Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ve Türk bankacılık sektörü üzerine etkisi
Savings deposits insurance fund and its effect on the Turkish banking sector
- Tez No: 117990
- Danışmanlar: PROF.DR. YILMAZ ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Ekonomi, Banking, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dış Ticaret Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
158 ÖZET Bu çalışmada amaç, Türkiye'de 70 sayılı KHK ile 1983 yılında kurulan ve bankacılık sektöründe mevduat sigorta sistemini uygulayan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nu görev, yetki ve yapı itibariyle ayrıntılarıyla incelemek ve bugüne kadar yaşanan deneyimler ışığı altında Türk bankacılık sektörü üzerindeki etkilerini incelemektir. Ülkemizdeki mevduat sigortası uygulaması, dünyadaki diğer ülkeler tarafından uygulanan mevduat koruma sistemlerinden biridir. Ancak her ülkedeki uygulanma esasları ülkelerin ekonomilerinin özelliklerine ve yönetim yapısına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bundan dolayı uygulamada birçok değişik sistem bulunmaktadır. En yaygın olarak uygulanan başlıca iki sistem vardır. Bunlar Mevduat Sigortası ile Kapalı Mevduat Koruma Sistemidir. Ülkemizdeki mevduat sigortası uygulamasının temel özelliği, Fon'a adını da veren tasarruf mevduatının korunmasıdır. Kurulduğundan beri tasarruf mevduatı olarak açılan hesapları garanti altına alan Fon, 1999 yılında yapılan değişiklikle altın depo hesaplarını da sigorta kapsamına almıştır. Sigorta kapsamına yalnızca bu hesapların alınmış olmasının sebebi, bu tür hesap sahiplerinin genellikle küçük tasarruf sahiplerinden oluşmasıdır. Çok geniş ve finansal açıdan korumasız bir kesim olan küçük tasarruf sahipleri tüm dünyada bu nedenle korunmaktadır. 1979 yılında Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuş olan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 3182 sayılı Bankalar Kanunu ile 1983 yılında yasalaşmıştır. Kurulduğu yıldan beri T.C. Merkez Bankası bünyesinde önce159 Müdürlük olarak daha sonra da Genel Müdürlük olarak faaliyet gösteren Fon, 23 Haziran 1999 yılında çıkarılan 4389 sayılı Bankalar Kanunu ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu bünyesine alınmıştır. Mevduat sigortası sisteminde birçok gelişmiş ülkenin (ABD, Almanya vb. gibi) Fon oluşturarak ayrı bir Kurum şeklinde faaliyet göstermesine karşın ülkemizde 31 Ağustos 2000 tarihinde faaliyete geçen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu bünyesinde faaliyet göstermektedir. Mevduat sigorta sistemi, önceden belirlenmiş kurallarla uygulanmaktadır. Ülkemizdeki sistem incelendiğinde, Bankalar Kanunu ve yönetmeliklerle düzenlendiği görülmektedir. Fon, tarihsel gelişim sürecinde ekonomideki yapısal değişiklikler ile mali krizler sonucu sürekli değiştirilerek uygulanmıştır. Bu değişiklikler kimi zaman mali krizleri önlemeye yönelik alınan tedbirler olarak (örn. 1994 yılında yaşan kriz sonucu mevduata % 100 koruma sağlanmıştır) kimi zaman da radikal değişikliklerle (1999 yılında çıkarılan yeni bankalar kanunu ile siyasi otoritenin elinde olan tüm yetkiler bağımsız bir kurula devredilmiştir) şekillenmiştir. Bugüne kadar ülkede yaşanan dönemlerin özellikleri de göz önünde bulundurulduğunda mevduat sigortası uygulamasının tam olarak istenen sonucu almayı sağladığını söylemek çok zordur. Çünkü, mevduat sigortası uygulaması 4491 sayılı kanunla değişik 4389 sayılı Bankalar Kanununa kadar büyük ölçüde siyasi otoritenin etkisi altında kalarak uygulanmıştır. Sonuç olarak, siyasi karar mekanizmasının etkisi altında kalan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu yeterince etkin olamamıştır. Bunun en bariz örneklerini ise, 1994 yılında yaşanan kriz sonrasında üç bankanın faaliyetlerine son verilmesi ile 1999 yılında Bankalar Kanununda yapılan160 değişiklikler paralelinde siyasi nedenlerle uygulanamayan konular uygulanmış ve beş banka Fon'a devredilmiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun faaliyete geçmesiyle de bir bankanın faaliyetlerine son verilmiş iki banka daha Fon'a devredilmiştir. Yeni çıkarılan kanun ile Avrupa Birliği standartlarına uygunluk sağlanmaya çalışılmıştır. İdari ve mali özerkliğe sahip tüzel kişi olarak kurulan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun faaliyete geçmesiyle, Bankalar Kanunu'nun verdiği görev ve yetkileri kullanması sonucu Fon uygulamasının daha etkin olacağı ve zamanında müdahalelerle sistemin sağlıklı işlemesini sağlayıp ülke ekonomisinin gelişmesine katkı sağlayacağı beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
161 ABSTRACT The aim of this study is to examine duties, responsibilities and structure of the Savings Deposits Insurance Fund, which was established in 1983 with the Decree No. 70, and its impacts on the Turkish banking sector, under the light of experiences lived so far. The Savings Deposits Insurance Fund practice in Turkey is one of the systems applied by other countries in order to protect savings deposits. Nevertheless, practice of every country varies in accordance with the characteristics of the economy of that country and its political structure. Thus, there are a variety of different systems applied by different countries. There are two major systems applied generally, namely deposits insurance system, and implicit deposits protection system. One of the basic characteristics of deposits insurance system applied in Turkey is protection of savings deposits, which is also the name of the fund. The Fund, which was from its very beginning aiming at guaranteeing only savings deposits, in 1999 with an amendment gold deposit accounts were also brought under the umbrella of the insurance. The main factor behind protection of only this kind of accounts is their owner's being small deposit owners. The small deposit owners which constitute a very large segment of the population are protected all over the world with such kind of methods. The Savings Deposits Insurance Fund which was firstly established in 1983 with a government Decree, then in 1985 was put under the Banking Law No. 3182. The Fund was first contorolled by a Directorate within the162 Republic of Turkey Central Bank and then by a General Direcotrate in the Central Bank. It has been transferred to Banking Regulation and Supervision Agency with the Banking Law No. 4389 of 23 June 1999. In most of developed countries, like USA, Germany etc. deposit insurance practice is applied under an independent fund, however in Turkey the Fund is acting within the Banking Regulation and Supervision Agency since 31 August 2000. Deposit insurance system is applied according to pre-determined rules. When the system applied in Turkey is examined, it is seen that the system is regulated with various laws, decrees and regulations within the framework of Banking Law. Various rules have been applied in the historical development process of the Fund, due to the structural changes in the economy and financial crises. Such amendments in the rules were shaped with the aim of preventing a financial crisis (for example, in 1994 financial crisis guarantee extended to all deposit accounts 100 % in both public and private banks.) and sometimes they were theresult of radical changes as it is the case in the Banking Law of 1999, which transferred all authorities from the hand of politicians to an independent board. It is difficult to say that the fund practice has yielded desired results as we consider the characteristics of various time-periods. Until banking law No. 4389, which was amended with the Law No.4491, has entered into force, the deposit insurance practice was heavily under the influence of political motivations and in some cases it could not be implemented, where it had to be. The most dramatic example for such kind of practice was putting an end to the activities of 3 banks, and with the amendments in the Banking Law in 1999, the criteria which could not be applied by the political authority implemented and 5 banks were put under the control of the Fund. After the start up of Banking Regulation and Control Authority, activities of 1 bank stopped and 2 banks were put under the control
Benzer Tezler
- Türkiye'de ve Dünya'da mevduat sigorta sistemi
Deposit protection system in Turkey and in the world
ÖZGÜR DÖKDÖK
- Ekonomik gelişmeler ve Türk bankacılık sektöründe 1980 sonrası yaşanan krizlerin analizi
Economic developments and Turkish banking sector crises after 1980
RAMAZAN BAŞAK
- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun Türkiye ekonomisi ve Türk bankacılık sektörü üzerindeki etkileri
The effects of savings deposit insurance fund on Turkish economy and Turkish banking sector
SONER TOY
- Sistemik banka yeniden yapılandırma uygulamaları
Systemic bank restructuring applications
RAMAZAN KÜÇÜKBIÇAKCI
- Bankacılık sisteminde kurumsal yönetimin önemi ve bankalara ilişkin bir karşılaştırma
Importance of corporate governance in banking system and a comparison with regard to banks
SİNEM GÜL BAYRAKDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
BankacılıkMaltepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GONCA ATICI