Geri Dön

Türkmenistan dış politikası (bağımsızlıktan bugüne)

The Foreign policy of Turkmenistan

  1. Tez No: 120647
  2. Yazar: BAYRAM SALAMOV
  3. Danışmanlar: PROF. DR. REFET YİNANÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2002
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 186

Özet

176 ÖZET Türkmenistan'ın tarihi çok eski köklere dayanmaktadır. Türkmenler birçok güçlü devlet kurmuşlardır. Tarihleri boyunca savaşan bir halk olarak bilinmişlerdir. Tarihlerindeki önemli olayları sıralayacak olursak; 9. yüzyılda Karahanlılar devletinin İslam dinini kabul etmeleri, 12. yüzyılda Selçuklu devletinin dünyanın en önemli devletlerinden biri olması, daha sonra Moğol istilası ile yıkılması ve ardından gelen tarihi düşüş ana başlık olabilir. Türkmenler bu topraklarda bir daha ancak 800 yıl sonra devlet kurabilmişlerdir. Bu 800 yıl içinde Türkmenistan toprakları defalarca Rus ve İran işgaline uğramıştır. Türkmenistan 27 Ekim 1991 'de SSCB'den bağımsızlığını kazanmıştır. Bağımsızlığını kazandıktan sonra Türkmenistan SSCB'den ayrılan diğer devletler gibi demokrasiye ve piyasa ekonomisine geçmede acele etmemiştir. Kendine göre sebepler sıralayan ülke yönetimi çok yavaş da olsa piyasa ekonomisine geçeceğini ilan etmiştir. Muazzam yeraltı kaynakları ve nüfusun azlığı bu reformların gecikmesinde etken olmuştur. Genel istatistiklere bakacak olursak Türkmenistan'ın üç temel üretim ve ihracat malı olduğunu görürüz. Bunlar; gaz, petrol ve pamuktur. Bu mallar ülke ekonomisinin %75 oluşturmaktadır. Sanayisi yeterince gelişmemiş olan Türkmenistan hammadde ihracatı ile döviz kazanabilmektedir. Yabancı sermayenin çeşitli doğal, bürokratik ve hukuki engeller nedeniyle ülkeye çok az girdiğini görüyoruz. 1992'den itibaren ülke yönetimi“10 yıllık refah”kalkınma programı uygulamaya koymuştur ancak 2002 yılına gelindiğinde bu programda belirtilen rakamların yarısına dahi ulaşılamadığı görülmüştür. Bütün bunlara rağmen Türkmenistan ekonomisi 1992 yılına göre büyüme kaydetmiştir. Türkmenistan bağımsızlığını kazanır kazanmaz zengin tabii kaynaklarının işletilmesine ve uluslararası piyasaya pazarlanmasına dayanan bir dış politika yürütmüştür. Bu süratle kısa sürede gelişmiş devletlerin seviyesine ulaşmayı hedeflemiştir. Ancak tecrübesizliği, ülke yönetiminde kalifiye eleman eksikliği ve dış etkenleri yeterince göz önüne alamamış olması bu amacına ulaşmasına engel olmuştur.177 Türkmenistan, dış politikasında radikal bir karar alarak 1995 Aralık ayında BM'den“Daimi Tarafsızlık”statüsünü almayı başarmıştır. Tarafsızlık statüsü Türkmenistan'a birçok şey kazandırsa da ülke ekonomisine istenen katkıyı sağlayamamıştır. Bunun en büyük nedeni kendi doğal zenginliklerini uluslararası piyasalara taşımada zorluk çekmesidir. Dış politikada katı tarafsızlık siyaseti izleyen Türkmenistan bazı BDT devletlerinin tepkisini çekmiştir ve tarafsızlığı içe kapanmak için kullanmakla suçlanmıştır. Türkmenistan'ın dış politikada diğer önemli sorunu da“Hazarın Statüsü”teşkil etmektedir. Hazar havzasında çok zengin petrol ve doğal gaz kaynakların olduğuna inanılmaktadır, SSCB'nin dağılmasıyla yeni bir hukuki durum ortaya çıkmıştır. Hazarın paylaşımı sorunu bölge ülkelerin dış politikalarında en önemli yeri işgal etmeye devam etmektedir. Ayrıca önemli başka bir sorun da 11 Eylül'den sonra merkezi Asya'da oluşan yeni jeopolitik durumdur. Bu yapı her ne kadar Türkmenistan'ın lehine gözükse de bölgeye nasıl sorunlar getireceği belli değildir. Türkmenistan yakın gelecekte dış politikasında çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabilir. Bunları çözebilmesi için kalifiye elemana, tutarlı dış politikaya ve cesarete ihtiyacı olacaktır.

Özet (Çeviri)

178 ABSTRACT The history of Turkmenistan lies in the very ancient origins, Turkmen people have established many powerful states and are always remembered as a nation warred throughout their history. The significant events in their history are the following: the Karakhanid accepts Islam in the 9th century; the State of Seljuk becomes one of the most important states of the world and then collapses after the Mongolian invasion and the subsequent historical fall. Turkmen people could establish a state again on these lands only after 800 years. Within these 800 years the lands of Turkmenistan suffers from Russian and Iranian invasion many times. Turkmenistan gets her independence from Russia on October 27, 1991. After the independence, Turkmenistan didn't hurry in passing to democracy and market economy like other states separated from USSR; the government of country by listing reasons in according to their own vision, announced that they will pass to market economy though slowly. The magnificent underground resources and the insufficiency of the population have played important roles in the delay of such reforms. If general statistics are examined, it is seen that three basic production and exportation materials are possessed by Turkmenistan: natural gas, oil and cotton. These materials consists 75% of the country economy. Turkmenistan, which has an underdeveloped industry, can earn foreign money by exporting raw materials. It is seen that the foreign capital enters the country in small amounts because of various natural, bureaucratic and legal obstructions. Since 1992, the government of the country put into practice the“10 year prosperity”development program, however, in 2002 it is seen that even the half of the figures estimated in this program are not reached. In spite of all these, the Turkmenistan economy was greater when compared with 1992. Right after the independence, Turkmenistan followed a foreign policy based on processing and marketing of her rich natural resources in international market. With this respect, reaching the level of the developed countries in a short time was aimed. However, lack of experience, lack of qualified personnel in country government and evaluating the outer factors insufficiently, obstructed reaching this aim. By reaching a radical decision Turkmenistan succeeded in obtaining the“Permanent Neutrality”status from UN in December 1995. Although neutrality status gained many things to Turkmenistan, it did not provide the desired development in the country economy. The most important reason for this is that the country has difficulties in carrying her own natural resources in international markets. Turkmenistan, following a strict neutrality policy in foreign politics, is exposed to reactions of some CIS states and is accused of using neutrality to withdraw into her own shell. Another important problem of Turkmenistan in foreign politics is the“Status of Caspian Sea”. It is believed that there are very rich oil and natural gas resources in the Caspian basin. After the disintegration of USSR, a new legal position came out. The problem of sharing Caspian Sea continues to occupy the most important place in the foreign policies of the countries found in the region. Also, another important problem is the. new geopolitical circumstance having its center in Asia after September 11th. Although this structure seems to be to the advantage of Turkmenistan, there is an uncertainty about which problems it will bring.179 Turkmenistan may encounter very serious problems in her foreign policy. In order to overcome these, qualified personnel, consistent foreign policy and courage will be essential. «asssre»

Benzer Tezler

  1. Tez No

    89466

    The Impact of Turkmen identity on Turkmen foreign policy

    Başlık çevirisi yok

    AHMET TUBA KURU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1999

    Uluslararası İlişkilerFatih Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NADİR DEVLET

  2. Tez No

    306692

    Bağımsızlık sonrası Kazakistan'ın dış politikası

    Post-independence Kazakhstan?s foreign policy

    SEMİHA POĞDA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Uluslararası İlişkilerSakarya Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GİRAY SAYNUR BOZKURT

  3. Tez No

    204321

    Küresel ve bölgesel aktörlerin Rusya'nın Orta Asya politikasına etkileri (1990-2005)

    Impacts of global and regional players on Russian Central Asia politics (1990-2005)

    BAHADDİN YAZICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Uluslararası İlişkilerKocaeli Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. YILMAZ BİNGÖL

  4. Tez No

    239890

    Bağımsızlıktan sonra Batı Türkistan-Çin ilişkileri

    Relationships between West Turkistan-China after independence

    CEYLAN CANDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    EkonomiGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    Strateji Bilimi Bölümü

    PROF. DR. SALİH AYNURAL

  5. Tez No

    205611

    Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Amerika Birleşik devletlerinin Orta Asya politikası

    Central asian policy of the United States of America after the breakup of the Soviet Union

    ŞATLIK AMANOV

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Uluslararası İlişkilerGazi Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. REFET YİNANÇ

Geri Dön