) on the four sides. There neither any facade for entrance of the building,not a special room fer cult as usual in İtaly. There are more than one entrance,(faunes macella) which are usually stuated in the middle of the the each side of the tubernae lines.It ensured approvisionnement daily of the city out of meat, fish and sales were controles by magistrates and were placed under protection a god, bıilding type, however at the end of the Empire and at the Average Age, took the more restricted direction of butchery and to slaughterhouse.
Benzer Tezler
- Anadolu'da Neolitik ve Kalkolitik dönemde ölü gömme adetleri
Burial customs at Neolithic and Chalcolithic period in Anatolia
NURPERİ AYENGİN
- Anadolu Selçuklu Dönemi maden sanatı: Türkiye müze ve özel koleksiyonlarındaki örnekler
Anatolian Seljuks metalworks
MUHARREM ÇEKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
El SanatlarıAnkara ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. OLUŞ ARIK
- Anadolu'da Neolitik Çağ'dan Erken Tunç Çağı sonuna kadar olan dönemlerde tasvirli sanat eserlerinde boğa kavramı
Assesment of bull depicted in the archaeological finds dated between the beganning of the Neolithic and the end Early Bronze Age in Anatolia
FUNDA GÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ArkeolojiHacettepe ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİME HÜRYILMAZ
- Anadolu öğretmen liseleri giriş sınavı ile lise birinci sınıftaki başarının karşılaştırılması
The Comparison of the Anadolu öğretmen liseleri entrance exam and the success of first acedemic year in high school
HÜLYA KARABAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA KELECİOĞLU