Pamuklu mamullerin hidrofilleştirilmesinde enzim kullanımı
Use of enzymes in scouring of cotton fabrics
- Tez No: 119657
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MERİH SARIIŞIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
IV ÖZET Pamuk, oranlan ağırlıkça %4-12 arasında değişen, vaks, protein, pektin, kül, ve pigmentler, hemiselüloz, indirgenmiş şekerler gibi farklı yabancı maddeler formlarında çeşitli safsızlıklar içermektedir. Bu tür safsızlıkların hidrofobik karakteri, kumaşın ıslanma ve absorblama isteğim olumsuz yönde etkilediği için bu maddeler hidrofîlleştirme adı verilen ön terbiye işlemi ile kumaştan uzaklaştırılmaktadır. Bu maddelerin uzaklaştırılması, konvansiyonel olarak, genellikle kumaş ağırlığının %l-4 oranında sodyum hidroksit çözeltileri ile 30-60 dakika sürelerinde 75-100°C sıcaklıkta gerçekleştirilmektedir. Fakat bazik işlemde büyük miktarda alkali yanında, ıslatıcı, kompleks oluşturucu, indirgen maddeler, nötralizasyon maddeleri gibi yardımcı kimyasallar da kullanıldığı için kimyasal madde tüketimi fazladır. Aynı zamanda, yüksek pH değerine sahip atık su, sülfürik asit ve karbondioksit ile nötralizasyon gerektirmekte ve atığın tuz yükü artmaktadır. İşlemin bu ve buna benzer dezavantajlarından dolayı son yıllarda hidrofîlleştirme işleminin, belirli maddelere karşı spesifik etkisi olan enzimlerle yapılmasına yönelik çok sayıda araştırma yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Bu amaçla çeşitli ortam koşullarında çalışabilen başta pektinaz, selülaz ve proteaz olmak üzere hemiselülaz, ve lipaz gibi enzimlerin üzerinde durulmaktadır. Bu araştırmada pektinaz, proteaz ve selülaz enzimleri gerek aynı banyolarda gerekse farklı banyolarda değişik şekillerde, farklı işlem sürelerinde kombine edilerek, bu enzimlerin, %100 pamuklu kumaş üzerinde sağladıkları hidrofîllik etkileri incelenmiştir. Bunun yanında aynı kumaşla gerçekleştirilen alkali hidrofilleştirmesi sonucu elde edilen çeşitli veriler enzimatik hidrofilleştirme işlemleri ile karşılaştırılmıştır. Enzimatik ve konvansiyonel hidrofilleştirmelerinsonunda kumaşların hidrofillik, CIE*L, WI değerleri ile pektik-proteinik madde uzaklaşma miktarı değerleri incelenmiştir. İşlemler sonunda, selülaz+pektinaz ve selülaz+pektinaz+proteaz kombinasyonlarının hidrofilite açısından diğer kombinasyonlar arasında en verimli sonuçları verdiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
VI ABSTRACT Cotton may contain from 4-12% by weight impurities in the form of waxes, proteins, pectins, ash, and miscellaneus substances such as pigments, hemicelhiloses and reducing sugars. These impurities are removed from the fabric by a pretreatment called scouring, since the hydrophobic nature of them affects the enhancement of fabric's wettability and absorbency negatively. The removal of these impurities is, conventionally, carried out by treating a fabric, generally, with a 1-4% owg of sodium hydroxide for 30-60 minutes at 75-100°C. But during alkaline scouring, not only the consumption of sodium hydroxide, but also consumptions of wetting agents, sequestering or chelating agents, reducting agents and neutralizing agents, are in large quantities. In fact, waste with high pH value needs to be neutralized by sulphuric acid and carbondioxide and thus the concentration of salts in waste water, increases. Because of some of these disadvantages of alkaline scouring mentioned above, lots of researches were done and are still carrying out in order to use spesific enzymes in scouring processes. Enzymes which can work in various reaction conditions such as pectinases, cellulases and proteases are used mostly in this application, however, hemicettulaes and lipases are also tried in such applications. In this research, pectinase, protease and cellulase were used in various combinations for different treatment times either in same or in different baths in order to evaluate the effects of these enzymes on 100% cotton fabric's wettability and absorbency. In addition to this, datas which were obtained at the end of alkaline scouring of the same fabric were compared with the ones obtained from enzymatic scourings. After the ezymatic and alkaline scourings, wettability and absorbency properties of the garments were evaluated in terms of wettability, CIE*L, WI valuesVII and amount of pectic-proteinic substances removed. At the end of the experiments, cellulase+pectinase and ceUulase+pectinase+protease found to be the most effective enzymatic combinations among other combinations. TC yükseköğretim kurulu MKCMANTASYON MZRKZSt
Benzer Tezler
- Pamuklu mamullerin konfor özelliklerine konstrüksiyonun etkisinin incelenmesi
Investigation of construction effect on comfort properties of the cotton products
AYŞE HARMANBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiUşak ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECLA YAMAN TURAN
- Pamuklu mamullerin ön terbiyesinde asitle işlemin etkisi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
MERİH ÖNEŞ
- Pamuklu mamullerin ağartılmasında enzim kullanımı
Enzymatic bleaching of cotton fibres
TUĞBA İNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiUludağ ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PERVİN ANİŞ
- Pamuklu mamüllerin boyanmasında kimyasalların boyarmaddelerin uyumluluğuna etkisi
Başlık çevirisi yok
ASENA ÜZMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiUludağ ÜniversitesiY.DOÇ.DR. M. ABDULHALİK İSKENDER
- Pamuklu mamullerin reaktif boyarmaddelerle boyanmasında kullanılan yarı kontinü boyama yöntemlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Başlık çevirisi yok
MEHMET KANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiUludağ ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA A. İSKENDER